ÖZGÜL ÖZTÜRK
Eğitimden siyasete, sağlıktan iş dünyasına kadar her alanda görünürlüğü artan kadınlar, artık girişimcilik ekosisteminde de daha güçlü bir aktör haline geliyor. Bu dönüşümde KOSGEB ve TÜBİTAK'ın kadınlara sağladığı özel desteklerin rolü büyük. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın öncülüğünde KOSGEB, girişimcilik eğitimlerini dijital ortama taşıyarak milyonlarca vatandaşa erişim sağladı. 2010 yılından bu yana 1.8 milyondan fazla kişinin katıldığı eğitimlerde kadınların oranı yüzde 47'ye ulaştı. Temmuz 2019'dan itibaren online hale gelen eğitimler sayesinde coğrafi kısıtlar ortadan kalktı, kadın girişimciler iş fikirlerini hayata geçirmek için gerekli bilgiye ve sertifikaya evlerinden ulaşabildi.
HEM EĞİTİM HEM MENTORLUK
KOSGEB'in Girişimci Destek Programı ise kadınlara pozitif ayrımcılık uygulayarak kuruluş desteğinde 10 bin TL, iş geliştirme desteğinde ise 150 bin TL ilave avantaj sundu. Böylece kadın girişimciler, iş kurma sürecinde hem finansman hem de mentorluk desteği alarak daha güçlü bir şekilde piyasaya adım attı. 2012'den bu yana 75 binden fazla kadın girişimciye toplam 2.34 milyar TL destek sağlandı. Sadece 2024-2025 döneminde 8 bin 974 kadın girişimciye verilen destek tutarı 339 milyon TL'yi buldu. Uzmanlara göre, sağlanan eğitim ve finansal desteklerle birlikte Türkiye'de kadın girişimciliği yalnızca bölgesel kalkınmaya değil, ihracat kapasitesine de doğrudan katkı sağlıyor.
TÜBİTAK'TAN KATKI
Kadın girişimcilere verilen destek yalnızca KOSGEB ile sınırlı değil. TÜBİTAK'ın BiGG ve BiGG Yatırım programları, teknoloji tabanlı iş fikirlerini hayata geçirmek isteyen kadınların önünü açıyor. 2012'den bu yana 2 bin 494 girişimci desteklenirken, bunların 517'sini kadınlar oluşturdu. Kadın girişimci oranı 2012'de yüzde 10 iken, 2025 itibarıyla yüzde 26'ya yükseldi. Startups.Watch verilerine göre, 2024'te yatırım alan 388 girişimden 111'i kadın girişimcilere ait. Bunların 66'sı TÜBİTAK BiGG Fonu'ndan yatırım aldı. Ayrıca temiz teknoloji odaklı GCIP programında kadın girişimcilerin oranı 2024'te yüzde 64'e ulaştı.
EN FAZLA İLGİ HİZMET SEKTÖRÜNE
KOSGEB'in sağladığı girişimcilik destekleri çok geniş bir yelpazeye yayılıyor. Son yıllarda kadın girişimcilerin en çok ilgi gösterdiği alan hizmet sektörü oldu. E-ticaret, kişisel bakım, danışmanlık ve yaratıcı endüstriler bu grupta öne çıkıyor. Üretim sektöründe ise gıda işleme, tekstil, el sanatları ve yenilikçi imalat girişimleri dikkat çekiyor. Desteklenen sektörler arasında madencilikten inşaata, eğitimden sanata kadar geniş bir alan bulunuyor. Özellikle bilişim, yazılım geliştirme, danışmanlık, bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri gibi teknoloji odaklı alanlarda kadın girişimcilerin payı hızla artıyor. TÜBİTAK'ın BiGG ve GCIP programlarıyla birleştiğinde bu çeşitlilik, kadınların geleneksel iş kollarının yanı sıra inovasyon tabanlı sektörlerde de güç kazandığını ortaya koyuyor.
İŞİNİ GELİŞTİRMEK İSTEYENE 150 BİN TL
KOSGEB'in girişimcilere sunduğu finansal destekler iki temel aşamada toplanıyor: 'İş Kurma' ve 'İş Geliştirme'. Kadın girişimciler için kuruluş desteğinde 10 bin TL ek avantaj, iş geliştirmede ise 150 bin TL ilave üst limit uygulanıyor. Desteklerin toplam üst limiti 2024 itibarıyla 2 milyon TL'ye yükseltildi. 2012'den bu yana girişimcilere sağlanan toplam destek 6.7 milyar TL olurken, bunun 2.34 milyar TL'si kadın girişimcilere aktarıldı. Yalnızca 2024-2025 döneminde sağlanan destek miktarı 339 milyon TL'ye ulaştı. Destekler; makine-teçhizat, yazılım, hizmet alımı, istihdam ve ihracata hazırlık gibi kalemleri kapsıyor.