Emre ÖZTÜRK
İlim Yayma Vakfı tarafından bu yıl ilk kez düzenlenen “İlim Yayma Ödülleri” sahiplerini buldu. “Mühendislik, doğa ve sağlık” ödülünü alan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Zahmakıran çalışmalarını AKŞAM’a anlattı. Hidrojeni ülkemizde en çok bulunan bor madenini kullanarak depolayıp elektrik enerjisine dönüştüren Prof. Dr. Zahmakıran çalışmasının yerli otomobil ve savunma endüstrilerinde kullanacağını ifade etti. Zahmakıran’ın yurtdışındaki Türk bilim adamlarına da çağrısı var: “Ben ABD’den ülkeme hizmet için geldim. Sizin de Türkiye’ye gelip ülkemizin büyümesine katkı sunmanızın zamanıdır.”
20 KİŞİLİK EKİP ÇALIŞTI
Prof. Dr. Zahmakıran alanında tüm dünyada en güncel konulardan birisi olan hidrojenin yakıt olarak kullanılması için araştırmalarına 2011 yılında başladı. Tüm dünya için son derece önemli sonuç elde edilen araştırma için Zahmakıran başkanlığında üçü akademisyen 20 kişilik ekip yoğun bir çalışma ortaya koydu. Prof. Dr. Mehmet Zahmakıran çalışmasının otomotiv ve savunma endüstrilerinde kullanılabileceğini de ifade edip çalışmanın endüstriye sunacağı katkıları şu şekilde anlattı:
ENERJİDE KARANLIK DÖNEM
“Tüm dünyada nüfus çok hızlı şekilde artarken teknolojiye olan ihtiyacımız ve dolayısıyla enerjiye olan ihtiyacımız korkunç bir hızla artmakta. Dünyanın en saygın bilim dergisi olan Science Dergisi’nin analizine göre nüfus bu hızla artmaya ve endüstrinin başlıca enerji kaynağı olan fosil enerji kullanımı bu seviyede tüketilmeye devam ederse 20-25 yıl içinde “karanlık dönem”e gireceğiz. Evimizi aydınlatacak enerjiyi nereden bulacağımızı düşüneceğiz. Rüzgâr, hidroelektrik ve güneş enerjisi gibi alternatiflerimiz var ancak mevsimsel farklılıklar dolayısıyla sürdürülebilir daha güçlü bir enerjiye ihtiyacımız var.”
ÇEVRE DOSTU HİDROJEN
“Son derece çevre dostu ve çok güçlü bir enerji kaynağı olarak hidrojenin yakıt hücresi olarak düşünülmesi tüm dünyada kabul görmekte. Ancak burada korkunç bir patlayıcı ve yıkıcı güce sahip olan hidrojenin nasıl depolanacağı sorunu ortaya çıkmakta. Böylece hidrojenin kimyasal maddelerin içinde saklanmasına karar verildi ki bizim çalışmamız burada başlamakta. Ben çalışmamda hidrojeni dünyada en çok sayıda sahip olduğumuz borun içine depoladım. Farklı bor kimyasallarında saklanan hidrojeni nanokatalizörler ve nanoteknolojiyle açığa çıkarıp elektrik enerjisi elde etmeyi başardım.”
Zahmakıran, ödülünü Başkan Erdoğan'dan aldı.
VAN’DA ORTAYA ÇIKAN MUCİZE
“2011’de ABD’den geldiğimden bu yana üzerinde çalıştığım bir alandı bu. O yıllardan bugüne kadar ben de dâhil üç akademisyen toplam 20 kişilik bir ekiple Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde uzun yıllar farklı deneysel süreçlerle çalışmalarımızı sürdürdük ve sonunda başardık. Ben yurtdışına giden genç bilim insanı meslektaşlarıma da buradan seslenmek istiyorum. Devletinize güvenin ve Türkiye’nin yükselen gücüyle gururlanıp bu imkânlardan faydalanmak için geri gelin. Bakın biz Van’da devletimin verdiği imkânlarla şimdi Batı’daki birçok laboratuvardan daha yüksek teknolojiye sahip bir laboratuvara sahibiz. Türkiye teknolojide, savunma sanayiinde güçleniyor. Tüm dünya milli çıkarlara göre yeniden çiziliyor dolayısıyla genç bilim insanlarımızın Türkiye’ye gelip büyümesine katkı sunmalarının zamanıdır.”
OTOMOTİV SEKTÖRÜNE KATKI SAĞLAYACAK
“Çalışmamız yakın gelecekte en çok otomotiv sektörüne katkı sağlayacaktır. Tüm dünyada elektrik enerjisiyle çalışan hibrid araçlar yapılırken bizim çalışmamız da bu araçların alternatif enerji kaynakları arasında yer alacaktır diye düşünüyorum. Bu çalışma yakıt hücresi entegre edilmiş yerli hibrit otomobillerimiz de uygulanabilir. Şu anda araştırmalarımı milli savunma sektörümüzde savaş uçaklarımız ve roket sistemlerimiz için önemli olan özel bir çalışma üzerinde yoğunlaştırdım.”