Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) sürecine ilişkin yeni gelişmeler yakından takip ediliyor. 3600 ek gösterge ile ilgili çalışmaların tamamlanması ile birlikte gözler EYT'liler için yapılacak çalışmalara çevrildi. Peki EYT çıkacak mı, şartları neler olacak, ne zaman çıkacak, kimleri kapsıyor?
2022 EYT SON DURUM NEDİR?
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş canlı yayında ekonomiye ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Kurtulmuş konuşmasında EYT ile ilgili şu açıklamalarda bulundu:
Orada da çalışma yapılıyor. Bu zamanlama meselesidir. Vatandaşın gündeminde olan, çarşıda pazarda insanların söylemiş olduğu herhangi bir konu yoktur ki hükümetin gündeminde olmasın. Çalışma Bakanlığı bu konuda çalışmalarını sürdürür öncelikler ortaya çıktığı zaman kamuoyu ile paylaşılır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin açıklamıştı
Bakan Bilgin yaptığı açıklamada, ''Bundan sonraki ilk açacağımız dosya üzerinde daha önce çalıştık ama detaylandıracağımız dosya sözleşmeli personel meselesidir. Kamuda sözleşmeli personel istihdam ediliyor. Bu konularda kamu ihtiyaç duydukça sözleşmeli personel alınıyor. Biz isteğe bağlı olarak kadro hakkı vereceğiz. Tüm sosyal meseleleri görev alanı sayıyoruz. EYT de önümüzde.'' ifadelerine yer verdi.
EYT 5 FORMÜL NEDİR?
TBMM'de AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ve MHP Grup Başkan Vekili Erkan Akçay ile görüşmesi, EYT müjdesi bekleyenleri heyecanlandırdı.
Temaslarda EYT'lilerin, sorunun bu yıl içinde çözüleceği yönünde mesajlar aldığı belirtilirken, EYT'ler için daha önce şu formüllerin gündemde olduğu belirtilmişti:
KISMİ EMEKLİLİK SEÇENEĞİ
Masadaki ilk seçenek 'kısmi emeklilik' formülü. Buna göre, 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Bu kapsamda 3.600 günü tamamlayanlar kadınsa 50, erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli olabiliyor.
SİGORTA SÜRESİ FORMÜLÜ
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre; ikinci seçenekte ise 1999 öncesindeki emeklilik şartları masaya geliyor. Buna göre de kadınlarda 7.200 gün, erkeklerde 9 bin gün sigortalılık süresini tamamlayanların, yaş şartına bakılmadan emekli olması mümkün hâle geliyor.
KESİNTİLİ EMEKLİLİK YOLU
Üçüncü durumda ise sigortalıya emeklilik için 'kesinti' seçeneği sunuluyor. Çalışan kişi kabul ederse, emeklilik için kalan yılları kadar her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Diğer yandan, bu seçenekte sabit kesinti oranının da önceden devlet tarafından belirlenmesi gerekiyor. Örneğin; yıllık kesinti oranı yüzde 3 olarak belirlendiğinde emeklilik için 3 yılı kalmış birinden yüzde 9 kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi kabul eden kişi, daha az maaşla daha erken emekli olabiliyor.
GEÇİCİ KESİNTİLİ ALTERNATİF
EYT'liler için uygulanabileceği tartışılan modellerden biri de 'kesintili emeklilik' formülüne benziyor. Bu seçenekte ise yine belirlenen oranda kalan yıllar için kesinti uygulanarak çalışan kişi emekli edilirken, kanunda belirlenen normal emeklilik yaşı tamamlandığında, daha önce uygulanmaya başlanan kesintiye son veriliyor.
PRİM TAMAMLAMA MODELİ
EYT dosyasındaki bir diğer formül ise 'prim tamamlama' olarak öne çıkıyor. Bu formüle göre, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için, ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5.000 ile 5.975 prim günü isteniyor. Bunu tamamlayanların yaşı dikkate alınmazken, böylece emeklilik imkânı doğuyor.
EYT NEDİR, KİMLERİ KAPSIYOR?
8 Eylül 1999'da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirildi. 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların yeni şartlara entegrasyonu da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlandı. Sonuç olarak, emekli olmak için üç şartın (sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartının) birlikte sağlanması aranmaya başladı.