Turizmde hedef 5 yıl sonra 100 milyon turist, 120 milyar dolar gelir

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, turizmde bu yıl salgın öncesindeki 34 milyon turist rakamının yakalanabileceğini belirterek, 5 yıl içinde hedefin 100 milyon turist ve 120 milyar dolar gelir olduğunu açıkladı.

Ersoy, 24 TV'de Zeynep Türkoğlu yönetiminde 24 TV Genel Yayın Yönetmeni Murat Çiçek, Akşam Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Kartoğlu ve Akşam Gazetesi Kültür Yazarı Bedir Acar'ın gündeme ilişkin soruları üzerine şunları söyledi:

GÜVENLİ TURİZM SERTİFİKASI TUTTU

"Turizmde 2019'da çok hızlı çıkış yakalamıştık, 2020'de rekor bekliyorduk. Salgında tüm dünya aynı anda kapandı. 2020'de biz gelirde yüzde 65, Avrupa yüzde 88 civarında daraldı. Güvenli Turizm Sertifikası başlattık. En büyük başarımız şu; devlet ve sektör olarak birlikte hareket ettik, hızlı karar aldık ve uyguladık. Birçok ülke bunu kopyalamak istedi ama bizim kadar başarılı olamadılar."

YEŞİL TURİZM SERTİFİKASI

"Güvenli Turizm sertifikalarını yıl sonuna kadar Yeşil Turizm Sertifikası'na dönüştüreceğiz. Birçok kriter var, Geri dönüşüm, su kullanım vb. Ama biz çok geri değiliz. Bizim zaten Yeşil Yıldız programımız vardı. 500'e yakın büyük işletmemiz bunu çok kısa sürede alacak."

TANITMA AJANSI ÇOK ETKİLİ

"2019'da Turizm Geliştirme ve Tanıtma Ajansı'nı yasalaştırdık. Salgın sırasında en yoğun tanıtım yapan ülke olduk. Ajans, bakanlık ve özel sektör temsilcilerinden oluşuyor, memur yok, tamamen profesyonel. İhtiyaç neyse, ne kazandıracaksa onu planlıyor ve hızla uyguluyoruz."

GEÇEN YIL HEDEF TUTTU

"2021'de salgın mutasyonlarla devam etti. Biz planlamalar yapıyoruz, o sırada ülkeler kırmızı kod ilan ediyor, tam belirsizlik ortamı... Ama buna rağmen tanıtım silahlarını kullanarak '30 milyon turist 24 milyar dolar gelir' hedefini yakaladık. Bu turist sayısında yüzde 88, gelirde yüzde 100 artış demek."

BU YIL ÇOK İYİ OLACAK

"2022'ye çok daha umutlu bir şekilde girmeyi başardık. Rekor gelir yakaladığımız 2019'da 34.5 milyar doları bulmuştuk. Bu yıl bunu yakalayabiliriz. Yılın ilk 45 günü 2019'la paralel gidiyor. Erken rezervasyonlar çok yoğun. Kış ortasında sadece İstanbul'a 37-40 bin turist giriyor, 2019'un sadece birkaç bin altında... Doğu ve Orta Avrupa'dan yoğun turist alıyoruz. Ayrıca, Cumuhurbaşkanımızın BAE ziyaretinde ben de vardım, çok sıcak ve ilgiyle karşılandık. Körfez ülkelerinden gelişler 2019'da 34 binlerdeydi, geçen yıl 54 bini aştı; bu yıl ciddi bir artış olacak. Asya pazarı salgından biraz geç çıkıyor ama diğer pazarların hepsinde hızlı büyüme olacak. Rusya ve Ukrayna en iyi pazarlarımızdan biri. İki ülke arasındaki kriz çözülmese bile pazar çeşitliliğimiz olası etkileri azaltacaktır. Ayrıca son bir haftadır ülkeler artık salgın kısıtlamalarını kaldırmaya başladılar. Birçok ülke Türkiye'yi kırmızı koddan çıkardı."

