AKŞAM GAZETESİ
Plastik üretimi kaynaklı sera gazı emisyonlarının, 2040 yılında toplam emisyonların yüzde 5'ini oluşturacağı öngörülürken uzmanlar plastik kirliliği ile mücadelede geri dönüşümün önemli olduğunu ve Türkiye'nin Sıfır Atık Projesi ile geri dönüşüm oranını yüzde 11'den yüzde 35'e kadar çıkardığını belirtiyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın (UNEP) verilerine göre, dünyada her dakikada bir milyon plastik şişe satın alınıyor ve her yıl 5 trilyon plastik poşet kullanılıyor. Plastik üretimi 1970'lerden bu yana diğer materyallerden daha hızlı artış gösterirken, tarihsel büyüme eğilimlerinin devam etmesi halinde halihazırda ortalama yıllık 460 milyon ton olan küresel plastik üretiminin 2050'ye kadar 1.1 milyar tona ulaşması bekleniyor.
KAYNAĞINDA AYRIM ÖNEMLİ
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ece Ümmü Deveci, her alanda farklı şekillerde kullanılan plastiğin petrokimyasal bir ürün olduğunu söyledi. Küresel plastik geri dönüşüm oranının yüzde 9 ila 14 olduğunu hatırlatan Deveci, "Dönüşüm oranını iyi yapan İsveç, Almanya, İsviçre, Norveç gibi ülkeler var. Bunlar kaynağında ayrım yaparak oranları artırıyor ama küresel çapta baktığımız zaman oran düşük çünkü kaynağında ayrım yapamayan, atığın henüz farkına varmayan ülkeler var. Ülkemizde genel olarak açık alanda depolama neredeyse yok. Genel olarak atıklar hep düzenli depolama sahalarına gönderiliyor. Geri dönüşüm oranımız plastiklerde yaklaşık yüzde 60'lara kadar çıktı. Çünkü ambalajları kaynağında ayırıyoruz ve çöpe gönderilen ambalaj miktarımız azalıyor. Türkiye'de atıktan yakıt üretim tesisleri de yaygınlaşıyor bu da çöp depolama sahasına giden atık miktarımızı azaltmaya başladı. Sıfır Atık Projesi başlamadan önce yüzde 11'lerde olan geri dönüşüm oranı şu an yüzde 30-35'lere kadar çıktı. Hedefimiz geri dönüşüm oranımızı 2030'a kadar yüzde 60'a çıkarabilmek" diye konuştu.
TÜM EKOSİSTEM PLASTİK DOLDU
Araştırmalar, okyanuslarda en az 75 milyon, en çok 199 milyon ton plastik bulunduğunu gösteriyor. Plastik atık üretimi, kullanımı ve bertarafının aynı şekilde devam etmesi halinde 2016'da yılda 9 milyon ila 14 milyon ton olan su ekosistemlerine karışan plastik miktarının, 2040'a kadar 3 kat artış göstererek yılda 23 milyon ila 37 milyon tona çıkması bekleniyor.
İTHALATA SINIRLAMA GELECEK
"Türkiye'de Sıfır Atık uygulamaları veya depozito iade sisteminin gelmesi plastiklerin yeniden kullanılabilirliği ya da tekrar temiz olarak geri dönüşümünde önemli yere sahip" diyen Deveci, "Bunlar, Türkiye'nin atık yönetiminde, plastiğin kontrolünde atabileceği en önemli adımlar. Bir de plastiklerin ithalatı konusu var. Avrupa'daki plastiklerin ithalatı önümüzdeki yıllarda sınırlanacak. Çünkü Avrupa Yeşil Mutabakatı ile ambalajlarda yüzde 15 ila 35 oranında geri dönüştürebilir malzeme kullanım zorunluluğu geliyor. Yani siz eğer bunu kullanamazsanız ürününüzü İtalya'ya ihraç edemeyeceksiniz. İşte o zaman ne oluyor, depozito iade sistemi ya da Sıfır Atık sistemi içerisinde kaynağında ayrı toplanan atıklar temiz atıklar olarak geçecek ve bunlar sistemin içerisine dahil olacaklar" şeklinde konuştu.