Güray ALPAR - Stratejik Düşünce Enstitüsü
Akşam Gazetesi
Son dönemde gerek devlet büyüklerimizin üst düzey ziyaretlerinde gerekse halkımızın yurtdışı seyahatlerinde Özbekistan adının sık sık gündeme geldiği bir gerçek. Sn. Cumhurbaşkanımızın göreve başlama töreninde Özbekistan Devlet Başkanı için hemen yan koltukta yer tahsisi de kardeş ülkeye atfedilen büyük değeri göstermesi açısından oldukça önemli. Özbekistan'da Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılırken düşünce kuruluşumuz adına bir gözlemci olarak katılma imkânı bulduk. Ülkede kabul edilen yeni Anayasası temelindeki yeni seçimler başarıyla erçekleşirken halkta gördüğümüz teveccüh oylama sonuçlarına da birebir yansıyarak, Sn. Şevket MİRZİYOYEV büyük destekle yeniden Özbekistan Cumhurbaşkanı seçildi.
YENİ ORTAKLIKLAR VE İŞ BİRLİĞİ
Tabi ki ziyaretimizde sadece gözlemlemeyle yetinmedik. Yeni ortaklıklar ve iş birliği olanaklarını değerlendirdik. Üstelik eski zamanlardan beri bir bilgi merkezi ve dünyaya nice allameleri armağan eden Maveraünnehir gibi bir diyarın varisi olan Özbekistan'daki analiz merkezleri bizim için ayrıca önemli. Son yıllarda ülkede bizim gibi düşünce kuruluşlarının sayısında belirgin artış olmuş. Özbekistan Cumhurbaşkanlığına doğrudan bağlı çalışmalar yapan Stratejik ve Bölgesel Araştırmalar Enstitüsü'nün yanında Özbekistan Stratejik Kalkınma Merkezi, bölge odaklı çalışmalar yapan Orta Asya Uluslararası Enstitüsü gibi yeni kuruluşlar ihdas edilmiş ve etkin faaliyetlerine devam ediyor. Söz konusu araştırma enstitüleriyle yaptığımız görüşmeler karşılıklı fikir alışverişleri ve geleceğe yönelik birlikte çalışmalar kapsamında oldukça faydalı olmuştur.
Son dönemlerde Sn. Cumhurbaşkanları arasında kurulan samimi ve dostça ilişkiler tüm alanlardaki ilerlemeleri beraberinde getirmiş. Özellikle karşılıklı uçuş sayısındaki yükselme dikkate şayan. Hâlihazırda Taşkent, Semerkant, Buhara, Urgenç (Harezm) ve Fergana şehirlerine İstanbul'dan direkt uçuş imkânı bulunuyor. Ülkede son yıllarda turizm altyapısı derinlemesine iyileştiği görülüyor. Bu arada Özbek mutfağı ezzetli ve Türkiye'den gelenlerin damak tadına uygun. Meyve ve kuruyemişleri de olağanüstü lezzetli. Özetle her bir Türkün mutlaka gidip görmesi gereken yerlerin başında geliyor Yeni Özbekistan.
YATIRIMCI DOSTU ORTAM
Ülkede göze çarpan en belirgin özelliklerin bir diğeri yatırımcılara sahip çıkılmasıdır. Cumhurbaşkanlığı görevine yeniden seçilen Sn. Şevket MİRZİYOYEV'in yatırımcı dostu politikalarını sürdürmesi şüphesiz. Gözlemlediğimiz kadarıyla ülkede herkes yatırımcıya ve girişimciye özel yaklaşımla davranıyor. Bu yönde devlet üst kademelerinde alınan kararların alt seviyelerde özveri ile uygulamaya geçirildiği görülüyor. Sürekli olarak yatırımcıların karşılaştığı sorunları çözmek için çalışıyorlar. 'Kadın Defteri' ve 'Gençlik Defteri' gibi özel listelere alınan kadın ve gençler ayrıca destekleniyor. Girişimcilik eğitimi verilip özel işini başlamasına yardımcı olunuyor. Konuşma fırsatı bulduğumuz herkes, bundan fazlasıyla memnun. Şehirlerin merkezinde eko kentler yükseliyor, yönetim halka uygun koşullarda kredi veriyor ve hatta maliyetin bir kısmını üstleniyor. Uygun hammadde kaynakları, makul işgücü maliyeti ve konumunun getirdiği pazar imkânları ile cazip olduğu görülüyor. Türkiye'den de bu bölgeye yatırımlar ve ticaretin başladığını yerinde tespit ettik. Türkiye'den diğer yatırımcılar için de ulaşım başta olmak üzere birçok alanda sağlanan kolaylıklarla, bu bölgeye farklı alanlarda yatırım yapabilecekleri bir ortamın oluştuğunu söyleyebiliriz.
