Hocaların hocası olarak bilenen ve bıraktığı eserlerle Türk tarihine ışık tutan Halil İnalcık kaldırıldığı hastanede hayata gözlerini kapadı. TBMM Genel Sekreteri Doç.Dr. İ. Neziroğlu Büyük tarihçi Prof.Dr. Halil İnalcık'ın yaşamını yitirdiğini Twitter hesabından duyurdu.
Halil İnalcık (d. 26 Mayıs 1916 - ö. 25 Temmuz 2016 İstanbul), Türk tarihçi. İnalcık, aslen Kırım Tatarıdır. Balıkesir Muallim Mektebi'ni tamamladı. 1936 yılında Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Yeni Çağ Tarihi bölümünde yükseköğrenimine başladı. 1942 yılında Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı doktora tezini verdi. Uzun yıllar aynı fakültede Osmanlı ve Avrupa tarihi üzerine dersler verdikten sonra 1972 yılında Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü'ne "Osmanlı Tarihi Üniversite Profesörü" olarak davet edildi.
1973 yılında kitabı The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600 yayımlandı. Yurt içi ve dışında çeşitli üniversitelerden fahri doktora payeleri aldı. 1993 yılında Bilkent Üniversitesi'ne davet edildi ve burada Tarih bölümünü kurdu. Halen Bilkent Üniversitesi Osmanlı Tarihi Bölümü'nde yüksek lisans ve doktora öğrencilerine seminer dersi vermektedir. Ayrıca İnalcık çok iyi düzeyde Osmanlı Türkçesi, iyi düzeyde; İngilizce, Fransızca, Almanca, orta düzeyde de; Arapça, Farsça ve İtalyanca bilmektedir.
Dünyanın çeşitli üniversitelerinden çok sayıda fahri doktora tevcih edilen İnalcık, 20. yüzyıl sona ererken Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezi tarafından dünyada sosyal bilimler alanında sayılı 2000 bilim adamı arasında gösterilmiştir Hayatı ve tarihçiliğini anlattığı Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı adlı söyleşi kitabı Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'ndan 2005 yılında yayımlanmıştır. Avrasiya Akademiyasının kurucu üyelerinden biridir.
The Ottoman Empire, The Classical Age, 1300-1600, London, 1974.
Studies in Ottoman social and economic history, London, 1985.
The Middle East and the Balkans under the Ottoman Empire, Bloomington, 1993.
Süleyman the second and his time, Istanbul, 1993.
An Economic and Social History of the Ottoman Empire (Donald Quataert ile birlikte), Cambridge, 1994.
From empire to republic: essays on Ottoman and Turkish social history, Istanbul, 1995.
Sources and studies on the Ottoman Black Sea, Cambridge, 1995.
History of Humanity (editor, Peter Burke ile birlikte), 1999.
Ottoman Civilization (Gunsel Renda ile birlikte), Ankara, 2003.
Essays in Ottoman History, Eren Yayıncılık.
Makaleler 1: Doğu Batı, Doğu Batı Yayınları, 2005.
Fatih devri üzerinde tetkikler ve vesikalar, Ankara, 1954.
Osmanlı'da Devlet, Hukuk, Adalet, Eren Yayıncılık, 2000.
Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 1 /1300-1600, Eren Yayıncılık, Prof. Dr. Donald Quataert ile, 2001.
Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 2 / 1600-1914, Eren Yayıncılık, 2004.
Osmanlı İmparatorluğu - Toplum ve Ekonomi, Eren Yayıncılık.
Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), Yapı Kredi Yayınları, 2003.
Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Eren Yayıncılık.
ABD Tarihi, Allan Nevins/Henry Steele Commager (çeviri) Doğu Batı Yayınları, 2005.
Şair ve Patron, Doğu Batı Yayınları, 2003.
Balkanlar (Prof. Dr. Erol Manisalı ile).
Atatürk ve Demokratik Türkiye, Kırmızı Yayınınları, 1.Baskı: Temmuz 2007 - 2.Baskı: Aralık 2007.
Devlet-i Aliyye, 2009.
Kuruluş - Osmanlı Tarihini Yeniden Yazmak
Tanzimat, Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu (Mehmet Seyitdanlıoğlu ile birlikte) İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
OSMANLILAR, Fütühat ve Avrupa İle İlişkiler
Has-Bağçede 'Ayş u Tarab - Nedimler Şairler Mutripler, İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
Kuruluş ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı
Osmanlılar, 2010.
Kuruluş ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı, 2011.
Rönesans Avrupası Türkiye'nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci, İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
Osmanlı ve Modern Türkiye, Timaş Yayınları, 2013.
Devlet-i 'Aliyye: Tagayyür ve Fesad, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar II, İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
HALİL İNALCIK’IN ALDIĞI ÖDÜLLER
1986 İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi Ödülü
1991 T.C. Dışişleri Bakanlığı Yüksek Hizmet Madalya ve Diploması
1993 Sedat Simavi Vakfı ödülü: Sosyal Bilim alanında yılın en iyi eseri: Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, İstanbul: Eren Yayınevi
1995 Titulesco Medal of High Service, Romanya Büyükelçiliği, Ankara
1998 İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü ödülü.
2002 T.C. Kültür Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
2002 The “2002 Soranos Friendship-Award 2002[5]
1986 Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul
1987 Atina Üniversitesi, Atina
1992 Selçuk Üniversitesi, Konya
1993 Hebrew University of Jerusalem, Kudüs
1993 University of Bucharest, Bükreş
1995 Uludağ Üniversitesi, Bursa
1986 Chicago Üniversitesi Emeritus Profesörlük[5]