Özlem SÖNMEZ
Son dönemde doğum sonrası sütünü sanal ortamda satışa sunan anneler tehlikenin farkında olmadan işi ticarete döktü. Bazıları hayır amaçlı yaptığını söylese de 100 miligramını 100 liraya satan bile var. AKŞAM’a konuşan uzmanlar büyük tehlikeye dikkat çekti. Acıbadem Beylikdüzü Cerrahi Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Anıl Yeşildal, “Her annenin sütü bebeğine özeldir. 3 aylık bir bebeğin sütü ile 10 aylık bir bebeğin sütü aynı değildir” diyerek şunları kaydetti: “Prematüre doğmuş bir bebekle, normal zamanında doğmuş bir bebeğin sütü aynı değildir. Anne sütünün yokluğunda, başka annenin sütü en doğru yöntem gibi görünse de, formül mamalar şu an için en güvenli seçenek. Bununla birlikte yurtdışında Anne Sütü Bankası dediğimiz bir uygulama mevcut. Bu da sağlık bakanlıklarının kontrolünde. Ülkemizde anne sütü bankası uygulaması bulunmuyor.”
VERİCİ ANNEYE TEST YAPILMALI
“Verici annede sanki kan bağışında bulunuyormuş ya da ameliyat oluyormuş gibi HIV (AIDS), Hepatit B ve Hepatit C gibi enfeksiyonlar taranabilir. Tüberküloz açısından aile hekimi veya Verem Savaş Derneği'nde PPD tarama testi yapılabilir. Annenin sigara içme durumundan emin olmak için nikotin ölçümleri ve uyuşturucu madde bağımlılığıyla ilgili tarama testleri yapılabilir. Verici annenin kullandığı ilaçlar da hayati durumda. Bir grup ilaç kesinlikle kullanılmamalıdır. (Kanser ilaçları, migren tedavisinde kullanılan ilaçlar, alın tuzu içerenler, bağışıklığı baskılayan gruplar, isotretinoinler.)
HER TÜRLÜ HASTALIK BULAŞMA RİSKİ VAR
Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer de satılık anne sütlerinin sakıncalarını şöyle anlattı: “18 aylık bebeğini emziren annenin sütü 3 aylık bebeğe fayda etmez. Annenin her besin grubundan yeterli miktarda ve doğal, katkı maddesiz beslenmesi çok önemli. Biz kendi çocuğumuza sütümüzle genetik yapısı üzerine etki edebilen parçacıkları veya maddeleri aktarıyoruz. Bunlar göz ardı edilmemesi gereken çok önemli hususlar. Bunun dışında annenin geçirdiği ya da geçirmekte olduğu enfeksiyonları ( viral, bakteriyel, paraziter)sütü ile bulaştırabilir. Onun dışında kronik birtakım sağlık sorunları olabilir, ilaç kullanabilir, aşırı veya yetersiz vitamin alımları olabilir. Bunlar da anne sütünün kalitesini ve etkinliğini etkiler. İnternet üzerinden satılan sütler son derece sakıncalı. Kontrolsüz satışlarda ve kontrolsüz süt vermede bu tür kriterler göz ardı ediliyor. Yani tamamen alan ve verenin iyi niyetine kalmış. Orada herhangi bir kontrol yok, söze dayalı bir iletişim var. “Sütümü sağdım, iyi paketledim, ilaç da kullanmıyorum ve herhangi bir hastalığım da yok” gibi karşılıklı bir anlaşma hususuna dayanıyor. Bunların hiçbirinden emin olamayız. Bu konuda ciddi çekincelerimiz var. Kesinlikle önermiyorum.”
SAKLAMA KOŞULLARI DA HAYATİ ÖNEMDE
ASM Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, “Kendi bebeğinize verdiğinizden daha fazla sütünüz olduğunda ya da emziren anne çalışmaya başladığında uygun koşullarda süt saklamaya başlıyorlar. Paketlediğiniz süt, hiçbir zaman bebeğin memenizden emdiği süt gibi değil. Bunu minimalize etmek için hijyene çok dikkat edilmeli. Sütün uygun ortamda ve sürelerde saklanması, doğru koşullarda hazırlanıp bebeğe verilmesine dikkat edilmeli. Anne sütü saklanıp tekrar kullanıldığında mutlaka değer kaybına uğrar” diye uyardı.