Güneş fırtınası hakkında ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) uzmanları tarafından uyarı niteliğinde bir açıklama geldi. Dünya'yı vurabilecek bir güneş fırtınası ile karşı karşıya kalacağımız belirtildi. Jeomanyetik fırtınanın kaynağı, Güneş'in güneybatı bölgesindeki bir koronal deliktir. Gözlemler, bir güneş rüzgarı akışı bıraktığını gösterdi. Bu, önümüzdeki 24-48 saat içinde bir jeomanyetik fırtınanın oluşması için koşullar oluşturabilir. Peki Güneş fırtınası nedir, olursa ne olur? Güneş fırtınası ne zaman olacak, ne kadar sürer?
GÜNEŞ FIRTINASI UYARISI
Uzmanlar, Güneş'te açılan bir delik sonucu Güneş fırtınasının Dünya'yı etkilemesinin beklendiğini duyurdu.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), söz konusu G1 sınıfı fırtınanın "muhtemelen" bugün elektrik şebekesi arızalarına, uyduların bozulmasına yol açabileceğini ve hayvanların göçlerine etki edebileceğini açıkladı.
Bunun yanı sıra, jeomanyetik fırtınalarla çok daha ciddi etkilerin oluşabileceği ihtimaline dikkat çekildi.
Koronal deliklerin herhangi bir zamanda oluşabileceği biliniyor ancak bunların "solar minimum" dönemde fazla görüldüğü belirtiliyor. Halihazırda bu dönemden çıkıldığı ve Güneş'teki hareket yoğunluğunun arttığı döneme girildiği vurgulanıyor. Bu dönemin de 2025 yılı gibi "solar maksimum"a denk geldiği ifade ediliyor.
NOAA'nın duyurduğu G1 tipi fırtınanın bir üst seviyesi olan G2 tipi frtınalarda ise güç sistemlerinde problemler oluşabiliyor, uzay araçlarının yönü değişebiliyor ve uydu navigasyonları geçici olarak devre dışı kalabiliyor.
GÜNEŞ FIRTINASININ ZARARLARI NELERDİR?
Normal yoğunluktaki güneş fırtınalarının insan yaşamı ve gezegendeki diğer türler üzerinde önemli bir etkisi olmadığı bilinmekte. Ancak uzmanlar, elektrik alt yapısına ek olarak, aşırı bir güneş fırtınasının canlı organizmalar için sağlık tehlikesine neden olabileceğini belirtiyor. Hatta bazı fırtınaların ölüme neden olacak kadar kadar güçlü olduğunu da ifade ediyor.
Günümüzü aydınlatan ve gezegenimizi ısıtan güneşte 100 yılda bir gerçekleşen ve yakın zamanda yeniden görülmesi beklenen fırtınaların yerkürenin hemen hemen tamamında etkili olması bekleniyor.
Dünyanın manyetik alanı, elektrik rüzgarını gezegenin kutuplarına doğru saptırarak insanlığı güneş rüzgarından koruyor.
Bununla birlikte, yaklaşık 80-100 yılda bir, Güneş'in doğal yaşam döngüsü nedeniyle, bu rüzgarlar, tüm Dünya'yı kapsayan ve birkaç ay süren internet kesintilerine neden olabilecek süper güneş fırtınalarına dönüşüyor.
Yeni bir araştırmaya göre, bu şiddetli güneş fırtınası gerçekleşirse dünya internetsiz kalabilir.
DÜNYA'NIN MANYETİK ALANI ETKİLENEBİLİR
Olası bir güneş fırtınasının Dünya'nın manyetik alanı üzerinde önemli etki yaratabileceği düşünülüyor.
Güneş fırtınaları nedeniyle, Dünya'nın dış atmosferi ısınabilir ve uyduları doğrudan etkileyebilir. Söz konusu fırtına nedeniyle uydularda oluşacak ısınmadan dolayı GPS, cep telefonu ve uydu, TV sinyallerinde parazitlenmeler yaşanabilir.
DÜNYA GÜNEŞ FIRTINASINA HAZIR MI?
Irvine ve VMware Research'ten Sangeetha Abdu Jyothi, California Üniversitesinde yapılan araştırmada böylesine aşırı bir uzay hava olayına karşı mevcut internet altyapısının sağlamlığını değerlendirdi.
Araştırmacılar, küresel internet altyapısının hayati bir parçası olan uzun mesafeli fiber optik hatların ve denizaltı kablolarının, Koronal Kütle Ejeksiyonları olarak da bilinen güneş süper fırtınaları tarafından Dünya'nın kabuğunda üretilen akımlara karşı savunmasız olduğunu tespit etti.
Çalışma, bu güneş fırtınalarından gelen akımın elektrik hatları gibi uzun iletkenlere girip zarar verebileceğini ortaya koydu.
FIRTINA, SİBER GÜVENLİK ZAFİYETİNE DE YOL AÇABİLİR
En son 162 yıl önce yaşanan bu durum oldukça büyük bir iletişim krizine yol açmıştı. Neredeyse her şeyin internet üzerinden yapıldığı günümüzde ise bu tehdit daha da büyük.
Günümüzde nükleer olmayan bir savaşta, karışıklık çıkartmak için en iyi ve en ucuz yöntemin siber saldırı olduğu düşünülürse günlerce sürecek internet kesintisinin, dünyanın birçok yerinde siber güvenlik zafiyetine de yol açması olası.
Küresel internetin günlerce kesilmesi, milyarlarca dolarlık zarar anlamına da geliyor.