AKŞAM
HABER MERKEZİ
Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler nedeniyle Şanlıurfa'da yıkılan binalarda yapılan arama-kurtarma çalışmalarının tamamlanmasının ardından Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı. Binalarda inceleme yapmak üzere, 1 başsavcıvekili, 5 cumhuriyet savcısı, altışar kişilik bilirkişi ve polis ekiplerinden oluşan 3 heyet oluşturuldu. Heyetler kentte yıkılan binalarda incelemelerine başlayarak kolonlardan karot örnekleri aldı.
İpekyol Caddesi'nde yıkılan ve 33 kişinin hayatını kaybettiği Osman Ağan Apartmanı'nda inceleme yapan heyette bilirkişi olan Harran Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Yapı Anabilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Kasım Mermertaş, ilk tespitleri anlattı:
"Binanın yapılışıyla ilgili sorunlar var. Özellikle kolon ve kirişlerde deprem etkilerini alsın diye, yani kesme kuvvetlerini taşıması için kullanılan yanal donatılar, kanca yapılmadan kullanılmış, düz olarak 90 derece açıyla bağlanmış ve aralıkları standartların öngördüğü değerlerin üstünde görülmüş yani seyrek yapılmış. Yapı 2000 yapıldığı için bütün demirler düz demir olarak kullanılıyor. Bunlar betonla tam bir aderans sağlayamıyor, problemler yaşanıyor. Çok fazla paslanma gördük demirlerde, bu da demir ile donatı arasındaki yapışmayı ortadan kaldırıyor."
Hatay Büyükşehir Belediyesi Başkanı Lütfü Savaş, katıldığı bir televizyon programında, yıkılan Antis Yapı Rönesans Rezidans'ın müteahhidi Mehmet Yaşar Coşkun'u savundu. Savaş, program sunucusunun, "Bunlara kim nasıl ruhsat verdi? Nasıl bir denetleme sağlandı? Sağlandı mı? Bu işleyiş nasıl bu hale geldi?" soruları karşısında inşaat ruhsatını ilçe belediyelerinin verdiğini söyledi. Coşkun'un idealist bir insan olduğunu dile getiren Savaş, "Büyük ihtimal şartlarına uygun yapmıştır, deprem yönetmeliğine göre yapmıştır" diye konuştu. Kendisinin geçmişte bilim insanlığı, üniversitede hocalık yapan ve tıp fakültesini kuran biri olduğunu belirten Savaş, şöyle devam etti: "Birincisi; küçük bir kıyametti. Burada ne belediye ne mevzuat ne bu işi yapan insanlar gerçekten de çok sorgulanırsa biz onlara yazık etmiş oluruz. Samimi söylüyorum."
Depremde yerle bir olan 250 daireli Antis Yapı Rönesans Rezidans'ın müteahhidi Mehmet Yaşar Coşkun Karadağ'da kaçmaya çalışırken yakalandı. Coşkun savcılık ifadesinde ,"Yıkıldığını ben de bilmiyordum, zemin etüdü yapılmış, belediye ve yapı denetim tarafından incelenmişti, Deprem yeryüzüne çok yakın olduğu için yıkılmış olabilir" dedi. Mahkeme Coşkun'u tutukladı.
İnşaatın başladığı 2012'de Lütfü Savaş, Antakya Belediye Başkanıydı. Coşkun'un ruhsatı Savaş'tan aldığı iddia edildi.
Antis Yapı Rönesans Rezidans'ta en az 800 kişinin enkaz altında kaldığı belirtiliyor.
Adalet Bakanlığı, depremden etkilenen illerde yıkılan binalarla ilgili 'Deprem Suçları Soruşturma Büroları' kurulmasını istedi. Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderilen yazıda, soruşturmaların selameti bakımından binalarla ilgili delil toplama işlemlerinin ve şüphelilerle ilgili koruma tedbirlerinin süratle yerine getirilmesi vurgulandı.
Çöken binalarda malzeme sorunları olduğunu belirten Prof. Mermertaş, "Normalde yapısal betonlarda en fazla 3 santimetre civarı çakıl olması gerekiyorken burada yumruk büyüklüğünde büyük taşlar gördük" dedi. Söz konusu durumun beton dayanımını düşürdüğünü belirten Mermertaş, "Esas değerlendirmeyi numune alım işlemleri tamamlanıp laboratuvar analizlerinden sonra yapacağız" diye konuştu.