THY'NİN UÇTUĞU HER YER HEDEF

"2019'a göre pazarı çok çeşitlendirdik, yeni pazarlar koyduk. Dünyanın en büyük havayolu şirketine sahibiz, THY'nin uçtuğu her yer hedef ülkemiz. Şu anda Türkiye 125 ülkede tv ve dijitalde tanıtım yapıyor."

ARTIK AVRUPA LİGİNDEYİZ

"Avrupalı operatörler 2018'e kadar Afrika liginde, Mısır, Tunus, Cezayir pazarlarıyla aynı grupta tutuyordu bizi. 2018'de rakip olarak Yunanistan, İtalya, Fransa ve İspanya gibi ülkeleri gördüğümüzü ilan ettik; nitelikli turiste odaklanacağız dedik. Turist başına gelirimiz 642 dolardı, bu yıl 820 dolara çıktı. 2023 hedefinde 900 doları geçmek var."

5 YIL SONRA 100 MİLYON TURİST

"Biz 60-70 hatta 100 milyon turisti getirmemiz gerekiyor. 5-6 yılda bu rakamlara ulaşmamız gerekiyor. 2028'de bizim 100 milyon turist 120 milyar dolar gelire ulaşmamız lazım."

'TÜRK EGESİ' KAMPANYASI

"Biz Akdeniz'e odaklıydık ama Ege de büyük nimet. Ege'nin yıldızı parlayacak. Yunanistan'a Ege'nin tanıtımını birlikte yapmayı önerdim. Geçen yıldan beri Ege için 'Türk Egesi' markasıyla tanıtım yapıyoruz. Sadece Avrupa değil Amerika kıtasının da dikkatini çekeceğini düşünüyorum. Ege Turizm Merkezleri projemiz yıl sonunda devreye girecek. Doğu Akdeniz'i Türk Rivierası diye tanıtıyoruz. 'Go Turkey' dijital platformumuz 'Go Türkiye' adıyla devam ediyor ve şu anda dünyada en fazla tıklama alan dijital site oldu. Hedefimiz turizmi 81 ile yaymak. Karadeniz dahil bütün bölgelerde... Şanlıurfa'da Göbeklitepe gibi 11 nokta daha bulduk, otel yatırımları başladı. Çok daha fazla yatırım gelecek çünkü Türkiye'nin turizm hedefi yüksek."

İSTANBUL'A ÖZEL TANITIM

"İstanbul'u iki yıldır çok yoğun tanıtıyoruz ve sonuçlarını görüyoruz. Son iki yıldır en fazla araştırılan şehir İstanbul çıkmaya başladı. İstanbul'da ürün çeşitlemesi yaptık. Şu anda 50'den fazla alan tanıtılıyor. Bu elliyi kafalarına soktuktan sonra aşama aşama yüze çıkartacağız. Topkapı Sarayı, 2019'da 3.5 milyon ziyaretçi almıştı."

KIZ KULESİ FENA DURUMDAYDI

"Kız Kulesi'nin özel sektöre tahsisini geçen yıl iptal ettik. Galata Kulesi gibi restorasyon programına aldık. 1998'de yapılan göstermelik restorasyon çıktı, kiriş ve kolonları bile birbirine bağlamamışlar, üzerini sıvamışlar. Birçok yere beton dökmüşler. Üniversitelerden rapor istedik, raporlar doğrultusunda güçlendirme yapacağız. Açılması Eylül-Ekim'i bulacak."

