Popular Science Türkiye
Teflon tavalarla ilgili yürütülen yeni bir çalışma tehlikenin boyutunu gözler önüne serdi. Binlerce kişinin mutfağında bulunan ve her gün yemek pişirilen teflon tavalarla ilgili tehlike verici detay ortaya çıktı.
Popular Science Türkiye'nin haberine göre; Science of The Total Environment bülteninde yayımlanan yeni bir çalışmada araştırmacılar, çelik veya ahşap gibi farklı maddelerden yapılan spatulalar kullanarak çeşitli yapışmaz tencere ve tavalarda pişirme sürecini yeniden canlandırdı.
Bilim insanları çoğunlukla teflon ile kaplanan yapışmaz mutfak ürünlerinin, yüzeylerinde çatlak olması halinde pişirme esnasında 9100 kadar plastik parçacık yayabildiğini keşfetti. Kaplamanın kırılması halinde ise yaklaşık 2.300.000 mikroplastik ve nanoplastik yayılarak pişirilen gıdaya geçebiliyor.
PTFE'ler Perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler (PFAS) grubunda yer aldığından, söz konusu çatlaklar önemli bir sorun teşkil ediyor. Doğada bozunmayan bir kimyasal grubu olan PFAS, toprağı ve suyun kirlenmesine yol açıp canlıların vücutlarında birikebiliyor.
Milyonlarca PFAS plastik parçacığı yayıldığında, ekosistemde uzun bir süre dolaşıyorlar. "Sonsuz kimyasallar" şeklinde adlandırılmaları da bundan kaynaklı. Doğada yaygın görülmeleri, insanların PFAS'a daha çok maruz kalmasına sebep olabilir ve metabolizmanın değişmesi, kilolu veya obez olma tehlikesinin artması ve enfeksiyonlarla savaşma kabiliyetinin azalması gibi çeşitli etkilere yol açabilirler.
Bilim insanları veri oluşturmak için çeşitli yapışmaz mutfak ürünlerinin yüzeyini tarayarak bu ürünlerden çıkan plastik parçacıkların miktarını belirledi. Avustralya'daki Newcastle Üniversitesine bağlı Küresel Çevre İyileştirme Merkezinde (GCER) çalışan kıdemli araştırma görevlisi ve makalenin eş yazarı Cheng Fang, toplanan verilerin daha sonra mikroplastik ve nanoplastikleri doğrudan görselleştirmek amacıyla üç algoritma yardımıyla bir görüntüye dönüştürüldüğünü söylüyor.
Çalışmada yer almayan ve Notre Dame Üniversitesinde fizik profesörü olarak görev yapan Grahan Peaslee, "PFAS'lar çevrede son derece uzun kalmalarıyla bilinen bir kimyasal sınıfıdır" diyor. "Küçük boyutlu PFAS'lar güneş ışığına, mikroorganizmalara veya başka bir şeye rutin olarak maruz kaldığında bozunmuyorlar, dolayısıyla bir kez oluştuktan sonra yüzlerce yıl veya daha uzun süre dayanabilirler."
Evde yemek yapanlar, yiyeceklerin veya doğanın PTFE mutfak ürünlerinden çıkan plastik parçacıklarıyla kirlenmemesi için pişirme ve temizleme esnasında yüzeyi çizmeyen yumuşak spatulalar ve keskin olmayan mutfak aletleri kullanmalı. Fang, üründe herhangi bir çizik olması durumunda değiştirilmesini öneriyor.
Yine de Teflon ile pişirme yaparken göz önüne alınacak tek şey çatlayan yüzeyler değil. Kaplamalar çok yüksek sıcaklıklara ulaştığı zaman da zehirli kimyasallar yayabiliyor. Polimer dumanının meydana getirdiği ateş yüzünden grip benzeri geçici belirtiler yaşayan bazı kişiler var.