'1,5-2 aylık ayçiçek yağı kaldı' söylentisini Tarım Bakanı ve Hazine Bakanı yalanladı, ancak dün de raflara az sayıda ürün konuldu, özellikle, vatandaşın en çok tercih ettiği 2-5 litrelik yağ bulunamadı, fiyatları gün içinde bile değiştirildi; talep artınca da ürünler depolarda tutuldu, vatandaşa 'yok' denildi. İnternetten satış yapanlar iki kata yakın fiyat farklarıyla satış yaptı, tepki gelince de birçok ürün satışa kapandı, depolara kaldırıldı. Ancak 'yok' denilen ürünler, baskınlarda depolardan çıktı.
Büyük zincir marketlerin neredeyse tamamında dün 5 litrelik yağ yoktu. Raflarda yer alan 1 litrelik yağların fiyatı ise 29-44.50 lira arasında değişti. Marketler arasındaki iki kata yakın fiyat farkı dikkat çekerken, zincir marketlerin birçoğu internet satışını da durdurdu. Bazı zincir marketler internetten satış yapmazken birçoğu da rafa koymadıkları 5 litrelik ürünü sanal mağazasından kaldırdı.
AZ ÜRÜN SATILDI, KAPATILDI
Örneğin yaygın büyük marketlerden Migros, internet mağazasında Kırlangıç marka 1 litrelik ayçiçek yağını 34,55, Orkide marka olanı da 35,44 TL'den satışta tutarken, Carrefour ayçiçek yağını internet mağazasından çekti.
Ucuzcu marketlerden A-101, Trakyabirlik'in Biryağ ürünü 1 litrelik ayçiçek yağını 42,95'ten gün içinde satışa sundu, akşam saatlerinde 'Ürün stoklarımızda tükenmiştir' uyarısıyla kaldırdı. İnternet mağazasında daha büyük ambalajlı ve farklı markalı ayçiçek yağı satışlarında da aynı uyarı paylaşıldı. ŞOK marketin internet mağazası da satış listesinde ayçiçek yağına yer vermedi.
ASIL VURGUN E-TİCARETTE
Ayçiçek yağı fiyatlarında asıl vurgun ise e-ticaret platformlarında yaşanıyor. Aynı marka ve ambalajlı 1 litre zeytinyağı yaygın marketlerin internet mağazalarında 34 TL'ye satılırken, e-ticaret platformlarında bu fiyat 58.75 ila 94.90 TL arasında değişti. 5 litrelik yağın fiyatı ise 269-349 lira aralığına ulaşırken, 'son ürün' uyarıları ile halkta 'yokluk' algısı oluşturuldu. AKŞAM Ekonomi Servisi'nin takibe aldığı bazı mağazalarda satıştaki ürünler, akşam saatlerinde çekilerek 'bu ürün satışa kapalıdır' uyarısı konuldu.
DENETLENEN DEPOLAR DOLU
Türkiye'nin dört bir yanında denetim yapan bakanlık, valilik ve belediye ekipleri, market ve gıda toptancılarının depolarının dolu, ancak raflarda ürünün az olduğunu, fiyatların da gün içinde sık sık arttırıldığını belirledi.
Hakkari'de, raflarda etiket olmaması üzerine 5 ayrı işyerine ceza kesildi.
Kocaeli'nin Darıca ilçesinde raflarda bulunmayan yağlar, 10 marketin deposundan çıktı. Marketler hakkında tutanak tutuldu. Gebze'de de 4 depoya yasal işlem uygulandı.
Diyarbakır Yenişehir Belediyesi ekipleri, toptan satış yapan işyerlerine stokçuluk ve fahiş fiyat denetimi yaptı; yağ stokçuluğunun yanı sıra raf ve kasa fiyatı farklı olan işletmelere tutanak tutuldu.
Konya'nın Kulu ilçesinde zabıta ekipleri biri ulusal biri yerel iki market zincirinde stokçuluk yaptığı gerekçesiyle işlem yaptı.
Van'da marketlerde stok denetimi yapıldı, usulsüzlük yapanlar için tutanak tutuldu.