AKM VE CSO DÜNYA ÖLÇEĞİNDE

"İstanbul Atatürk Kültür Merkezi ve Ankara Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası binaları dünya ölçeğinde bu alanda ilk on yapı içinde üst sıralarda yer alıyorlar. Binaları yapmak önemli ama buna ruh vermek daha da önemli. Binaların doğru şekilde işlemesi lazım. AKM'yi planlarken de sadece salon olmasın dedik, içinde kütüphanesi, atölyeler ve yeme içme mekanları, çevresinde kültür sokağı ile 7/24 çalışacak bir mekan oldu. AKM, normal süresinin üçte biri kadar bir sürede ve dörtte bir maliyetle biten bir projedir."

ÖNCE CSO MÜTEAHHİTLERİNİ İKNA ETTİM

"CSO binası uzun süredir inşaat halindeydi. 26 yılda yüzde 60'ı bitmişti. Önce müteahhitleri oranın biteceğine ikna ettim! Orayı bir sanat adası haline getirdik, CSO Adası diyoruz."

BEYOĞLU KÜLTÜR YOLU FESTİVALİ 2'YE ÇIKIYOR

"AKM, Galataport'tan Galata Kulesi, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, İstiklal Caddesi, Atlas Sineması, Taksim Camii ve Kültür Merkezi ile bütünleşen Beyoğlu Kültür Yolu'nun parçası oldu. Peşinden içine ruh kattık; festival. Beklentimizin üzerinde talep oldu. 2800'den fazla sanatçı katıldı, 75 noktada etkinlik yaptık, 7.8 milyon ziyaretçi aldık Beyoğlu Kültür Yolu'nda. Şimdi bunu İstanbul'un markası haline getirmek istiyoruz. Kültür Yolu Festivali'nin tarihi sabitlenecek, bu yıl 28 Mayıs-12 Haziran arası yapılacak ve yılda iki kere olacak; ikincisi de sonbaharda yapılacak."

ANKARA'DA İLK FESTİVAL

"Bunu büyük şehirlere yayacağız. 28 Mayıs'ta Ankara Başkent Kültür Yolu etkinlikleri de başlayacak. CSU Ada, tarihi TBMM Binası Müzesi, Ziraat Bankası Müzesi, Roma Hamamı, Hacı Bayram Camii, Kale, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ulucanlar Cezaevi Müzesi gibi noktalara uzanıyor."

İZMİR DE KATILACAK

"Bir yıl sonra İzmir'i devreye alıyoruz. Tekel binalarını restore edeceğiz, 2023 ilk baharındaki festival haftasında İzmir de dahil olacak."

ÖZEL SEKTÖR GİRECEK

"Kültür sanatın çok büyük zenginlik olduğunu topluma anlatıyorsunuz. Bunu da firmalar görüyor ve kültür sanata bütçe ayırıyorlar. Bir süre sonra bu güzergahlarda özel sektör de işin içine giriyor ve galerilerin tiyatroların oraya taşınmaya başladığını göreceksiniz."

RAMİ KIŞLASI YIL SONUNDA HAZIR

"Rami Kışlası da kütüphane olarak yıl sonuna kadar tamamlanacak. 36-37 bin metrekare kapalı alanı, ortasında 521 bin metrekarelik yeşil alan 7/24 saat açık olacak. Açık havada güzel bir bahçede kitap okuma keyfini yaşatacağız. Her yaş grubuna hitap edecek. Atatürk Araştırma Kütüphanesi olacak içinde. Tarih Kurumu'nun ihtisas kütüphanesi olacak. Bir kısmı yazma eserlere ayrılacak. Ayrıca yazma eserlerin onarıldığı 'şifahane' bölümümüz açık olacak."

