''Sönmüş yanardağlar bir daha canlanmaz''

İzlanda'da yaşanan volkanik hareketlilik deprem fırtınasına neden oldu. AKŞAM, 6 Şubat depremlerinin Türkiye'deki yanardağları faaliyete geçirip geçirmeyeceğini Prof. Yaltırak'a sordu. Prof. Yaltırak, “Türkiye'deki karadaki volkanlar sönük. Bunların en son püskürme zamanları günümüzden 2.5-2.1 milyon yıl öncesine uzanıyor. Karadaki sönmüş volkanların canlanması söz konusu değil.” dedi.

BÜLENT ŞANLIKAN

İzlanda'da yaşanan volkanik hareketlilik çok sayıda depremin meydana gelmesine neden oldu. Fagradalsfjall Yanardağı'nın patlama riskine karşı yakınlarda bulunan yaklaşık 4 bin nüfuslu Grindavik kasabası önlem amacıyla tahliye edildi. AKŞAM, Kahramanmaraş depremlerinin ardından Türkiye'de böyle bir durumun yaşanıp yaşanmayacağını İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak'a sordu:

EN BÜYÜK VOLKANİK SİSTEM

"Dünya'da volkanik faaliyetlerin hepsi var olan jeolojik sistemlerin ürünüdür. Bu sistemler milyonlarca yıldır faaliyetini sürdürüyor. Bu sistemlerin bir periyodu ve azalma çoğalma belirtisi olabilecek bir veri elde edilememiştir. İletişimin artmasıyla aktif volkanların üzerinde gerçekleşen küçük ve kısa süreli aktiviteler kolaylıkla gözlenebiliyor ancak yanlış yorumlara da neden oluyor. Örneğin İzlanda'daki aktivite süreklidir ve dünyanın sönmeyecek ender volkanik sistemlerinden biridir. Dünya okyanuslarının ortasında bulunan ve sırt adı verilen volkanik sistem dünyadaki en büyük volkanik sistem. İzlanda tam bunlardan birinin üstünde oluşan bir ada. İzlanda'dan gelen volkan püskürme haberleri dünyada volkan faaliyetinin artışı olarak yorumlanmamalı."

GÜNEY EGE DENİZİNDE VAR

"Türkiye'deki karadaki volkanlar sönmüş volkanlar. Bunların en son püskürme zamanları günümüzden 2.5 ile 2.1 milyon yıl öncesine kadar uzanıyor. Mevcut deprem aktivitesi içinde volkanik faaliyeti işaret eden bir deprem paterni bulunmuyor. Türkiye'ye yakın aktif volkanlar Güney Ege denizinde bulunur. Bunlar Gökova Körfezi batısında bulunan Kos ve Nysiros volkanlarıdır. Bu volkanlar hala faal. En yakın konumda olan Nysiros yaklaşık 150 bin yıl önce püskürmüş ve 1888'de bir buhar patlaması izlenmiş. Nysiros magma cebi sismik olarak aktivite ile izlenebilmektedir. Sürekli bölgede deprem kümelenmeleri olması faaliyetin sürdüğünü gösterir. Karadaki sönmüş volkanların canlanması söz konusu değil. Bir volkanın püskürmesi için aktif bir magma cebi ve içi magma eriyiği ile dolu bir baca gerektirir. Bunların varlığı sürekli cep çevresini içeren özel sismik aktivite ile tanınır. Sönmüş bir volkanda bu üç belirleyici görülmez. Türkiye'de sönmüş volkanlar İTÜ ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tarafından sürekli inceleniyor."