Koronavirüs tehlikesi nedeniyle bu bayramda da her ne kadar kalabalık sofralarda yan yana oturamayacak olsak da, özenle hazırlanacak menüler için planlar şimdiden yapılıyor. Ancak özellikle kırmızı et tüketiminin arttığı Kurban Bayramı’nda, porsiyon miktarlarından pişirme yöntemlerine kadar pek çok konuya dikkat edilmesi sağlık açısından büyük önem taşıyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Gözde Akın, kurban eti tüketirken uymanız gereken kurallar hakkında önemli bilgiler verdi.
VİTAMİN İÇERİĞİ VAR
Kırmızı et; iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko, fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminleri içermektedir. Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri yüksektir. Görünür yağlar ayrılsa dahi, kırmızı etin ortalama yağ içeriği yüzde 20’dir. Bu nedenle bayramın geleneksel pişirme yöntemi haline gelen kavurma yapılırken, içine tereyağı veya kuyruk/iç yağı eklemeden, kendi suyunda ve kısık ateşte pişirme yapılmalıdır. Çünkü yüksek ateş yüzeydeki proteinleri birdenbire katılaştırır ve ısı etin iç kısmına ulaşamaz.
HAŞLAMA TERCİH EDİN
Etlerin iç sıcaklığı en az 75 ºC olmalıdır. Çok yüksek ısı, etin dış yüzeyinin yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını artırır aynı zamanda çok yüksek ısıda uzun süre pişirme ve kızartma yöntemleri, çeşitli kanserojen maddelerin oluşumuna neden olabileceği için tercih edilmemelidir. Etler mangal yapılacaksa; kömürleşecek şekilde kızartılmamalıdır. Yanan etler her zaman kanser riski taşır.Etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Etlerin pişirilmesinde haşlama, ızgara ve fırınlama gibi yöntemler tercih edilmelidir.
KESİM VE TÜKETİMDE BU AŞAMALARA DİKKAT!
Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik, hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa neden olur, midede şişkinlik ve hazımsızlık gibi sıkıntılara yol açar. Özellikle mide rahatsızlığı olan bireyler, eti 24 saat bekletmeden tüketmemelidir.
Salatalara meyve özellikle de ananas eklemek faydalı olabilir. Bu meyvenin içeriğindeki bromelain enzimi ile protein sindirimini kolaylaştıracaktır.
Günlük beslenmede probiyotik özellikteki besinlere yer vermek; gaz, şişkinlik, kabızlık gibi problemlerin önlenmesine yardımcı olur. Bunun için kefir, probiyotikli yoğurt ya da doktorunuzun tavsiye edeceği destek ürünlerini tercih edebilirsiniz.
Kırmızı et, içeriğinde yüksek miktarda hayvansal proteinin yanında demir, çinko, magnezyum ve fosfor gibi önemli mineralleri de bulundurmaktadır. Bunlar vücudumuz için çok önemli besin öğeleri olsa da, bilindiği gibi ilacı zehirden ayıran şey, kullanılan dozun miktarıdır, bu nedenle porsiyon kontrolüne önem verilmelidir. Günlük tüketilmesi gereken et miktarı kişiden kişiye göre değişse de, herhangi bir hastalığınız yoksa ortalama olarak 150 gr (5 köfte kadar) yeterli olacaktır.
Ette bulundan demirin emilimini artırmak için, etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya ana yemeğin yanında C vitamininden zengin sebzeler veya salata tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem besin çeşitliliği sağlarken, sebzelerde bulunan C vitamini, demirin emilimini artırmaktadır. Et ile tüketeceğimiz salataya birkaç damla limon eklememiz yeterli olacaktır.
Yemek yerken hali hazırda yükselen kan şekerini anlık olarak daha fazla yükseltmemek için tatlı tüketimini yemekten 1,5-2 saat sonraya bırakmak doğru olacaktır.
Öğle yemeğinde genellikle kırmızı et tüketilip, akşam öğününde kuru baklagiller veya sebze yemeği gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir.
KUYRUK YAĞINDAN UZAK DURUN
Kurban Bayramı’nda da et ve et yemekleri tüketimi oldukça fazla oluyor. Diyet Uzmanı Renan Güneş, “Özellikle bu dönemde kronik hastalığa sahip olanlar çok dikkat etmelidir. Hayvansal kaynaklı protein olan kırmızı etin aynı zamanda kolesterol ve doymuş yağ içeriği oldukça yüksektir. Çok fazla et tüketimi şeker hastalarında, kilo vermek isteyenlerde, kolesterolü ve trigliseridi yüksek olanlarda, böbrek hastaları ve karaciğer hastalıkları olanlarda sağlık problemlerine sebep olabilir” uyarısında bulunuyor. Kurbanın kuyruk yağı ile iç yağlarının tüketilmemesi gerektiğini vurgulayan Güneş, “Bu yağların içeriğinde doymuş yağ oranı yüksek olduğundan, etleri haşlayıp suyu tüketilmemeli ve yemeklerde kullanılmamalıdır. Kurbanlık hayvanların karaciğer, akciğer gibi organ etleri doymuş yağ içeriği olduğundan kalp damar hastaları uzak durmalı” hatırlatmasında bulunuyor.