KURTULUŞ TAYİZ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Soçi'de yaptığı görüşmenin ardından Türkiye dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu: "Putin ile bölgesel konular başta olmak üzere birçok alanda işbirliği Suriye, Karabağ, Libya ve Afganistan'daki gelişmeleri etraflıca değerlendirdik. Uzun yıllardır süren Suriye krizi ülkelerimiz başta olmak üzere tüm bölgeye ağır maliyetler getirdi. İnsani dramların yanında sürecin ekonomik yükü hepimiz için katlanılmaz boyutlara ulaştı. Ayrıntıların ötesine geçip bu meseleye kalıcı, nihai ve sürdürülebilir bir çözüm bulma vaktinin geldiğini konuştuk. Birçok aktörün sahada olduğu ve çetrefilli yönleri bulunan bölgesel konularda zaman zaman bazı fikir ayrılıkları da olmuyor değil. Ama bu ikili görüşmemizde hemen hemen bütün konularda bir birlikteliğin olduğunu gördük. Sayın Putin'den kısa zamanda bir iade-i ziyaret istedim. Kendisi de olumlu yaklaştı. Bir de "Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı'nı bu yıl bitmeden Türkiye'de yapalım" dedim. Ona da olumlu cevap verdi."
MUTABAKATA BAĞLIYIZ
"İdlib'de güvenliğini sağladığımız bölgelerde zaman zaman bazı sıkıntılar yaşanmıyor değil. Bu konuda da birlikte hareket etmenin önemine vurgu yapıyoruz. Bölgede ateşkesin sağlıklı bir şekilde devamı, özellikle Türkiye'den geri dönüşleri hızla artıracaktır. Suriyelilerin güvenle topraklarına dönüşü için gerekli çalışmaları aralıksız sürdürüyoruz."
YPG MOSKOVA'DA NİYE VAR?
"Benim özellikle üzerinde durduğum bir diğer konu da PKK/YPG'nin Moskova'da olmasıydı. Bunu kendilerine hatırlattım. Aynı şekilde bu örgüt ABD'de Beyaz Saray'da ağırlandı. Malum Amerikalı McGurk denilen bir adam var. Bu adam terör örgütlerinin adeta sevk ve idaresini yapıyor, PKK/YPG/PYD'nin adeta yönetmeni durumunda. Tabii benim bu ifadem birilerini ciddi manada rahatsız edecektir. Ama terör örgütleri ile el ele, kol kola dolaşan bir adam bu. Benim teröristlerle mücadele verdiğim bir bölgede bunun onlarla kol kola dolaşması beni ciddi manada rahatsız etmektedir. Er veya geç Amerika buradan çıkmalı ve bölge Suriye halkına bırakılmalıdır."
AKIBETİ KONUŞACAĞIZ
"G-20 Zirvesi'nde Sayın Biden'la yapacağımız görüşmenin boyutları nereye ulaşır göreceğiz. Mesela, Brüksel'de bir görüşmemiz oldu. Şimdi ise Roma'da bir görüşme yapacağız. Belki bunları da konuşacağız. Suriye ile ilgili ABD'nin yaklaşımı ne olacak? Bunları dillendirme fırsatımız olacak. Aramızdaki askeri siyasi, ekonomik, ticari tüm ilişkileri ele alacağız. Mesela F-35 sorunu ne olacak? 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yapmışız. Bu ne olacak? Bunların akıbetini görmemiz lazım. Biz elimizde bol para var da bunları etrafa saçan bir ülke değiliz. Bu paraları da kolay kolay kazanmadık, kazanmıyoruz. Ya uçaklarımızı verecekler ya da parayı verecekler. "Biden ile gidişat pek hayra alamet değil" demiştim, cevap geldi. Önce Roma'da sonra da Glasgow'da büyük ihtimalle görüşeceğiz. Demek ki hayra alamet bazı adımlar atılıyor."
VESAYET SİSTEMİNE DÖNÜŞ YOK
Yeni anayasa çalışmaları ve seçim yasasıyla ilgili sorulara yanıt veren Başkan Erdoğan şöyle devam etti: "Bizim anayasa ile ilgili çalışmamız bitme noktasına geldi. Bu arada yaşadığımız afetler sebebiyle bir kesintiye uğradı. Tekrar bir araya gelip, çalışmamızı süratle bitireceğiz. Siyasi Partiler Kanunu ile ilgili çalışmada da Genel Başkan Yardımcım Hayati Bey, MHP'deki muhatabıyla yaptıkları çalışmayı belirli bir noktaya getirdiler. Devlet Bey ile de bir araya gelip üzerinden geçme imkanımız olabilir. Parlamenter demokrasiye dönüş noktasında asla böyle bir şey söz konusu değil. Başkanlık sistemini getiren bir iktidar kalkıp da muhalefetin kuyruğuna takılır mı? Böyle bir şey asla olamaz."
