Günümüzde pek çok konuşma yazılı hale gelmişken dilbilgisi kurallarının önemi de gün geçtikçe artıyor. Dili doğru kullanmak insanlarla daha etkili iletişim kurmanın anahtarlarından bir tanesi. Özellikle işyerinde e-posta ile haberleşmelerde, sosyal medya ve sohbet uygulamalarında yazılı dil, birincil iletişim aracı olmuş durumda. Bu nedenle yazdığınız cümlelerin doğruluğuna ekstra önem göstermeniz gerekebilir. Türkçe yazı dilinde en çok karıştırılan ek ve bağlaçlardan bir tanesi "ki"dir. "Ki", hem bağlaç, hem sıfat hem ilgi zamiri olarak kullanılır. Kullanıldığı yere göre de kelimeye bitişik veya ayrı yazılır. Türkçede "ki" ile en sık yanlış yazılan cümle "İyi ki doğdun!" cümlesidir. İyi ki doğdun nasıl yazılır? TDK'ye göre doğru yazım şekli hangisidir? İyi ki doğdun TDK ile birleşik mi, ayrı mı yazılır? İşte hemen herkes tarafından merak edilen "ki"nin üç farklı kullanımı!
Bağlaç olan "ki" diğer tüm bağlaçlar gibi her zaman ayrı yazılır. "Ki" bağlacı neden sonuç ilişkisi taşıyan iki cümleyi birbirine bağlamakla görevlidir. Bağlaç olarak kullanıldığı zaman yazımında bir değişiklik meydana gelmez. Bağlaç olan "ki" her daim "ki" şeklinde yazılır ve ayrı olur. "Ki" bağlacı cümlelere genellikle pekiştirme ve şaşma anlamları katar.
Bağlaç olan "ki" için örnek olarak aşağıdaki cümleleri inceleyebilirsiniz:
İyi ki doğdun.
İyi ki varsın.
İyi ki benimle birliktesin.
O kadar bunaldım ki buradan gitmek istiyorum.
Her gün düzenli olarak yürüyüşe çıkmalısın ki kilo verebilesin.
"İyi ki doğdun" cümlesindeki "ki" bağlaç durumunda kullanıldığı için TDK'ye göre ayrı yazılması gerekir. "İyiki doğdun" veya "İyiki geldin" cümleleri TDK kuralları gereğince yanlış kabul edilir. Bir doğum günü pastası alırken üzerine "İyiki doğdun" gibi yanlış bir kullanım yazdırmamaya dikkat etmelisiniz. İş arkadaşlarınıza göndereceğiniz kutlama e-postalarında "İyi ki doğdun!" şeklinde yazmalısınız.
Sıfat olan "-ki" eki her zaman cümleye bitişik olarak yazılır. Sonuna eklendiği sözcüğü sıfat yaparak öndeki ismi işaret eder. Eklendiği sözcüğe göre ses değişimi yaşayabilir. Sıfat olan "-ki"ye örnek olarak aşağıdaki cümleleri inceleyebilirsiniz:
Yarınki toplantı benim için çok önemli. (Hangi toplantı? Yarınki toplantı. Burada "-ki" eklendiği sözcüğü işaret sıfatına çevirir.)
Salondaki eşyaları toplar mısın?
Bugünkü seminer çok iyi geçti. ("-ki" eki eklendiği sözcüğe uyum sağlayarak "-kü" sesine dönüşür)
İlgi zamiri olan "-ki" bir ismin yerini karşıladığı için aitlik zamiri olarak bilinir. Her zaman eklendiği kelimeye bitişik olarak yazılır. Ad tamlamalarında tamlananın yerine getirilir. Örnek:
Benimki yine bir yerlere saklanmış. (Benim çocuğum)
Ben çikolatamı yedim. Onunki buzdolabında. (Onun çikolatası)
İngilizce "İyi ki doğdun" cümlesi, "Happy birthday to you!" şeklinde yazılır. Türkiye'de de pek çok hediyelik eşyanın veya pastaların üstünde "Happy birthday to you" ifadesine rastlanabilir.