AKSAM.COM.TR
MERVE YILMAZ ORUÇ
Millî Saraylar Başkanlığı, Topkapı Sarayı'nın dünyanın sayılı saat koleksiyonları arasında gösterilen nadide eserlerini ilk kez ziyaretçiyle buluşturuyor. Osmanlı saat ustalarından Ahmed Eflâkî Dede ve Süleyman Leziz'in eserlerinden Avrupa'nın zarif örneklerine kadar 300'ü aşkın parça, Saray'ın Has Ahırlar bölümünde oluşturulan Saat Müzesi'nde görülebilecek.
ZİYARETÇİLER BU NİTELİKLİ KOLEKSİYONU DAHA KAPSAMLI GÖRMEK İSTİYORDU
Osmanlı hanedanlığına dört asır boyunca ev sahipliği yapan Topkapı Sarayı'nın en değerli hazinelerinden saat koleksiyonu, Millî Saraylar Başkanlığı'nın yürüttüğü titiz belgeleme, restorasyon ve konservasyon çalışmaları sonucunda modern ve estetik sergileme düzeniyle ziyaretçilerini ağırlamak için gün sayıyor. "Topkapı Sarayı'nda Zaman ve Sanat" temasıyla oluşturulan Saat Müzesi'ni Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız ile birlikte gezdik. Saat Müzesi için yola neden çıktıklarını anlatan Dr. Yıldız cümlelerine şöyle başladı: "Topkapı Sarayı'ndaki saat koleksiyonu dünyanın sayılı birkaç koleksiyonundan biri. Daha önce bu koleksiyonun küçük bir bölümü 2. Avlu'da sergileniyordu. Ama kısıtlı bir alandı orası. Sadece yüze yakın saat yer alıyordu. Bu da ziyaretçilerimizden olumsuz geri dönüşler almamıza neden oldu. Bu nitelikli koleksiyonu daha kapsamlı görmek istiyorlardı. Topkapı Sarayı'nda 380 saat yer alıyor. Biz de depolarda yer alan yaklaşık 200 saati daha bu yüz saatin yanına ekledik. Bunun yanında koleksiyonu tamamlayıcı bazı unsurlar, usturlaplar, saat tamirinde kullanılan bazı araç gereçler var. 300'u aşkın bir sergileme var."
SAAT ATÖLYESİ GELENEĞİNİ CANLANDIRMAK İSTEDİK
Müze'nin bir diğer dikkat çekici alanı, canlandırmalı saat atölyesi. Bu bölümde koleksiyondaki etütlük eserler, tamir aletleri ve kurma anahtarları yer alıyor. Böylece geçmişte saat üretim ve bakım süreçlerinin nasıl yürütüldüğü ziyaretçilere uygulamalı olarak anlatılıyor. Atölye bölümü hakkında da konuşan Dr. Yıldız: "Bir atölye canlandırma alanı oluşturduk. Burada restore edilen saatler var. Bunlarda yine gerçek, tarihi, restore edilen parçalar. Ziyaretçilerin görmesi için böyle tasarladık. Burada yer alan tamir alet ve edevatları da gerçek. Bunu canlandırmak istememizin bir diğer nedeni de 19. Yüzyılda burada bir saat atölyesi geleneği bulunuyor. Onu da muhafaza etmek amacıyla yaptık" şeklinde konuştu.
TÜRK SAATÇİLİĞİNİN TARİHİ GÖZLER ÖNÜNE SERİLİYOR
Topkapı Sarayı Saat Müzesi'nde bir araya getirilen eserler; Türk Saatleri, Boy Saatleri, Duvar Saatleri, Cep Saatleri, Masa Saatleri, Oturtma Saatler, Dekoratif Formlu Saatler, Ölçüm Aletleri ile Atölye ve Tamir Aletleri gibi tematik başlıklar altında sınıflandırılıyor. Ve 15-16. yüzyıldan 20. Yüzyılları arasında tarihlendiriliyor. "15 ve 16. Yüzyıl Osmanlı döneminin en zirvede olduğu zamanlar. Bu yüzden koleksiyon epey zengin. Koleksiyondaki en önemli bölümü diplomatik hediyeleşmelerle gelen saatler oluşturuyor. Ama ciddi anlamda Osmanlı Sarayı için Avrupa'dan alınan saatler de var. İngiltere, Almanya, İsviçre, Fransa, Avusturya gibi ülkelerden alınmış nitelikli saatler..." diyen Dr. Yıldız sözlerini şöyle sürdürüyor: "Türk saatçiliğine adanmış özel bölümde Osmanlı ustalarının tüm eserleri ilk kez ziyaretçilerin ilgisine sunuluyor. Bilinen en erken dönem Türk saati burada yer alıyor. Bu saat IV. Mehmed döneminde 1600'lü yılların ortasında yapılmış o da bu koleksiyonda sergileniyor. Yine 1800'lü yılların başında Ahmed Eflâkî Dede başta olmak üzere Mevlevi sanatçıların ürettiği çok özel saatler var. Dolayısıyla bu koleksiyonun bir bölümü Türk saatçiliğinin tarihi ile ilgili de bize fikir veriyor."
NAPOLEON VE RUS ÇARI'NDA OSMANLI SULTANLARINA ÖZEL HEDİYELER
Çok özel saatlerin yer aldığı müzede en dikkat çeken iki saati anlatan Dr. Yıldız: "İsviçreli meşhur saatçi Breguet imzası taşıyan saatten dünyada sadece yedi tane var. Bunlardan biri Fransa İmparatoru Napoleon tarafından Sultan II. Mahmud'a hediye edilmiş. Son derece önemli bir saat. Hem teknik hem sanatsal öneminin yanı sıra diplomatik olarak taşıdığı önemle birlikte koleksiyonun en değerli eserlerinden. Saatlerin hemen hepsi çok değerli tasarımlar. Değerli taşlar kullanılmış, sadece altın kaplama olanlar bile var. Yine dikkat çeken eserlerden bir diğeri tek parça mermer oyularak üretilmiş Griffon Masa saati. Meşhur saatçi Faberge imzalı. Değerli taşlarla süslenmiş. Rus Çarı'ndan II: Abdülhamid'e hediye edilmiş. Saatte iki hükümdarın tuğrası yer alıyor. Fevkalade özel bir örnek" şeklinde konuştu.
Bu özel koleksiyonun bir arada sergilenmesinin kendilerini çok heyecanlandırdığını dile getiren Dr. Yıldız yakın bir zamanda müzenin ziyarete açılacağını söyledi.