BAŞKANLIKTAN MEMNUNUZ
"Biz başkanlık sistemini getirdik ve bu yeni sistemden de memnunuz. Bu sistemle de aldığımız mesafe ortadadır. Bizi yıllarca geride bırakmış olan eski vesayetçi sistemi tekrar denemenin anlamı yok. Eski sistem demek, yamalı bohça, sürekli koalisyon hükümetlerinin olması, sağlıklı bir yönetim biçiminin olmayışı demektir."
UZAYDA, NÜKLEERDE VE SAVUNMADA BÜYÜK İŞBİRLİĞİ
Başkan Erdoğan, "Rusya Devlet Başkanı Putin'le uzun bir aradan sonra yüz yüze yaptığımız bu ikili görüşmede, hem ilişkilerimize yeni ve güçlü bir ivme kazandırmak hem de bölgemizde yaşanan gelişmeleri ele almak için üç saati aşkın bir görüşme yaptık" diyerek işbirliği konularında şu bilgileri verdi: "Bu senenin ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 50'ye yakın artışla 21 milyar doları aşan ticaret hacmimizi, ortak hedefimiz olan 100 milyar dolar seviyesine ulaştırmak için atılacak adımlara odaklandık."
3 NÜKLEER ENERJİ SANTRALİ
"TürkAkım ve Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projelerine ilişkin durumu değerlendirdik. Akkuyu Nükleer Enerji Santrali'nde 10 bin genç Türk, 3 bin genç Rus mühendis çalışıyor. Bu sayıyı daha da artıracaklar. 2023'ün mayısında birinci üniteyi bitirme sözü aldık. Ondan sonra iki, üç, dört numaralı üniteler var. Tabi bizim üç nükleer santral yapma hedefimiz var. Sayın Putin'le "Bu iki nükleer santrali de sizinle birlikte yapabilir miyiz?" diye de görüştük. O zaman Türkiye üç tane nükleer enerji santraline sahip olacak. Putin, 'Bu konuyla ilgili çalışalım' cevabını verdi."
UZAYA İKİLİ PLATFORM
"Türkiye'nin uzay çalışmalarını da konuştuk. Sayın Putin, uzayla ilgili Türkiye ile beraber çalışmaya var. Burada da çok daha ileri boyutta bir teklif aldık. Bir tane karada, bir tane denizde platform oluşturmak suretiyle, buradan uzaya roket fırlatma çalışmalarını beraber yapabileceğimizin teklifini yaptılar. Bu konuda da ilgili arkadaşlarımızı görevlendirerek çalışacağız."
TARLADAN MARKETE SÜREÇ DENETLENECEK
Marketlerdeki fahiş fiyatlar hakkında konuşan Başkan Erdoğan şunları kaydetti: "Şu anda zincir market dediğimiz bu güçlü marketler işin ağırlığını oluşturuyor. Bunların bir de alt yapıları var. Bu alt yapılar da ciddi manada bu işin beslemesi oluyor. Şu anda bazı marketlerle ilgili bir denetim süreci olacak. Bazı cezai müeyyideler gelecek. Biz kendilerinden hassasiyet bekliyoruz. Ticaret Bakanlığımız da denetimlerini sıklaştırarak sürdürüyor. Tarladan manava ve markete kadar bu süreci çok daha ciddi bir şekilde denetleyeceğiz."
DENİZALTIYI RUSYA İLE YAPABİLİRİZ
"S-400 konusunda geri adım atmak gibi bir şey söz konusu değil. Putin ile görüşmemizde bunları daha ileri boyutlara nasıl taşıyacağımızı görüştük. Hatta uçak motorları yapımında, savaş uçaklarıyla ilgili ne gibi adımlar atacağız; bunları da etraflıca konuşma imkanımız oldu. Allah nasip ederse uçak motorları konusunda da aynı adımı atacağız. Bir diğer konu, gemi inşasında da yine beraber birçok adım atabiliriz. Denizaltılara varıncaya kadar... Burada da yine Rusya ile müşterek adımlarımız olacaktır. Almanya Reis serisi denizaltı işini biraz gevşekten alıyor. Almanya eğer bu işte bize verdiği sözü yerine getirmezse alternatifler tükenmez."
ERMENİSTAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YERİNE GETİRMELİ
"Karabağ konusunda Zengezur Koridoru bütün bölge için önemli bir imkan olacak. Burada hayata geçecek kara ve demir yolu hatları tüm bölge ülkeleri için ticari ve ekonomik fırsatlar getirecek. Azerbaycan bu koridor için geniş çaplı çalışmalar yürütüyor. Tabi Ermenistan tarafının da yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor."
AFGANİSTAN'DA ASKERİ VARLIK YOK
"Afganistan'dan tüm askerlerimizi çektik. Asker varlığı olarak Afganistan'da yokuz. Fakat Taliban'ın bizle uyumlu bir çalışma içerisine girmesi halinde bizim Taliban'la görüşmemek gibi bir ön yargımız da yoktur. Çünkü Afganistan halkı bizim yüz yıllara dayanan geçmişimiz olan bir halktır. Yönetimle de uyum olması halinde biz her türlü görüşmeyi yapabiliriz. Buna da kapımız açıktır. Kabil Havalimanı'nın güvenliğini sağlamada şu an itibarıyla yokuz ama ileride olabilir."