BÜLENT ŞANLIKAN
İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü, Türkiye'nin gelişmiş restorasyon laboratuvarından biri olarak öne çıkıyor. Ekipler, yalnızca İstanbul'da değil, ihtiyaç duyulduğunda farklı şehirlerde de görev alıyor. Müdür Eftal Kiraz, merkezde 76 kişinin görev yaptığını, bunların 56'sının restoratör, 9'unun mühendis olduğunu söyledi. Kiraz, tarihi yapıların korunması için mühendislik ve kimya analizlerinin büyük önem taşıdığını belirterek, "Farklı yapılardan gelen sıva örnekleri üzerinde analizler yapıyoruz. Şu anda Ayasofya Camii'nden gelen örnekleri inceliyoruz. Kız Kulesi de dahil olmak üzere birçok yapının restorasyon çalışmalarında yer aldık. Tarihi eserlerin kimya ve petrografi analizleri laboratuvarımızda yapılıyor" dedi.
İLERİ TEKNİK ANALİZ YAPILIYOR
Merkezde şu anda Ayasofya'daki konservasyon çalışmalarında, dönemin özgün malzemesinin sıva analizleri yapıldığını belirten Kiraz, şunları söyledi: "Bize gelen sıva örneklerinden, o dönemde hangi malzeme hangi oranda kullanılmış, bunları tespit ediyoruz. Elde edilen sonuçlar, sahada çalışan uzmanlara rapor halinde gönderiliyor. Uzman ekipler, bu analiz sonuçlarını değerlendirerek uygulama yapıyor. Eserler bize geldiğinde önce fotoğrafhanemizde belgeleniyor. Gerekirse ultraviyole çekimleri yapıyoruz. Böylece ilk ve son hâlini kayıt altına alıyoruz. Belgeleme sürecinde çeşitli programlar kullanılarak bozulma ve onarım durumları tespit ediyoruz. Sonrasında ise müdahale planı oluşturuluyor. Laboratuvarda ileri teknik analiz cihazları kullanılıyor."
Jeoloji Yüksek Mühendisi Petrografi Laboratuvarı Sorumlusu Bengü Başol: "Biz tarihi yapılardan gelen taş malzemeler ve harçlar içerisindeki agrega (taşların ufak parçaları) türüne bakıp isimlendiriyoruz. Şu anda Ayasofya'dan gelen malzemeler de bu laboratuvarda inceleniyor."
DAYANIKLILIK ÖLÇÜLÜYOR
Fizikomekanik Laboratuvarı Sorumlusu İnşaat Mühendisi Serkan Yılgın: "Biz burada fizikomekanik testler uyguluyoruz. Tarihi yapılardan gelen malzemelerin dayanımını yoğunluğunu fiziksel özelliklerini tanımlamak için testler uyguluyoruz. Elde ettiğimiz sonuçları kimya ve petrografi birimlerimiz ile tek bir rapor haline getiriyoruz."
Konservatör-Restoratörler Buket Kafadar Son ile Merve Hafızmehmetoğlu: "Biz bu eserlerin fotoğraflanması sonrasında detaylı şekilde belge lemesini yapıyor ve tespit ettiğimiz bozulmaların çözümlerini araştırıyoruz. Ahşap üstü boyalı olan Mısır lahitlerine müdahale kapsamımız konservas- yona yönelik sağlamlaştırma uygulamaları oluyor. Bu eserlerden birinin içinde bulunan mumyanın erkeğe ait olduğu ve ayak ucunda ise kedisinin mumyası bulunduğu için kedili lahit ismini almış."
KLINE SERGİLENMEYE HAZIR
Manisa yakınlarında kaçak kazıyla mezardan çıkarılıp yurtdışına kaçırılan 2 bin 600 yıllık bronz 'Kline', merkezde restore edildi. Çalışma yaklaşık bir yıl sürdü. Kiraz, "Kline Lidya dönemine ait bir ölü yatağı. M.Ö. 530 yıllarına ait. Tüm işlemleri tamamlandı yakında sergileneceği müzeye teslim edilecek" diye konuştu.