150 oyuncağın anavatanıyız

Türkiye'nin oyuncak tarihi araştırıldı. İlk oyuncak yapımının 1637'e kadar uzandığını gözler önüne seren verilere göre, 150 oyuncağın tasarım ve üretiminin yapıldığı tek yer Eyüp'teki 'Oyuncakçılar Çıkmazı' oldu.

EVLİYA ÇELEBİ BAHSETMİŞ

Türkiye'nin oyuncak tarihini araştıran Bilgi Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Avşar Gürpınar, Türkiye’de üretilmiş 150 oyuncağın tasarım ve üretiminin veri tabanını hazırladı. Buna göre, ülkemizde ilk oyuncak yapımı 17. yüzyılda Eyüp’teki “Oyuncakçılar Çıkmazı”na kadar uzanıyor. Gürpınar, o dönemdeki oyuncaklara Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi'nde yer verdiğini söyledi. 

GARİP SESLER ÇIKARTIYOR

Gürpınar "1637'de bütün zanaatkârlarının katıldığı bir geçit töreninde oyuncakçılardan da bahsediyor. Mimarbaşına bağlı oyuncakçılardan çok da sempatik anlatmıyor; çünkü bu oyuncaklar garip sesler çıkartan nesneler. Oyuncak yapımında kullanılan kil, Alibeyköy ve Kâğıthane derelerinden; deri, bağırsak ve yün Sütlüce’deki mezbahadan; ahşap ve tenekeler Eminönü ve Tahtakale’den geliyor” dedi.

Eyüp Oyuncakçısı 1924-1955

KAYNANA ZIRILTISI ADINDA OYUNCAK VARDI

Eyüp oyuncaklarının çok ses çıkaran, mekanik oyuncaklar olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Avşar Gürpınar, “Ahşap bir sapın üzerine takılmış dönen bir parçanın ses çıkardığı 'kaynana zırıltısı' buna bir örnek. Yine kuş sesi çıkaran sulu kilden düdükler, ziller, davullar, kılıçlar, oyuncak atlar üretiliyordu. Bebekler de vardı, ama onlar istisnaydı. İslam kültüründe bir şeyi figüratif olarak göstermek yasak olduğu için bu tür oyuncaklara çok rastlamıyoruz” diyor.