İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşunu açıkladı. Buna göre 2021 yılında üretimden satışlarda zirvede 136 milyar 793 milyon TL ile TÜPRAŞ yer aldı. Sıralamada ikinci 67 milyar 305 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş, üçüncü 55 milyar 187 milyon TL ile Star Rafineri, dördüncü 46 milyar 152 milyon TL ile Toyota Otomotiv ve beşinci de 38 milyar 669 milyon TL ile İskenderun Demir ve Çelik oldu.
SATIŞLAR %73.8 ARTTI
500 büyük sanayi kuruluşunun üretimden satışları 2020'deki 1.2 trilyon lira olan seviyesinden, yüzde 73.8'lik artışla 2021 yılında 2 trilyon lirayı geçti. Artışın yüksek olmasında ihracattaki güçlü büyümeyle döviz kurları ve enflasyondaki hareketlenme etkili oldu. Özkaynaklar yüzde 53 artarak 624 milyar liraya yükselirken, toplam borçlar yüzde 71 büyüdü ve 1.5 trilyon liraya çıktı.
TARİHİ İHRACAT REKORU
İSO 500'ün ihracatı yüzde 33.9'luk artışla 85.8 milyar dolara ulaştı. Türkiye genelinin 1.1 puan üzerinde gerçekleşen artışla İSO 500 ihracatı tarihsel rekor kırdı. 2021'de İSO 500'ün aktif toplamı yüzde 65.4 artarak 1.3 trilyon liradan 2.1 trilyon liraya yükseldi. İSO 500'ün 2021 yılında faaliyet kârı yüzde 139 artarak 342 milyar liraya çıktı. Finansman giderleri de TL'deki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 135 oranında artarak 209 milyar liraya yükseldi. İSO 500'ün üzerindeki devreden KDV yükü yüzde 91 gibi büyük bir artışla 24 milyar liraya yaklaştı.
405 ŞİRKET KÂR ELDE ETTİ
500 sanayi kuruluşu içinde 2021'de 405 şirket kâr etti. Katma değer içinde en yüksek payı yüzde 33.3 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler almaya devam ederken, yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı yüzde 6.4'ten yüzde 6.1'e geriledi. Bu veri, sanayinin yüksek teknolojiye geçiş ihtiyacının sürdüğünü gösterdi.
FAALİYET KÂRI YÜZDE 139 YÜKSELDİ
İSO 500'ün 2021'de faaliyet kârı yüzde 139 artarak 342 milyar liraya çıktı. Böylece faaliyet kârlılığı yüzde 14.8'e yükseldi. aiz, amortisman ve vergi öncesi kâr da yüzde 120'ye yakın bir artışla 185 milyar liradan 405 milyar liraya sıçradı.
BÜYÜME DIŞ TALEPTEKİ ARTIŞTAN
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, araştırmanın nitelikli ve sürdürülebilir bir sanayi üretiminin ne kadar önemli olduğu gerçeğini bir kez daha ortaya koyduğunu vurguladı. Erdal Bahçıvan, ekonominin geçen yıl dünya genelinin çok üzerinde gerçekleşen yüzde 11'lik büyümeyle son 10 yılın en güçlü performansını sergilediğini, İSO 500'ün ihracat rakamlarında da görüleceği üzere bunun özellikle dış talepteki artıştan kaynaklandığına vurgu yaptı.
DÜNYADA ÖNE ÇIKTI
İhracatta yüksek artışı sağlayan ana unsurun Türk sanayiinin dünya genelindeki alıcılar için önemli bir alternatif üretici olarak öne çıkması sonucu ortaya çıkan ilave tedarik talebi olduğuna değinen Bahçıvan, salgın sonrası genişleyen iç talebin de ekonomik büyümeyi desteklediğini söyledi. Bahçıvan, bu gelişmelerin etkisiyle sanayinin yüzde 16.6, imalat sanayiinin ise yüzde 17.2 büyüyerek ekonominin genelinden pozitif ayrıştığına dikkat çekti.
TOPLAM İSTİHDAM 757 BİN KİŞİYİ AŞTI
İSO 500'de Ar-Ge harcaması yapan kuruluş sayısı 2021'de 265 olurken, Ar-Ge harcamaları da yüzde 44 artışla yaklaşık 9 milyar TL oldu. İSO 500'ün istihdamı da yüzde 5.6 artarak 757 bin 24 kişiye yükseldi. Aynı yılda ödenen maaş ve ücretlerdeki artış ise yüzde 33 oldu. Yine İSO 500 içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 1 adet daha azalarak 109'a indi.
İSTANBUL İLK SIRADA
Araştırmada sanayinin Anadolu lehine geliştiği görüldü. 500 büyük şirket arasında başı 158 firmayla İstanbul Sanayi Odası çekerken, İSO'yu, 41 kuruluşla Kocaeli Sanayi Odası ve 40 şirketle Ege Bölgesi Sanayi Odası izledi. Ankara Sanayi Odası ve Gaziantep Sanayi Odası'ndan 33'er kuruluş listeye girdi.