Taze meyve ve sebzeleriyle yaz sona erdi ve evlerde kışlık yiyecek hazırlıkları başladı. Yazın taze olarak satın alınan domates, turşu ve salamura yapımında kullanılan sebzeler ile marmelat ve reçel yapımında kullanılan meyvelerin yanı sıra besleyici değeri çok yüksek olan tarhana, kış ayları için yapılan hazırlıkların başında geliyor. Ancak kış sofralarına yazı getiren bu yiyecekler, uygun koşullarda hazırlanmadığı ve saklanmadığı durumlarda gıda zehirlenmelerinden ölüme kadar uzanabilen sonuçlara neden olabiliyor.
PLASTİK KAP KULLANMAYIN
Yazın sonuna doğru hazırlanıp saklanan kışlık yiyecekleri hazırlarken öncelikle plastik kap kullanılmaması gerektiğini vurgulayan Altınbaş Üniversitesi Ameliyathane Hizmetleri Programı Mikrobiyolog Dr. İpek Ada Alver, “Plastik mutfak gereçleri, üzerinde en çok bakteri tutan ve üreten bir yapıdadır. Yiyecek üzerindeki asiditeyi arttırdığı ve kanserojen maddelerin ortaya çıkmasına neden olduğu için gıdaların besin değerinin düşmesine, gıda zehirlenmesine ve mide ve barsak kanserine neden olabilmektedir. Bu nedenle kışlık yiyecek hazırlıklarında muhakkak cam kapların tüketilmesi gerekmektedir” uyarısını yaptı.
KAPAKLARI HER SEFERİNDE YENİLEYİN
Mikrobiyolog Dr. İpek Ada Alver, kışlık yiyeceklerin besin değerlerinin kaybolmaması ve gıda zehirlenmelerinin önüne geçmek için bazı öneri ve tavsiyelerde bulundu:
- Aldığınız yiyeceklerin ezilmiş, çürük ve küflü olmamasına dikkat edin.
- Hazırlayacağınız yiyecekleri yıkayıp kurulayın.
- Konserve için plastik yerine cam saklama kavanozlarını kullanın. Cam kavanozlarınızı iyice yıkayıp, kuruladıktan sonra, kavanozun ağzını alevden geçirin ve kavanoz kapağının ezik, ağzı kapanmayacak şekilde yamuk ya da kapakta paslanma ya da küflenme olup olmadığını kontrol edin. Kapakları her konserve yapımında yenileyin.
- Konserve olarak tüketilecek gıdaların en az 100 derecede 10 dakika, yüksek asidik içeriğe sahip gıdaların ise en az 20 dakika ısıl işleme maruz kalmasına özen gösterilmesi gerekmesine rağmen sporların üreme ihtimaline karşın mümkünse 116 derecede 20 dakikada işlem görecek şekilde basınçlı tencereler ya da kaplar kullanın.
KURU VE IŞIK ALMAYAN YERDE SAKLAYIN
- Dondurularak saklanacak gıdaları besin değerini kaybetmemesi ve mikroorganizmaların ürememesi için kaynamış suya atıp 1-2 dakika bekletip çıkartın.
- Kış sebze meyvelerini saklamak için kaynar ya da sıcakken direkt derin dondurucuya atmayın
- Kurutarak tüketilecek meyve sebzeler fazla güneş ışığına maruz kaldığında B ve C vitaminleri ile yüksek oranda nem içeriklerini kaybedebildiğinden serin, kuru ve gölge bir ortamda üzerine temiz bir bez kapatarak kurutmaya özen gösterin.
- Kışlık yiyecekleri saklayacağınız kavanozun ağzının sıkıca kapandığından emin olun. Turşu ve salamuraları uygun nem ve sıcaklık ile serin, kuru ve ışık almayacak bir ortamda saklayın, fermantasyonu ve aromayı sağlamak için uygun oranda sirke, tuz ve baharat karışımı ekleyin.
- Gerek evde yapılan gerekse hazır olarak alınan ve kapağı bombeleşen, kötü tat ve aroma olan, açtığınızda üzerinde beyaz tortu şeklinde küflenme olan ve asit sesi çıkartan ürünleri kullanmayın. Tüketeceğiniz kadar ürünü çıkartarak her seferinde kavanozun ağzını açmamaya özen gösterin
- Uzun süre saklayacağınız ürünleri -20 derecede muhafaza edin ve sonrasında ürünleri buzu çözülmeden direkt kaynar suya atarak bekletmeden tüketin.
- Kışlık yiyecekler genellikle tuzlama, şekerleme, baharatlama ile de muhafaza edilebildiğinden yüksek tuz ya da karbonhidrat içeriğinden dolayı kalp, böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalar ile, hipertansif, hiperglisemik ve safra kesesi rahatsızlıkları olan bireyler az miktarda tüketmelidir.