"Betonlarda en fazla 3 santimetre civarı çakıl olması gerekiyorken yumruk büyüklüğünde taşlar kullanılmış."
"Deprem etkilerini alsın diye kullanılan yanal donatılar kancasız, düz olarak 90 derece açıyla bağlanmış."
"Bütün demirler düz demir olarak kullanıldığı için betonla tam bir bağlantı sağlayamamış. Çok fazla paslanma var."
Türkiye 9 saatlik arayla iki büyük depremle sarsıldı. Yüzyılın felaketi olarak adlandırılan afette 10 ildeki binlerce bina yıkıldı. Enkaz altında kalanları arama kurtarma çalışmaları sürerken ihmali bulunan müteahhitlerle ilgili soruşturmalar başlatıldı. Yakın zamanda depreme karşı dayanıklı diyerek yüklü miktarlarda sattıkları binalarda onlarca ölüme neden olan müteahhitlerle ilgili çarpıcı bilgilere ulaşıldı. Hatay Antakya'da inşa ettiği konutları "En iyi teknoloji, en iyi malzeme" reklamıyla pazarlayan Hikmet Günsay'a ait Özburak İnşaat tarafından yapılan her 4 binadan birinin çöktüğü ortaya çıktı. Günsay'ın çoğunlukla 2010 sonrası sözde deprem yönetmeliğine uygun olarak yaptığı binalardan geriye sadece tabelaları kaldı.
2001'de inşaat sektörüne giren Hikmet Günsay'ın 1500'den fazla konut yaptığı iddia edildi. Günsay'ın bir röportajda "İlkokul mezunuyum, bin 500'den fazla konut yaptım" dediği ortaya çıktı.
Diyarbakır'da yıkılan binalarla ilgili "yapım kusurları ve kolon kestikleri" iddiasıyla haklarında gözaltı kararı verilen şüpheli sayısı 33'e yükseldi. Şanlıurfa'da da çöken Osman Ağan Apartmanı›na ilişkin aralarında müteahhitlerin de bulunduğu 11 kişi gözaltına alındı.
Gaziantep'te 6 bloğundan 4'ü yıkılan Ayşe-Mehmet Polat Sitesi, onlarca kişiye mezar oldu. Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı'nca depremde çöken sitesinin müteahhidi ve fenni mümessili Mehmet Ertan Akay'ın yakalanması için soruşturma başlatıldı. Akay, İstanbul Ataşehir'de gözaltına alındı.
Adana Çukurova'da çöken 17 katlı Hasan Alpargün Apartmanı'nın müteahhidi Hasan Alpargün ile mimar oğlu Hasan Can Alpargün'ün KKTC'ye kaçtığı ortaya çıktı. Lefkoşe'de gözaltına alınan Hasan Alpargün'ün bir röportajda "Projelerimizde her şeyden önce dikkat ettiğimiz şey, güvenirlilik ve depreme dayanıklılık" diyerek; insanlara mezar olan binayı pazarladığı belirlendi. Mimar Alpargün'ün ise bir reklamda kendisini; 'Sıra dışı bir mimar' tanıttığı da ortaya çıktı.
Depremlerin neredeyse tamamen yıktığı Hatay'da sadece Erzin İlçesi ayakta kaldı. Osmaniye'ye 20, Hatay'a da 110 km uzaklıktaki 42 bin nüfuslu ilçede hiç bir bina çökmezken deprem kaynaklı can kaybı ve yaralanma da yaşanmadı. TV5'e konuşan Erzin Belediye Başkanı Ökkeş Elmasoğlu, kaçak yapıya hiçbir şekilde müsaade etmediğini söyleyerek şöyle devam etti: "Bazen kızdılar bana, 'Senden başka memlekette doğru adam yok mu' dediler. Hatta seçildikten üç ay sonra uzaktan bir akrabam gelip 'Bize kaçak inşaattan ceza yazılmış' dedi, ben de 'Yapabileceğim bir şey yok' yanıtını verince 'Türkiye'nin tek doğrusu sen misin?' şeklinde tepki gösterdi. Birçok kişiyle de kötü olduk bu nedenle. Ama Kendi adıma vicdanım çok rahat."