İklim değişikliğinin etkisiyle giderek artan sıcaklıklar, evlerde ve iş yerlerinde klima kullanımının artmasına neden olurken klimanın sağlığa etkisi ve doğru kullanımına yönelik soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Doç. Dr. Emin Maden, Kovid-19 pandemisinin yaşandığı bu dönemde, hem virüsün yayılmasına hem de klima kaynaklı enfeksiyonlara karşı dikkatli olunması gerektiğinin altını çizerek klima kullanımına yönelik önemli ipuçları paylaşıyor. Doç. Dr. Emin Maden Legionella’yı su ve toprakta yaşayan, durgun su ortamında çoğalarak havayolu vasıtasıyla insanlara bulaşabilen ve solunum yolu enfeksiyonuna neden olan bir bakteri olarak tanımlıyor.
ÖKSÜRME VE HAPŞIRIK
Özellikle bakımı yapılmamış ve su sistemi temizlenmemiş klimaların işyerlerinde, motorlu vasıtalarda ve evlerde Legionella bakterilerinin üremesi için ortam oluşturabileceğini belirten Maden ‘’Legionella klimalar dışında temizliği iyi yapılmamış havuzlarda, kaplıcalarda ve fıskiyeli havuzlarda da yaşayabilir ve çoğalabilir. Legionella bakterisinin oluşturduğu hastalık lejyoner hastalığı olarak da adlandırılmaktadır’’ diyor. Doç. Dr. Emin Maden, koronavirüsün, virüsü taşıyan kişinin konuşması, öksürmesi, hapşırması gibi eylemleri ile ağzından havaya yayılan virüslü damlacıkların başka bir birey tarafından solunması veya bu damlacıkların düştüğü, yapıştığı yüzeylere temas edilen elin ağız ve burna teması yoluyla bulaştığını hatırlatarak virüs taşıyan damlacıkların boyutunun büyük olması nedeniyle özellikle virüs kaynak vakanın 1-1.5 metre civarında yoğunluk oluşturduğunu ve yere düştüğünü söylüyor. Bu nedenle sosyal mesafe kuralına uyan bireylerin virüs bulaşma riski düştüğünün altını çizen Maden şunları söylüyor:
BUHARLAŞMAYA BAĞLI
‘’Sıcak ve kuru havalarda havada asılı duran damlacıkların boyutunda buharlaşmaya bağlı küçülme olacağından virüs daha uzun sürede havada asılı kalabilir. Klima ve vantilatör gibi havanın dolaşımını artıran ve daha uzak alanlara yayılımını artıran faktörler virüsün sosyal mesafenin dışında da yoğunluk oluşturmasına neden olabilir. Kovid-19'un klima ile yayıldığına dair bilimsel kanıt yoktur, ancak daha önce SARS ve MERS koronavirüs enfeksiyon süreçlerinde klima ile virüsün yayılımının arttığını bildiren araştırmalar mevcuttur’.’ Bu nedenle Doç. Dr. Emin Maden, Kovid-19 pandemisinin yaşandığı bu süreçte mümkün olduğunca doğal havalandırma yöntemlerinin kullanılmasının, özellikle kapalı ve kalabalık ortamlarda maske kullanımına dikkat edilmesinin önemini vurguluyor.
BAKTERİLER AKCİĞERE BULAŞIYOR
Legionella bakterisinin neden olduğu Lejyoner hastalığının bakteri taşıyan su damlacıklarının nefes yoluyla insanların solunum sistemine girmesi ve solunum yolunda çoğalması ile ortaya çıktığını belirten Doç. Dr. Emin Maden “Akciğerlere bulaşan bakteriler özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde zatürreye neden olur. Özellikle sigara kullanan, şeker hastalığı, böbrek hastalığı, KOAH hastalığı ve bağışıklık sistemi hastalığına sahip kişilerde lejyoner hastalığı riski daha yüksektir’’ diyor. Lejyoner hastalığının belirtilerinin öksürük, yüksek ateş, halsizlik, eklemlerde ağrı, baş ağrısı, bulantı, nefes darlığı ve daha ağır vakalarda bilinç bulanıklığı ve uykuya meyil şeklinde ortaya çıkabileceğini hatırlatan Doç. Dr. Maden klimalı ortamlarda çalışan, klimalı otel odasında kalan, klimalı araç ile uzun seyahat öyküsü olan, yakın zamanda evinde su tesisatında değişiklik veya tamirat yaptırmış ve belirtilen şikayetleri ortaya çıkan kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurmasının önemli olduğunu söylüyor. Doç. Dr. Maden ayrıca erken teşhis ile lejyoner hastalığının tedavisinin mümkün olduğunun ve tamamen iyileşme sağlandığının altını çiziyor.