Yurdunda garip kalan Uygurlar

Perhat Tursun, Uygur edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olarak Urumçi'deki Uygur halkının yaşamını ‘Arka Sokak' isimli romanında anlatıyor. Romanda, köy yaşamının betimlemeleri, çöl mitleri ve şaman ritüelleri, baskı altındaki şehir yaşamının hikayesiyle paralel ilerliyor.

Akşam Gazetesi

Çağdaş Uygur edebiyatının öne çıkan isimlerinden biri olan Perhat Tursun'un 'Arka Sokak' isimli romanı Profil Yayınları etiketiyle okuyucuya ulaştı. Kitabın alt başlığı şöyle: Çin'in Karanlık Gölgesinde Kaybolan Uygur Yazardan Edebi Bir Tanıklık. Bu başlığın atılma sebebi kitabın yazarının, 2018 tarihinde birden ortadan kaybolması ve kendisine herhangi bir suç isnad edilmeksizin 16 yıl hapse mahkum edilmesi. Bu münferit bir olay değil, hepimiz biliyoruz. Son on yıldır yüz binlerce Uygur Türkü, Kuzeybatı Çin'de yer alan kamplarda alıkonuluyor. Bölgede 12 milyon Uygur yaşıyor ve herkesin ailesinden en az bir kişi bu kamplarda tutuluyor.

ÇÖL MİTLERİ

Urumçi'deki Uygur halkının yaşamı 'Arka Sokak' isimli romanın baskın teması. Yazar yaşamın acımasızlığı üzerinde sıklıkla duruyor. Şehirdeki dünya oldukça bulanık resmediliyor. Şehirde iş bulan Uygur gencinin karşılaştığı soğuk bakışlar ve sürüp giden reddediliş loş bir atmosfer yaratıyor. Öte yandan kahramanın özellikle çocukluk anıları, Uygur kültürüne dair fazlaca unsur barındırıyor. Uygur köy yaşamının betimlemeleri, çöl mitleri ve şaman ritüelleri bu tecrübeyi okura aktaran en önemli unsurlar.

ETNİK AYRIMCILIK VE İZOLASYON

Prof. Dr. Erkin Emet'in akıcı çevirisiyle okuduğumuz kitap, 1990 yılında yazılmaya başlanmış. Son halini 2015 yılında alan 'Arka Sokak' isimli roman, hem tarihten bir kesit hem de etnik-ırksal ayrımcılığa maruz kalmış bir yabancının çok yönlü bir edebî anlatısı niteliğinde. Öz yurdunda bir yabancı muamelesi görme, ötekileştirilme, toplumsal şiddete maruz kalma ve izolasyon romanın ana izlekleri. Romanın kahramanının çok parçalı gerçekliğine şu sözleriyle tanık olalım: "Ayna ne kadar çok parçaya bölünürse gösterdiği gerçeklik de o kadar çok parçaya bölünür ve sonsuza kadar birleştirirseniz de olmaz."