Çernobil Nükleer Santrali, Rus güçlerine eline geçmesi ile birlikte yeniden gündeme geldi. Uzun yıllardır Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ında yer alan Çernobil Nükleer Santrali'nde yaşanan facialar ve nedenleri merak edilmeye başlandı. Peki Çernobil Nükleer Santrali nerede, yaşanan facia ne zaman ve nasıl olmuştu?
ÇERNOBİL NÜKLEER SANTRALİ RUS GÜÇLERİNE GEÇTİ!
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Mihayl Podolyak, Rus güçlerine karşı Çernobil Nükleer Santrali'nin kontrolünü kaybettiklerini bildirdi.
ÇERNOBİL NEREDE?
Çernobil, Belarus sınırına yakın, Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı Çernobil faciasından dolayı kısmen terk edilmiş bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişinin burada yaşadığı bulunuyor. Çernobil Nükleer Santrali ise Pripyat şehri yakınlarında yer alıyor.
ÇERNOBİL FACİASI NEDEN OLDU?
Sıcak yakıt çubuklarının soğutucu su ile temas etmeleri yakıt çubuklarının parçalanmalarına ve aşırı buhar üretimi sonucu basıncın yükselmesine sebep olmuştur. ... Aşırı buhar üretimi tüm çekirdeği kaplamış ve fisyon ürünlerinin atmosfere saçılmalarına sebep olan buhar patlamasına neden olmuştur
ÇERNOBİL DE KAÇ KİŞİ ÖLDÜ?
Patlamanın ardından radyoaktif madde yüklü bulutlar Türkiye dahil birçok ülkeyi etkiledi. Çernobil nükleer faciası bazı bağımsız araştırmalara göre yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep oldu.
ÇERNOBİL NE ZAMAN NORMALE DÖNER?
Çernobil Nükleer Santralinde yaşanan patlamanın üzerinden 35 yıl geçse de etkileri nesiller boyunca sürecek.
ÇERNOBİL FACİASI HANGİ ÜLKELERİ ETKİLEDİ?
Üç saat içinde Pripyat hayalet şehre dönerken, helikopterlerle patlayan reaktörün üstüne binlerce ton kimyasal atıldı. Patlamadan çıkan zehirli bulut, başta Ukrayna ve Belarus olmak üzere Rusya ve Avrupa'nın bir kısmını etkiledi. Zehirli bulutlar, 10 gün sonra da ABD, Kanada ve hatta Japonya'ya bile ulaştı.
ÇERNOBİL İNSAN HATASI MI?
Çernobil nükleer santrali patlaması, üzerinden 30 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen etkisini yitirmiyor. Reaktörlerde insan hatası nedeniyle meydana gelen patlama, birçok kişinin ölümüne neden olmuş ve bölgede ortaya çıkan radyoaktif sızıntı sebebiyle yerleşim alanları boşaltılmıştı
ÇERNOBİL NEDEN PATLADI?
Çernobil faciasının etkileri, radyoaktif sızıntının yayılmasıyla birlikte insan üzerinde de görülmüştür. Patlamanın meydana geldiği alan, olayın ardından karantina altına alınmış ve o tarihten itibaren bölgeye girişler yasaklanmıştır.
26 Nisan 1986'da eski Sovyetler Birliğine bağlı Ukrayna'da bulunan Çernobil nükleer güç santralının 4. ünitesinde meydana gelen kazada, reaktör kalbinin tümü, binanın büyük bir bölümü hasar görmüştür. Bunun sonucu olarak büyük miktarda radyoaktif materyal çevreye yayılmıştır.
REAKTÖR HAKKINDA ÖZET BİLGİ
Çernobil nükleer santralı 4 adet RBMK-1000 tipi reaktör ünitesinden oluşmaktadır. Kazaya uğrayan 4. ünite 3 seneden beri çalışmaktaydı. 1000 MW e gücünde olan her bir ünitede 500 MW e 'lik ikişer adet türbin bulunmaktadır. Reaktör grafit yavaşlatıcılı ve kaynayan hafif su soğutmalı tiptendir. Grafit blokları arasından geçen ve içinde yakıt elemanlarının da bulunduğu 1661 adet dikine zirkonyum basınç tüpleri içinde kaynayan su, buhar ayırıcılarından geçtikten sonra kuru buhar olarak doğrudan türbinlere yollanmaktadır.
KAZANIN OLUŞUMU
Santralın 4. ünitesi rutin bakıma alınacağı zaman, durdurma işlemleri sırasında güvenlik yönünden önemli olan elektrik kesilmesi ile ilgili özel bir deneyin yapılmak istenmesi nedeniyle kaza olmuştur.
DENEYİN AMACI
Nükleer güvenlik açısından tasarıma esas teşkil eden kazalardan biri, soğutucu kaybı kazası ile şebeke cereyanının kesilmesinin aynı anda meydana gelmesidir. Böyle bir durumda devreye girecek olan acil durum soğutma sisteminin pompaları normalde şebeke tarafından beslenir. Şayet şebeke de devreden çıkacak olursa, besleme bağımsız dizel jeneratörleri tarafından yapılır. Şebeke cereyanının kesilmesi ile dizellerin devreye girip pompaları beslemesi arasında 25 saniyelik bir gecikme vardır. Şunu da belirtmek gerekir ki, böyle bir kaza sonucu reaktör hemen durdurulur ve türbin jeneratörlerinin dönüşü volan ataletiyle yavaşlamaya başlar. Deneyin amacı, jeneratör volanlarının dönü enerjisinin acil durum soğutma pompalarını, dizel jeneratörleri devreye girene kadar istenen voltajda 25 saniye süreyle besleyip beslemeyeceğini test etmekti.