Covid-19 pandemisinde kimi zaman stres kimi zamansa can sıkıntısı sebebiyle birçoğumuz mutfakta yemek işlerine ağırlık verdik. Ancak hazırladığımız hamur işleri, tatlılar, çeşit çeşit yemekler, ihtiyacımız olan enerjiden daha da fazlasını almamıza yol açtı. Buna azalan fiziksel aktivite ve değişen uyku saatleri de eklenince, kilo artışı kaçınılmaz oldu. Artık kontrollü sosyal hayat sürecinin başlaması ve havaların ısınmasıyla birlikte çoğumuz kendimize şu soruyu sorar olduk: ‘Aldığım kiloları nasıl hızlı verebilirim?’ Bilinçsizce yapılan şok diyetler, hesaplanmadan yapılan kalori kısıtlamaları, tek tip besine yönelik diyetler, gün boyu sadece sıvı gıda içeren diyetler hemen her gün sosyal medyada yer alıyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz ancak bilinçsizce yapılan diyetlerin sağlığımızı ciddi boyutlarda tehdit ettiği uyarısında bulunarak, “Özellikle COVID-19 pandemisinde şok diyetler akıldan bile geçirilmemeli. Normalleşme süreci başlamış olsa da, corona virüs pandemisi devam ederken bağışıklık sisteminizi düşürebilecek davranışlardan kaçınmanız şart. Yaşınıza, kilonuza, boyunuza ve fiziksel aktivite durumunuza göre, yeterli ve dengeli bir öğün planlayarak haftada 0.5-1.0 kilo ağırlık kaybını destekleyecek şekilde gerçekçi hedefler koymalısınız” diyor. Peki şok diyetler hangi sağlık problemlerine neden olabiliyor? Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz şok diyetlerin yol açtığı sağlık sorunlarını anlattı.
KAS KAYIPLARINA NEDEN
Vücudunuzun gereksinimi olan enerjiyi besinlerden sağlamadığınızda, vücudunuz enerji üretmek için kaslardaki proteinleri parçalıyor. 2014 Avrupa Obezite Kongresi'nde sunulan araştırmalar, hızlı kilo verdiğinizde, yavaş yavaş verdiğinizden 3 kat daha fazla kas kaybettiğinizi gösteriyor. Yani, şok diyetlerle hızla kilo verseniz bile fiziğiniz muhtemelen daha iyi görünmeyecektir.
KALP KASLARINI YIPRATABİLİR
Kilo kaybı son derece hızlıysa kalbin kasları atrofi (kalp kaslarının yavaş yavaş yıpranması ve azalması) yapabiliyor. Ayrıca aşırı düşük kalorili diyetler hem sıvı hem de sodyum ve potasyum gibi mineral kayıplarına sebep olduğu için ventriküler aritmiler, bir başka deyişle ritim bozukluğuna da yol açabiliyor.
METABOLİZMAYI YAVAŞLATIYOR
Düşük kalorili diyetler nedeniyle azalan kaslar sonucunda vücudun metabolik hızı (istirahatte yaktığınız kalori sayısı) otomatik olarak düşüyor. “Bu, yürürken hatta egzersiz yaparken daha az kalori yaktığınız anlamına gelir” uyarısında bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz ,“ Zamanla metabolizmanız nihayetinde kilo vermeyi bırakacak kadar yavaşlıyor. Üstelik çok düşük kalorili diyeti bıraktığınızda, çok hızlı olarak verdiğiniz kiloları, hatta daha fazlasını geriye alıyorsunuz” diyor.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ ZAYIFLATIR
Düşük kalorili veya tek tip gıdaların olduğu diyetlerde, beslenmenizden yağları veya karbonhidratları çıkardığınızda; vücudunuzun ihtiyacı olan besin öğelerini, vitamin veya mineralleri yeterli miktarda alamıyorsunuz. Özellikle yağ alımını çok kıstığınızda vücudunuz A, D, E ve K gibi yağda çözünen vitaminleri ememiyor. Bu vitaminler güçlü antioksidanlar olarak işlev görüyor ve enfeksiyonu önlemek için serbest radikallerle savaşıyorlar. Dolayısıyla eksikliklerinde, bağışıklık sisteminizin zayıflaması sonucu hastalıklara yakalanma riskiniz daha da artıyor.
DEPRESYONU TETİKLER
Düşük kalorili diyetlerde, özellikle yeterli karbonhidrat tüketimi olmadığında, beynin stres hormonu seviyeleri artıyor ve vücut strese karşı daha duyarlı hale geliyor. Bunun sonucunda depresyon riski yükseliyor. “Aynı zamanda sizi kısıtlı bir diyet sonrası aşırı yeme davranışlarına yatkın hale getiriyor” diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz açıklamalarına şöyle devam ediyor: “ Ayrıca Nörobilim Dergisi'nde yayınlanan araştırmalara göre; düşük karbonhidratlı diyetler hipoglisemiye sebep olarak, beynin çalışması için yeterli enerjinin sağlanamamasına ve beraberinde unutkanlık, dikkat dağınıklığı ile konsantrasyon bozukluğuna yol açabiliyor”
SAÇLARI DÖKÜYOR, MATLAŞTIRIYOR
Düşük kalorili şok diyetler yeterli besin öğelerini içermedikleri için vücutta oluşan vitamin ve mineral eksiklikleri saçlarınıza da yansıyor. Şok diyetler saçlarınızın cansız görünmesine ve dökülmeye sebep olabiliyor.