Tarım ürünlerinin modern ve sağlıklı koşullarda depolanmasını sağlayan lisanslı depoculuk kapasitesi geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 26 artışla 8.3 milyon tona çıkarken kuruluş izni verilen depoların lisans alması durumunda toplam kapasite 15.6 milyon tona ulaşacak. Lisanslı depoculuk sistemiyle uzun süreli depolanabilen hububat, baklagiller, yağlı tohumlar, pamuk, fındık, zeytin, kuru kayısı ve Antep fıstığı gibi ürünlerin muhafazası ve ticareti sağlanıyor. Sistemde, tarım ürünlerinin sınıf ve kaliteleri yetkili sınıflandırıcı laboratuvarlarca belirleniyor ve bu ürünler modern altyapıya sahip lisanslı depolarda korunuyor.
HUBUBAT İLK SIRADA
Bu ürünlerin ticareti, ürünün mülkiyetini temsilen lisanslı depo işletmesince düzenlenen elektronik ürün senetleri vasıtasıyla Türkiye Ürün İhtisas Borsası'nda yapılıyor. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2021 sonu itibarıyla 256 şirkete lisanslı depo işletmesi kuruluş izni verilirken, 159'u bakanlıktan lisans alarak faaliyetine başladı. Böylece, geçen yıl aktif lisanslı depo sayısına, 33 yeni tesis eklenmiş oldu. Türkiye'de 2021 sonu itibarıyla lisanslı depo kapasitesi hububat alanında 8 milyon 236 bin 992 tona, pamukta 53 bin 500 tona, zeytinde 13 bin 500 tona, fındıkta 11 bin 600 tona, kuru kayısıda 5 bin tona, Antep fıstığında 4 bin tona yükseldi.
İŞLETME SAYISI ARTTI
2020 sonunda 7 milyon ton olan lisanslı depo kapasitesi geçen yıl sonunda 8 milyon 324 bin 592 tona ulaştı. Bu sistem 2021'de hızlı gelişme gösterirken faaliyetteki lisanslı depo işletme sayısında yüzde 26.1, lisanslı depo kapasitesinde yüzde 18.9 artış sağlandı. Kuruluş izni verilmiş 256 şirketin tamamının lisans alması durumunda ulaşılması öngörülen toplam kapasite ise 15 milyon 606 bin 115 ton olarak belirlendi.
ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİ OLUŞTURULUYOR
Bakanlıkça elektronik kayıt kuruluşu olarak yetkilendirilen Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun kurduğu sistem üzerinden lisanslı depo işletmeleri tarafından elektronik ürün senetleri oluşturuluyor. Elektronik ürün senetlerine ilişkin tüm işlemler kuruluş nezdinde elektronik ortamda yapılıyor. 2021'de 6 milyon 729 bin 88 tonluk elektronik ürün senedi alım satıma konu edilirken elektronik ürün senedi işlem hacmi 18 milyar 502 milyon 981 bin 283 lira oldu.
İSTERSE ANINDA SATIYOR, İSTERSE BEKLETİYOR
Tarım Ürünleri Lisanslı Depo ve Yetkili Sınıflandırıcı Şirketleri Derneği (LİDASDER) Başkanı Serdar Genç, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, lisanslı depoculuk sisteminin çiftçi için büyük önem taşıdığını, hasat döneminde depo ve nakit ihtiyacını karşıladığını söyledi. Genç, "Hasat yapan çiftçi ürünü satmak için uğraşmıyor, lisanslı depoculuğun sağladığı nakliye, analiz, stopaj ve depo kira desteğinden yararlanarak ürününü lisanslı depoya bırakıyor, isterse Türkiye Ürün İhtisas Borsası üzerinden anında satıyor ve parasını alıyor. Satmak istemezse sıfır faizli kredi kullanarak ürününü bekletebiliyor ve istediği tarihte o günkü fiyatlarla satabiliyor" ifadelerini kullandı. Son yıllarda yaşanan iklim değişiklikleri, salgın, savaş gibi küresel sorunların gıda güvenliğinin önemini daha da ortaya çıkardığını belirten Serdar Genç, "Uzun süre depolama imkanı sağlayan lisanslı depoculuk söz konusu riskleri minimize edecek bir araç olarak karşımıza çıkıyor" şeklinde konuştu.