Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) 2022 devlet katkısı desteğinde 5 puanlık bir artış sağlındı. Bilindiği üzere ilk kez 2013 yılında uygulamaya başlanan BES kısaca, bireylere kendi emeklilik primlerini ödeyerek emekli olabilme hakkı tanıyan bir emeklilik uygulamasıdır. Peki BES nedir, devlet katkısı yüzde kaç, nasıl hesaplanıyor, kayıt ve iptal işlemi nasıl? Konu hakkında tüm merak edilenlere bu haberimizden ulaşabilirsiniz.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ (BES) NEDİR?
45 yaş altında bulunan milyonlarca çalışanı doğrudan ilgilendirecek olan zorunlu bireysel emeklilik sistemi yani BES, Resmi Gazete'de yayınlanarak hayatımıza girdi. Yasa kapsamında 45 yaş altında bulunan her çalışan zorunlu bireysel emeklilik sistemine dahil ediliyor. Bireysel Emeklilik Sistemi kısaca, bireylere kendi emeklilik primlerini ödeyerek emekli olabilme hakkı tanıyan bir emeklilik uygulamasıdır. Uzun süredir bankalar tarafından hali hazırda uygulanan sistem artık devlet desteği ile zorunlu hale getirildi.
BES EMEKLİ AYLIĞI İLE KAMU EMEKLİ AYLIĞI FARKI NEDİR?
BES'ten alınan emekli maaşı ile kamu emekli aylığı birbirine karıştırılmamalıdır. Kamu emekli aylığı ömür boyu ilgiliye verilmekte olup, BES sadece belirli bir süre verilir. Ayrıca kamu emekli aylığında kişinin vefat etmesi durumunda aylık eş ve çocuklara bırakılabilirken, bireysel emeklilik sisteminde ise sadece ödenmeyen kısım varislere verilmektedir.
ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE KİMLER DAHİL?
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylanan tasarıda 1972 ve üstü doğumlu yani başka bir ifade ile 45 yaşında veya 45 yaşından küçük olan tüm çalışanlar bireysel emeklilik sistemine dahil edilmiştir. Sisteme dahil olmama gibi bir durum zorunlu bireysel emeklilik sisteminde mümkün değildir. Ancak belirli bir zaman sonunda bireysel emeklilik sisteminden ayrılabilir ve kesintilerinizi geri alabilirsiniz.
ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİKTEN ÇIKILIR MI? NASIL ÇIKILIR?
Adından da anlaşılacağı üzere yukarıda belirttiğimiz şekilde kapsama giren her birey zorunlu bireysel emeklilik sistemine sorgusuz olarak dahil edilecektir. Ancak 2 ayınızı doldurmanızın ardından sistemden çıkış yapabilme imkanı da tanındı. Yani BES katılımcıları talep etmeleri durumunda 2 ay sonunda sistemden çıkacaklar ve maaşlarından kesilmiş olan ödemeleri geri alabileceklerdir. Fakat bu durumda bin liralık devlet katkısını ve diğer katkı ödemelerini alamamaktadırlar.
2022 BES UYGULAMASINDA DEVLET KATKISI NE KADAR?
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) 2013 yılından bu yana uygulanan yüzde 25 devlet katkısı desteği, 5 puanlık artışla yüzde 30'a çıkıyor.
Türkiye Sigorta Birliğinden (TSB) yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen TSB Başkanı Atilla Benli, devletin, ülke tasarruflarının artırılmasında en önemli tasarruf yöntemlerinden biri konumuna gelen BES'e olan teveccühünü artırma kararı alarak dünyanın en bonkör teşvik sistemini daha da yukarılara taşıdığını belirtti.
Devlet katkısı oranının yüzde 25'ten yüzde 30'a çıkarılmasının, sistemin büyüme ivmesini daha fazla artıracağını aktaran Benli, 2022 yılı için açıklanan 5 bin 4 TL brüt asgari ücret tutarı ile bir katılımcının devlet katkısından yararlanacağı yıllık üst limitin de 18 bin TL'ye yükseleceğini ifade etti.
"ÇOK ÖNEMLİ BİR ADIM"
Benli, "Bireysel emeklilik ve otomatik katılım sözleşmelerine ayrı ayrı devlet katkısı verildiği için hem bireysel emeklilik hem otomatik katılım sözleşmesi olan katılımcılarımızın yararlanabileceği devlet katkısı 36 bin TL'ye kadar çıkabilmektedir. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından dün açıklanan önlemler paketi, halihazırdaki ekonomik dalgalanmalarla ortaya çıkan moral bozukluklarının giderilmesi, sisteme duyulan güvenin tazelenmesi, ülkemizin ihtiyaç duyduğu kaynakların istikrarlı şekilde büyütülmesi adına çok önemli bir adım. Tüm ekonomi aktörleri olarak eş güdüm içerisinde bu politikaları hayata geçirmek adına var gücümüzle çalışacağız." ifadelerini kullandı.
