BÜLENT ŞANLIKAN
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, dünyanın ilk varyantla virüsün ortaya çıktığı 31 Aralık 2019'dan 27 gün sonra tanıştığını belirterek süreci AKŞAM'a değerlendirdi: "Varyant hastalıkla beraber başladı. Virüs vücuda girerken dışında bir zar var onu çıkartıyor, içerisinde kılıf var onu da atıyor, içinde RNA kalıyor o gidiyor hücreye yapışıyor. Bu hücrede bir kendi RNA'sını üretiyor. Böylece virüs milyonlarca virüs üreterek dışarı çıkıyor. Varyant ya da mutasyonu hatalı üretime benzetebiliriz. Dünyada şu anda enfekte olan insan sayısı yüz milyonun üstünde yani trilyonlarca hatalı üretim var ve mutantların bu şekilde hatalı çıkma ihtimali çok yüksek. Ne kadar bulaş varsa o kadar hatalı ürün çıkma ihtimali var. Delta (Hint) varyantı; Kaliforniya varyantı ile ikincisi değişken olan diğer bir varyantın birleşimi. Şu an en tehlikeli olma potansiyelini bu varyant taşıyor. mRNA direkt bu proteini hedefler, klasik aşıların ise hepsine karşı antikoru vardır ama daha az üretir. Alfa, beta varyantlarında aşılar etkili fakat çifte mutasyonlarda etkinliğini azalıyor."
TÜRKİYE'DE KRİTİK EŞİK %70
"Her yeni bulaş, yeni mutasyon demek. Mutasyonların riskini azaltmak için bu yaz aşılamayı bitirmemiz gerekiyor. Toplumun %60'ı bağışıklık kazandığı zaman salgın ortadan kalkar. Biz %70 hedefleniyoruz ki bu da vakaların binin altına düşmesi demek. Tüm bu önlemleri ortadan kaldıracak mutasyonlar olursa 2020'nin başına döneriz. Tedbirleri kaldırdığınız zaman ne kadar bağışıklık kazanmış da olsak o %30'luk kesim salgını yeniden hortlatır. Aşılar, var olan mutasyonlara %90-95, Delta'ya ise %30-70 etkili. Yani Delta varyantı aradan sıyrılıp salgın yapma potansiyeline sahip. Türkiye martta bu işi bitirmişti ama kamusal irade toplumun istekleri doğrultusunda şekillendi ve vakalar 60 binlere çıktı."
KENDİ GÜVENLİK ÇEMBERİNİZİ OLUŞTURUN
"1 Temmuz sonrası mesafeye dikkat edeceğiz, kapalı yerlerde ve açık alanda insanlara yakın olacaksak maske takacağız. 60 bin olan vakalar 5 bine düştü ama salgın bitmedi. Toplumsal bağışıklığı sağlayamazsak ekimde yine bir artış olabilir. Virüsün 3-5 yıl sürmesini bekliyoruz ama ciddi darbe vurabilirsek önümüzdeki yıl vakalar 3-4 bini geçmez yani kapanmayız."