HABER MERKEZİ
Gazeteci-yazar Fatih Yoncalık'ın, İran'ın güvenlik politikalarını ve ideolojik kökenlerini incelediği "Humeyni'nin Mirası: Devrim, Güvenlik ve Paranoya" başlıklı kitabı Usul Yayınevi'nden çıktı. Modern İran tarihini bir "güvenlik travması" üzerinden okuyan Fatih Yoncalık, ülkenin günümüzdeki agresif ve yayılmacı politikalarının altındaki temel motivasyon kaynaklarını ortaya koyuyor.
"İRAN'IN HİKÂYESİ BİR GÜVENLİK TRAVMASIDIR"
Kitabının önsözünde okuru İran'ın "güvenlik ruhunun labirentine" davet eden Yoncalık, "İran'ı düşününce aklına ilk gelen nedir? Petrol mü? Savaş mı? Humeyni mi?" sorularına cevap arıyor ve İran'ın 'güvenlik' politikalarını analiz ediyor.
Yoncalık'a göre bu güvenlik anlayışı, aynı zamanda bir "paranoya"yı da ifade ediyor. Yazar, Kaçar ve Pehlevi Hanedanlığı dönemlerinde yaşanan "yabancı sözleşmeler, petrol imtiyazları, demiryolu rüşvetleri" gibi dış müdahalelerin, ulusun kaderini elinden aldığını ve bugünkü kuşkucu devlet aklını doğurduğunu savunuyor. Kitap, "Neden bu ülke her daim kuşkucu? Neden dışarıyı hep tehdit olarak görüyor? Neden kendi ordusundan bile korktu?" gibi temel sorulara yanıt arıyor.
AKADEMİK ÇALIŞMASINI KİTAPLAŞTIRDI
"Humeyni'nin Mirası", Fatih Yoncalık'ın akademik uzmanlığının bir ürünü. Kitap, yazarın 2022 yılında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde, TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı desteğiyle tamamladığı "Ruhullah Humeyni dönemi İran İslam Cumhuriyeti ideolojisinin İran'ın güvenlik yapılanması üzerindeki etkisi" başlıklı yüksek lisans tezine dayanıyor.
Kitabın içindekiler bölümü, çalışmanın derinliğini ortaya koyuyor. "Güvenlikleştirme Teorisi" bağlamında İran'ın politikalarının incelendiği kitap, Şah dönemi İran'ının "dışa bağımlı" güvenlik politikalarını ve "Ajax Operasyonu" gibi dönüm noktalarını ele alıyor.
Çalışmanın üçüncü bölümü ise Devrim sonrası İran'ın güvenlik yapılanmasına odaklanıyor. Veliyy-i Fakih (Dini Lider), Devrim Muhafızları Ordusu (Sepah), Besic (Halk Ordusu) ve Kudüs Tugayı gibi kilit yapıların, İran'ın "düalist güvenlik mekanizması" ve "asimetrik savaş" politikalarındaki rolleri detaylıca analiz ediliyor.