"BES, 18 YILINI BAŞARIYLA TAMAMLADI"
Atilla Benli, sigorta sektörünün, ekonomik sürdürülebilirliğin en önemli aracı olarak, bu tür inişli çıkışlı dönemlerde gerek sağladığı fonlar gerekse ekonomik değerlerin risk transferi yoluyla korunması adına önemli bir misyon üstlendiğini belirterek, bu misyonun bir ayağının da refah seviyesinin sürdürülebilirliği adına BES ile üstelendiğini bildirdi.
Benli, şunları kaydetti:
"Ülkemizde 2003 yılında kurulan BES, 18 yılını başarıyla tamamladı ve bugün 13,3 milyon katılımcıya ve 250 milyar TL fon büyüklüğüne ulaşılmasının haklı gururunu yaşıyoruz. Bu başarının ardında, hükümetimizin banka dışı finansal piyasaları geliştirme hedefi ile vatandaşlarımızın emeklilik dönemindeki gelirlerini tamamlaması için BES'i bir tasarruf lokomotifi olarak ön plana alması belirleyici oldu. Bizler de vatandaşlarımızın emeklilikte refahını artırmak ve yarınlarına yatırım yapmalarını sağlamak için her zaman katılımcısına güven veren, şeffaf ve başarılı bir yönetimle özel emeklilik sisteminin büyümesi için çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Son 18 yılda sektör olarak, ulusal tasarrufların artışını desteklerken, sermaye piyasalarının derinliğinin artması, ekonomiye finansman kapasitesi sağlanması gibi çok kritik görevleri başarıyla üstlendik. Bu büyümeyi yaşarken, sektörümüze özel önem atfeden üst politika metinleri ve gerçekleştirdiği yapısal reformlarla hükümetimizin ve sektörümüzün denetleyici ve düzenleyici kurumu olan Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu (SEDDK) her zaman yanımızda görmenin memnuniyetini yaşadık. Bu büyümenin arkasında, artan tasarruf bilinci ve ulusal tasarrufları artırmaya yönelik yapısal reformlar yer almaktadır; özellikle 2013 yılında başlayan yüzde 25 devlet katkısı teşviki, 2017 yılında hayata geçirilen Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ve geçtiğimiz aylarda kanunlaşan 18 yaş altı çocukların sisteme dahil olma imkanı ile birlikte hükümetimizin teveccühüne mazhar bir sektör olduk."
"BÜYÜK BİR İVME KATMASINI BEKLİYORUZ"
TSB Başkanı Benli, 2013 yılından bu yana başarıyla uygulanan yüzde 25 devlet katkısının dünyada hiçbir ülkede sunulmayan bir teşvik olduğunu aktararak, "Devletimizin yeni reformuyla devlet katkısı oranı yüzde 30'a çıkarılarak sistemimize güven tazelenmiş, tasarruf eden katılımcılarımız ödüllendirilmiş olacaktır. Sistemdeki katılımcıların BES'i tercih etmedeki en önemli sebeplerden biri olan yüzde 25 devlet katkısı teşvikinin yüzde 30 seviyesine yükselmesiyle sistemin sürdürülebilir büyümesine büyük bir ivme katmasını bekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Hiçbir enstrümanın aylık yüzde 30 sabit getiri sağlayacağının garantisi bulunmazken, hükümet sayesinde BES ile birikimlerin bu güvenceye kavuştuğunu belirten Benli, şunları kaydetti:
"Yüzde 30 devlet katkısının yanı sıra fonlarımızın başarılı performansı da katılımcılarımızın alternatif bir yatırım aracına ihtiyacı kalmayacağını ispatlamaktadır. Ulusal tasarrufların artması ve bireysel tasarruf alışkanlıklarının yaygınlaştırılmasında bu övgüye layık olan sektörümüze sağlanan bu önemli teşvikin katılımcılarımızın sisteme güvenini bir kez daha perçinleyeceğine ve tasarruf iştahını artıracağına içtenlikle inanıyoruz."
KATILIMCI SAYISI 13,3 MİLYONA, FON BÜYÜKLÜĞÜ 250 MİLYAR TL'YE ULAŞTI
10 Aralık tarihli Emeklilik Gözetim Merkezi verilerine göre, BES'te OKS ile birlikte toplam katılımcı sayısı 13,3 milyona ulaştı. 2013 yılında başlayan yüzde 25'lik devlet katkısı, 2017 yılında hayata geçirilen OKS ve son olarak haziran ayında 18 yaş altı çocukların da sisteme dahil olmalarına imkan sağlanmasıyla birlikte toplam fon büyüklüğü 250 milyar TL'ye ulaştı. 10 Aralık itibarıyla toplamda ulaşılan 250 milyar TL fon içinde devlet katkısı tutarı 24 milyar TL'yi aştı. 2021 başından bu yana fon büyüklüğünde 79 milyar TL, katılımcı sayısında da 665 bin artış yaşandı.
Öte yandan BES'e son dönemde artan ilgide 18 yaş altı çocuklara sisteme dahil olma imkanının getirilmesi etkili oldu. 6 aya yakın bir sürede 18 yaş altında 145 bin çocuk sisteme girdi ve burada 243 milyon TL fon büyüklüğü ve 24,5 milyon TL devlet katkısına ulaşıldı.