CUMHURBAŞKANI'NDAN ALDIĞIM İLK GÖREV

"Bütün bunların yapılmasında ben çok şanslıydım. Çünkü ilk kabine toplantısında Cumhurbaşkanımız, Galata Kulesi, AKM ve CSO'yu bana görev olarak verdi. Her engelde yanımızda oldu. Yanınızda Recep Tayyip Erdoğan gibi bir güç olunca engelleri kolay aşıyorsunuz. (Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu projeleri açıkladığında gelen eleştiriler) Geçmişte çok fazla ön yargı pompalandı. Önyargılarımızı bir yere park etmemiz lazım. O zaman çok kolaylaşacak. Sonucunu gördüklerinde 'böyle değilmiş' diye herkes dile getiriyor. Ben Sayın Cumhurbaşkanımızdan hep destek gördüm. Kontenjanda yüzde 90 onay aldım. Yıl içinde ek bütçe taleplerimiz oluyor, hepsi onaylanıyor, yatırımlarımızı tamamlıyoruz."

TURİZMCİ YETİŞTİRİYORUZ, İHRAÇ DA EDECEĞİZ

"Nitelikli turist için nitelikli turizm personeli yetiştirmemiz lazım. 2018'de MEB ile birlikte Turizm Meslek Liseleri'nin konseptini değiştirdik. Birinci sınıfta İngilizce, ikinci sınıfta Rusça, üçüncü sınıfta bir başka dili seçmelerini sağladık. Öğrenciler ve öğretmenler otellerde staj yaptı. Öğrenciler 4 yılın sonunda departman müdürü olarak göreve başlıyor. Çok da başarılı gidiyor. 10 okulla başladık, şimdi 76 meslek lisesi var. İlk mezunlarımızı gelecek yıl vereceğiz. Şimdi de yine MEB ile birlikte sektöre yeni girenlere eğitim veriyoruz. Bir gün okula gidiyorlar, bir gün otelde eğitim alıyorlar. Belli eğitimlerin de üniversite seviyesinde verilmesi lazım. Hedefimiz 2030 itibarıyla Türkiye'nin daha fazla yönetici ihracatı yapması. Onlar bizim dünyadaki referanslarımız olacak, insanları Türkiye'ye yönlendirecekler. Bir tavsiye vereyim, geleceğin otel yöneticileri lisan kadar gastronomi, yeme içime konusunda da iyi olanlardan çıkacak."

ÇALINAN ESERLERİ GERİ ALIYORUZ

"2020 yılında kaçakçılıkla mücadele birimimizi başkanlık seviyesine getirdik. Ekip sayısı üç katına çıktı. En son Amerika'da büyük bir operasyon yaptık. Tarihi eserlerimiz elçiliğimize teslim edildi, yakında Türkiye'ye getireceğiz. Ele geçirilenler arasında başka ülkelerin eserleri de var, sayemizde onlar da eserlerini aldı. 2002-2020 arasında yaklaşık 8 bin kültür varlığımızı bulup almışız. Sadece 2021'de bu rakam 3 bin 500. Sergiler, müzayedeler, her yerden takibini yapıyoruz. Başını gösterdiği an harekete geçiyoruz. Tabii önemli olan kaçırılmamasını sağlamak. İçişleri Bakanlığımız çok başarılı operasyonlar yapıyor. Halkın bilinçlenmesi için MEB ile çalışıyoruz, bu bilincin çocuk yaşta oluşturulması lazım."

TARİHİ ESERLERE DİJİTAL DNA

"Eserlerin çalınarak yerine kopyalarının konulması yöntemi vardır. Yıl sonu itibariyle her esere dijital bir kod yerleştirecek teknolojiye geçiyoruz. Eserlerin kopyalanmasını imkansız hale geliyor. Böylece bütün eserlerin envanter sayımını da dijital yapabiliyoruz."

ANADOLU DÜNYANIN FİLM PLATOSU

"Sinema sektörü için Anadolu çok önemli arkeolojik ve doğal değerlere sahip. Antalya dünyada en uzun süre gün ışığının alındığı yer. Holywood, Bolywood yapımları gelmeye başladı. Geçen yıl 17 film, 58 yabancı belgesel Türkiye'de çekildi."

