Televizyon, bilgisayar, akıllı telefon ve tabletlerin yaydığı mavi ışık göz sağlığını bozuyor. Pandemi döneminde ekran bağımlılığındaki artış göz hastalıklarını tetikledi.
Son yıllarda akıllı telefon ve tabletler hayatın vazgeçilmez bir parçası oldu. Bu cihazlar sunduğu faydaların yanı sıra, yaydıkları mavi ışıkla göz sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Son yapılan araştırmalara göre, okul ve iş hayatında çok sık maruz kalınan akıllı ekranlarla geçirilen süre, koronavirüs salgınıyla beraber evde bulunulan dönemde 11 saate kadar çıktı. Ekran bağımlılığın riskleri konusunda bilgilendiren Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler Göz Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Ökkeş Baz, hem doğal hem de yapay şekilde bulunabilen mavi ışığın düşük dalga boyuna sahip yüksek enerjili ışık olarak da bilindiğine dikkat çekerek bu ışığın bulunduğu kaynaklar arasında güneş, dijital ekranlar (televizyonlar, bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve tabletler), elektronik cihazlar ve LED ışıklarının bulunduğunu söyledi. Mavi ışığın diğer dalga boylarına göre gözde daha fazla titreşime neden olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Ökkeş Baz, “Bu titreşim de görsel kontrastı azaltan, keskinliği ve netliği etkileyen bir parıltı yaratır. Bu titreşim ve parıltı; göz yorgunluğu, uyku düzeni bozuklukları, bulanık görme, odaklanma zorluğu, göz kuruluğu ve tahrişi gibi birçok rahatsızlığa ortam oluşturur” dedi.
MELATONİN ANTİDEPRESAN ETKİLİDİR
Uyumak için insan vücudunun melatonin hormonu salgıladığını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Ökkeş Baz, şöyle devam etti: “Melatonin salgısı ancak gündüz ışığının ortadan kalkması ve mavi ışığın göze yansımaması ile salgılanır. Bu sayede insanda uyku modu oluşur. Melatonin aynı zamanda bir tür antidepresandır. Dijital ekranlardan yansıyan mavi ışık ise beyni yanıltarak melatonin salgılanmasına engel olur. Böylece uyku kaçar ya da huzursuzluk, depresyon, sinirlilik hali başlar. Bu nedenle geç saatlere kadar ekran başında durmak ve uymadan önce ekranla meşgul olmak uyku düzensizliklerine yol açmaktadır.”
20 DAKİKA KURALI ÖNEMLİ
Yapılan araştırmalara göre günde ortalama 11 saati dijital ekranlar karşısında geçiriyoruz. Bu durum da birçok fiziksel ve psikolojik rahatsızlığı da beraberinde getiriyor. Değişen ve gelişen yaşam standartlarımız nedeniyle dijital cihazlara olan ihtiyacımız artmış olsa da, bu ihtiyacı kontrollü şekilde sağlamak gerekiyor. Bilgisayar ve akıllı ekranlar başında geçirdiğimiz vakti kontrol altına almak için 20-20-20 kuralına özen göstermek gerekmektedir. Her 20 dakikalık süreçte, 20 saniyelik aralar vererek 20 metre uzağa bakılmalı ve gözler dinlendirilmelidir.
ÇOCUKLARDA MİYOP ORANI YÜZDE 50’YE ÇIKTI
Akıllı ekranların daha küçük ekranları sebebiyle miyopiye davetiye çıkardığını, uzun süreli yakına bakma, fokuslanma sebebiyle göz ağrısı ve kas spazmlarına da neden olduğunu vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Ökkeş Baz, “Özellikle erken çocukluk dönemlerinde uzun süreli akıllı telefon kullanmak erken miyopilik oluşturmaya ve miyopi de hızlı ilerlemelere neden olmaktadır. Miyopi rahatsızlığının çocuklarda görülme olasılığı gelişen teknolojiyle birlikte yüzde 30’lardan yüzde 50 düzeylerine çıkmıştır. Bu nedenle çocukların dijital ekranlara maruz kalma saatlerinin kontrol altına alınması ve sık sık dışarıya çıkarılarak uzaklara bakmasının sağlanması gerekir. Çocukların dijital ekranların başında geçirdiği zamanın da kontrol altında tutulması önemlidir” şeklinde konuştu.