YENİ ÖZBEKİSTAN BAŞARILARI
Cumhurbaşkanı Sn. Şevket MİRZİYOYEV'in başlattığı Yeni Özbekistan hareketinin günümüzde ilk meyvelerini vermeye başladığı görülüyor. Özbek halkı Devlet Başkanın etrafında kenetlenip Üçüncü Aydınlık vizyonunu hayata geçiriyor. Cumhurbaşkanlığı okulları ve son yıllarda sayısı katlanan üniversitelerde yeni nesil, Yeni Özbekistan'ın kurucuları yetişiyor. İl Yurt Umudu Vakfı kurulup gençlerin gelişmiş ülkelerde eğitim alıp ülkesine katkıda bulunması sağlanıyor. Yeni Özbekistan'da tarihine yakışır şekilde terbiye ve eğitim konusunda mükemmel bir yapı söz konusu. Her nereye giderseniz gidin, en küçüğünden en büyüğüne sağ ellerini kalplerine üzerine koyuyor ve sizi hürmetle samimi bir şekilde selamlıyorlar. Herkes birbirine karşı saygılı, hürmetkâr ve misafirperver. Hayatın her alanına yansıyan, büyüklere kesin bir saygı, küçüklere ise sevgi söz konusu. Dünyada bulunması zor olan böylesi bir ortam kanaatimizce Yeni Özbekistan'ın en büyük zenginliği.
Özbekistan yönetiminin son dönemde gerçekleştirdiği reformlarla bölge halklarının tarihi birlikteliğin tekrar sağlandığı ve hangi etnik gruba ait olursa olsun, Özbekistan sınırları içerisindeki insanların birbiri ile hoşgörü ve karşılıklı saygı çerçevesinde yaşamını sürdürdüğü açıkça görülmüştür. Ayrıca ülkenin komşularla sınır sorunlarını çözmesi, bir bütünleşme sürecini başlatması ve Türk Devletleri Topluluğu başta olmak üzere uluslararası ilişkilerin geliştirilmesi konusunda yapılan çalışmaların ve alınan sonuçların oldukça başarılı olduğu gözlemlenmiştir. Diğer gözlemcilerle görüşmelerimizden anlaşılacağı üzere Yeni Özbekistan'ın atılım politikaları sadece bölge ülkeler değil tüm dünyada izleniyor.
Yeni Özbekistan'ın bir diğer belirgin başarısı, yurtdışındaki Özbeklerle olan ilişkilerindeki dönüşümdür. Önceki dönemlerde yurtdışındaki yurttaşlarına pek ilgi göstermeyen ülkenin tavrı Sn. Şevket MİRZİYOYEV'in iktidara gelmesiyle değişti. Bu alandaki çalışmaları yürütmek için Vatandaş Kamu Vakfı kuruldu. Yeni Özbekistan, yurtdışındaki vatandaşlarına sahip çıkıyor, onların hak ve hukuklarını koruyor, her açıdan destekliyor, nitelikli uzman yurttaşları da vatana katkıda bulunmak üzere memleketine davet ediyor. Zamanında ülkesini terk ederek Adana'ya yerleşen Şir Muhammed Bek'in torunu Muhammed Osman Beg'in bizimle Türkiye'den Özbekistan seçimlerini gözlemleye davet edilmiş olması da fikrimizin kanıtıdır. Bu arada geçen sene Özbekistan Hükümeti tarafından Beg'e 'Halklar Dostluğu Nişanı' takdim edilmiş. Tüm bunlar Yeni Özbekistan'ın yurtdışındaki vatandaşlarına, asil kahramanlarının evlatlarına göstermiş olduğu değerin ifadesidir.
Sonuç olarak, Yeni Özbekistan halkını bir millet olarak kenetlenmiş şekilde, geçmişlerinden aldıkları ilhamla geleceklerini hep birlikte oluşturma gayreti içinde olduklarına şahit olmak bizleri mutlu etti. Bu anlamda, binlerce yıllık geçmişimizin yer aldığı Özbekistan coğrafyasına yeniden bağlanmak, ekonomik ve kültürel bağları karşılıklı saygı ve eşitlik anlayışı içinde yeniden oluşturmak da bizlere, geleceğimizi daha sağlam oluşturmamızda katkıda bulunacaktır.