SÜMELA'DA HOLLYWOOD FİLMİ

"Tarihi alanlar ve müzeler, uzman hocaların görüşlerini alarak tanıtım amaçlı kullanıma açılabilir. Örneğin Sümela'da çok önemli bir Hollywood filmi çekimi yapılacak. Biz kuralları belirliyoruz, kontrollü bir şekilde çekime izin verebiliyoruz."

İSTANBUL CANNES OLACAK

"Türkiye şu an ABD'den sonra en fazla dizi ihraç eden ülke 152 ülkede 600 milyondan fazla izleyicisi var. Bunların turist gelişine inanılmaz etkisi var. O ülkelerde Türkçe'ye olan talep arttı, birçok ülkede Yunus Emre Enstitüleri açmaya başladık. Şimdi yeni bir aşamaya geçiyoruz; daha önce dizilerimizi ihraç etmek için başka ülkelerdeki pazarlara gidiyordu. Şimdi İstanbul'da bir uluslararası dizi film pazarı kuracağız. Eylül'de buna geçiyoruz. Alıcı ülkeler dizilerimizi buraya gelip alacak. Biz iki yıl destek vereceğiz, sonra Cannes ve Berlin gibi kendi gelirini sağlayacak."

'İMAR, ORMAN, YETKİ' İDDİALARINA NOKTA

"2634 sayılı yasa ile Kültür Bakanlığı'na sıfırdan inanılmaz yetkiler verilmiş gibi anlatılmaya çalışıldı. Halbuki yasa 1982 tarihli. Biz genişletmedik, aksine sınırlandırdık. Emsalde (imar) sınırlama yoktu, yüzde 30'la ve o ildeki orman varlığının binde beşini geçemeyecek şekilde sınırladık. Turizme tahsis edilen alanın üç katı kadar ağaçlandırma ve bakım ücretini peşin ödeme şartı getirdik. Yetki tek bakanlığa indirildi ama tahsis için yine Orman Bakanlığı'nın onayı gerekiyor. Yanan orman alanları anayasa ile korunuyor, 'ağaçlandırılacak, başka amaca tahsis edilemez' deniyor. Geçmiş yıllara bakın, imara açılmış bir tane örnek yok. Yasa ile belediyelerin yetkileri de alınmıyor. Önce belediye belgesi veriliyor, sonra bakanlık belgesi... Ama siyasetteki 3,5 yılda sabırlı olmayı ve çok sık anlatmayı öğrendim."

SANAL MÜZECİLİĞE İYİ GİRDİK

"Salgınla birlikte sanal müzecilik çok ilgi gördü. 25 Mart 2020'den itibaren 46 müzeyi sanal ortama geçirdik. Bugüne kadar 23.5 milyon sanal müze ziyaretçisi aldık. En çok ziyaretçi alanlar Göbeklitepe 5.5 milyon, Ankara'da Kurtuluş Savaşı müzemiz eski TBMM binasın 5.2 milyonla ikinci sırada. Üçüncü sırada Efes Antik kenti var 2.5 milyon ziyaretçi aldı. Anadolu Medeniyetleri Müzesi de onu izliyor. Sanal müzecilikle turist çekiyoruz aslında. Sanal, gerçeğin yerini tutmaz ama çekim için etkili. Şimdi hükümet olarak dijital dünyanın yol haritasını oluşturduk, birçok metaverse alanına uyumlandırıyoruz."

KÜTÜPHANECİLERE KADRO MÜJDESİ

"Kütüphaneci ve arkeolog kadroları için taleplerimiz onaylandı. Ciddi bir sayı olacak ama resmileşmeden rakam vermeyeyim. Arkeolojide bir sistem değişikliğine gittik, 12 ay kazı programı başlattık. Tarih Kurumu ile birlikte ek bütçeler çıkarıyoruz. Ayrıca bizim dışımızda kazı başkanlıkları da kadro alabiliyor. 2019'da 20 kazı başkanlığı vardı, bunu 65'e ve 127'ye çıkardık, gelecek yıl 143 olacak."