BÜLENT ŞANLIKAN
İstanbul'un çok büyük bir afetle kafa kafaya geleceğini belirten Prof. Dr. Naci Görür, 'Zaman İstanbul'u depreme hazırlama zamanıdır. Depremi hemen bekliyoruz, işe koyulmak lazım" ifadelerini kullanmıştı. AKŞAM'a konuşan, Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden emekli Prof. Dr. Osman Bektaş da olası Marmara depremiyle ilgili tartışılacak açıklamalarda bulundu:
STRES TRANSFERİ VAR
'Günümüzde öne çıkan İstanbul deprem senaryosu 2004 yılındaki verilere ve Parsons'un 2004'te yayınlanan makalesine dayanıyor. Oysa son yıllara kadar Marmara'da çok ayrıntılı ulusal ve uluslararası çalışmalar yapıldı. Ancak bu çalışma sonuçlarının İstanbul deprem senaryosunda yeterince değerlendirilmediği kanısındayım. 1999 İzmit 7,6 - 1999 Düzce 7,2 ve 2022 6,1 Düzce depremleri Doğu Marmara'ya deprem sırasında (statik, kalıcı), dinamik (geçici) ve deprem sonrasında gecikmeli stres transferi yaptı. Ancak bunlara rağmen Doğu Marmara'daki faylarda olağan dışı bir sismik aktivite gözlenmemiştir. '30 yıl içinde 7'den büyük deprem olma olasılığı yüzde 35-70 dir' tezi Parson'a ait."
"Bu teze göre 150 kilometre uzunluğundaki Kuzey Marmara Fayı 12,5 kilometre derinliğe kadar kilitli olup deprem enerjisi biriktiriyor. Ancak 2017 - 2023 arasında Japon ve Alman bilim insanlarının yapmış olduğu çalışmalar ve uluslararası makaleler fayın çoğu yerde sürünerek (creep) deprem enerjisi harcadığını göstermiştir. Deprem enerjisi harcanıyorsa beklenen depremin gecikmesi ve deprem büyüklüğünün daha küçük olması beklenen bir durumdur."
GECİKMEYE YOL AÇTI
'Kuzey Marmara Fayları bir deprem kaynağı olarak düşünüldüğünde 1912- 2022 tarihleri arasında deprem kaynakları ve bunların büyük-orta deprem enerjileri İstanbul'un batısından doğusuna Düzce'ye göç etmiştir (1912 Mürefte,1935 Marmara Adası-Erdek, 1963 Adalar, 1999 İzmit, 1999 Düzce, 2022 Düzce). 2004'ten beri 30 yıl içinde oluşacağı beklenen büyük Marmara depreminin 2024'te kadar gerçekleşmemesi sonucunda 'Gecikmiş İstanbul Depremi ve Sürünen Fay' başlıklı uluslararası makalelerin yayınlanmasına neden oldu."
HAREKET BATIDAN DOĞUYA
'Kuzey Marmara'da 1912 - 2022 yılları arasında Batı'dan Doğu'ya doğru izlenen modern depremsellik göçü tarihsel depremsellikte de izlenmiştir (Stein-Barka 1997). Genel özellikleri itibariyle kimi yerde sürünerek deprem enerjisi harcayan, kimi yerde kilitlenip deprem enerjisi biriktiren Kuzey Marmara Fayı'nın ikizi San Andreas Fayı ve dünyadaki emsal faylarla karşılaştırıldığında oluşturabileceği en büyük deprem 6,6'dır. Bu depremin yeri ve zamanı hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değil."