Resimli Pera tarihi

Said Naum Duhani neden kendini çatı katına hapsetti? Tokatlıyan Oteli'nin eski uşağının, Nazi hayranlığının bedeli ne oldu? Bunlar gibi pek çok kışkırtıcı sorunun cevabını bulacağınız ‘Bir Pera Masalı', Pera tarihine gizemli bir yolculuğun kapılarını aralıyor.

Selçuk Eracun, Fatma Berber ve Sümeyra Gümrah Teltik'in birlikte hazırladığı 'Bir Pera Masalı' dünden bugüne Pera'nın resimli tarihini konu alan ilginç bir çalışma. İstanbul tarihi içinde önemli bir yeri olan bölgeyi hem mimari hem kültürel hem de sosyolojik olarak okuma imkanı veren kitap, eski- yeni birçok fotoğrafla da desteklenmiş. Melek Sineması'nın yer göstericisiyken Türkiye'nin ilk güzeli seçilen Araksi Çetinyan sinema artisti olmak için Amerika'ya gönderilecekken başına ne geldi? Naum Tiyatrosu'nun kurucusu ve yazar Said Naum Duhani, neden 37 yıl boyunca kendini çatı katındaki bir daireye hapsetti? Tokatlıyan Oteli'nin eski uşağı, yeni sahibi Medovitch'in Nazi hayranlığının bedeli ne oldu da oteli satışa, kendini de ölüme götürdü? Bunlar gibi pek çok kışkırtıcı sorunun cevabını bulacağınız kitap, Pera tarihine gizemli bir yolculuğun kapılarını aralıyor...

BAŞINI KALDIR HALEP'E BAK

Halep Pasajı dış cephesi bezemeli giriş dahil altı katlı ve kagir olarak yapılmıştır. Başımızı kaldırıp binanın en üst katlarına doğru baktığımızda, cephenin tam ortasını süsleyen, üzerinde şatoya benzer bir kale tasvirinin bulunduğu bir arma görürüz. Bu arma Halep Kalesi'nin tasviridir.

STÜDYO DAİRENİN İLK ÖRNEKLERİ

Afrika Han'da günümüz stüdyo dairelerin ilk örnekleri olan 95 küçük daire vardır.1920'li yıllarda handa 34 Rum, 11 Levanten, yedi Ermeni, üç Musevi ve iki Müslüman aile yaşamaktaydı. Gayrimüslim aileler 1980'lere kadar burada yaşamayı sürdürdüler. Günümüzde ziyaret edilemeyecek durumda olan Afrika Han tamamen kapalı durumdadır.

KENDİNİ NEDEN HAPSETTİ?

Babası Naum Paşa, Hariciye Nezareti Müsteşarlığı yaptığı sırada vefat etmişti. Bundan sonra genç Said Naum Duhani'nin şatafatlı hayatı sona ermiş, yanında eş olarak bir Fransız sahne aktristini de getirerek İstanbul'da baba evinin birinci kat dairesine yerleşmişti. Duhani Paris'teki şatafatlı hayatı gibi olmasa da Turing Kulüp'teki birkaç Fransızca mektup dikte ettiği yarım günlük çalışmayla çay partilerinden, tiyatrolardan eksik kalmadan hayatını devam ettirebilmişti. Duhani'nin hayatı böylece devam ederken bir kırılma noktası yaşandı... O ve Fransız aktrisin oğulları Sadi'nin hayatı trajik biçimde sonlandı: Aşk ya da imtihan sonuçları nedeniyle canına kıydığı düşünülüyordu. Duhani bu acıyla tepetaklak oldu. Frapan eşi bavulunu toplayıp Paris'e döndü. Duhani bu olaydan sonra çatı katına taşındı ve 37 yıl burada hapis hayatı yaşadı. Burada kaleme aldığı iki önemli eser şöyledir: 'Eski Adamlar, Eski Evler' ve 'Adı Pera İken'.