İstanbul Zeytinburnu'da belediye ekipleri, vatandaşın şikayeti üzerine bir markete yaptıkları denetimde, depoda stoklanmış yağları bularak yeniden raflara dizdirdi. Ekipler, 4.5 litrelik ayçiçek yağının raf fiyatının aynı gün içerisinde 125 TL'den 145 TL'ye satıldığını tespit etti. Depolardaki yağların satışa sunulması ve fiyatların indirilmesi sağlandı.
DEMİR: GIDA DARBESİ PEŞİNDELER
İstanbul Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir, zincir marketleri eleştirerek "Bunlar her platformda oyunlarını kurmuş oynuyorlar. Şimdi önlerine yağ geldi, bunu yapıyorlar. Geçmişte biz bunu yaşadık. Tekrar bunu oynuyorlar" dedi.
Ayçiçek yağı ithalatı yapılmasa bile Türkiye'ye 3 ay yetecek kadar ayçiçek yağı stoku bulunduğunu vurgulayan demir, "Ama 'yok' diyerek kabus yaşatıyorlar ve fiyatı yükseltiyorlar. Malları depolara çektiklerini hep beraber seyrettik. Bunlar bu kaos ve kargaşadan yıllardan beri büyük para kazanmışlar. Bugün de gıda darbesi yapıyorlar. Fiyatı artıranlara katı yaptırımlar getirilmediği sürece yağ fiyatları artmaya devam edecek. Bunlar 2 liraya aldığını 32 liraya satarak kazanmaya alışmışlar" diye konuştu.
E-TİCARET PLATFORMLARINDA FİYATLAR (TL)
YAĞDA OPERASYON TÜRKİYE'YE İHANET
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, yağ stoklarının, ithalat ve yeni ürün yetişmesi dahil hiçbir şey yapılmasa bile temmuz ayına kadar yeteceğini belirterek, yalan haber yayanları ve vurguncuları uyardı.
Nebati, "Yağ stoku bitti, gidip alın' diye yönlendirenler ülkeye ihanet ediyorlar. Bugün stoklarımızdaki ayçiçek yağı, hiçbir şey yapmasak bile temmuz ayına kadar yeterli. Ama birileri bunun altında kalır. Türkiye bir savaş ülkesi değil, Türkiye bir tarım ülkesi. Net olarak söylüyorum, vatandaşlarımız şunu bilsin; şu anda sizi yönlendirmeye gayret edenler ülkenin çıkarına değil, ülkeye düşmanlık yapmaktadır. Sanki bir yokluk varmış gibi operasyon çekenlere karşı biz de operasyon çekeceğiz. Böyle bir şey olamaz" dedi.
YETERLİ BUĞDAY STOKUMUZ VAR
Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) Başkanı Nihat Uysallı, Türkiye'nin gerek makarnalık gerek ekmeklik buğday stokunun yeterli olduğunu belirterek, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle makarna üretiminde hiçbir sorun yaşanmayacağını söyledi. Uysallı "Türkiye'de hasat sezonuna yaklaşık 60 gün kaldı. Bu yıl uygun hava koşulları sebebiyle özellikle buğdayda çok iyi rekolte beklentimiz var. Sezonu rahatlıkla çıkaracak kadar buğday stokumuz mevcut" diye konuştu.
SPEKÜLATİF YAYIN YAPANLARA RTÜK'TEN UYARI
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) gıda fiyatları ile ilgili gerçek dışı yayın yapan TV'leri uyardı. RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, "Halkı yanlış yönlendiren, kaygı ve paniğe sevk eden yayınlar RTÜK tarafından dikkatle takip edilmektedir. Sağlıklı bir iletişim ortamının oluşması için medyamızın fiyat istikrarını bozan yayınlar yerine ilgili kurumların açıklamalarını haberlerine taşıması son derece önemlidir. Kamuoyunda yanlış algıya yol açan yayınlardan vazgeçmeyen kuruluşlar hakkında 6112 sayılı Yasa'nın ilgili hükümleri uygulanacaktır" dedi.