Son Dakika: EYT son haberler neler, yeni gelişmeler var mı sorusu Emeklilikte Yaşa Takılan binlerce vatandaşın gündeminde. Uzun yıllar boyunca süren bekleyişi devam ediyor. EYT'li vatandaşlar kurdukları dernekler aracılığıyla çeşitli toplantılar düzenliyor ve açıklamalar yapıyor. İşte, gündemdeki en son EYT gelişmeleri... Emeklilikte Yaşa Takılanlar müjdeli bir haber bekliyor. Heyecanla beklenen emeklilikte yaşa takılanlar kanun teklifi geçtiğimiz günlerde TBMM’de görüşüldü. İşte Emeklilikte Yaşa Takılanlar konusunda son durum...
BAKAN SELÇUK'TAN YENİ AÇIKLAMA
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, gündemdeki konulara yönelik önemli açıklamalarda bulundu.
(Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenleme) Gündemimizde yok şu anda. Çocuklarımızın geleceği için gündemimizde yok esasında.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, "emeklilikte yaşa takınlarla" ilgili bir çalışmanın gündemlerinde olmadığını belirtti. Selçuk, bir kavram karmaşası olduğunu, yaş sınırının emekli olabilmek için gerekli şartlar arasında yer aldığını söyledi. "Emeklilikte yaşa takılma"nın yanlış bir kavramsallaştırma olduğunu çünkü emekliliğin olmazsa olmazının belirli bir yaşı tamamlama olduğunu dile getiren Selçuk, "Dünyada emeklilik için bir yaş sınırı mevcut" dedi. Genel Kurulda soru cevap kısmına geçilince Çalışma Bakanı ısrarlı EYT sorularına cevap verdi. "Emeklilikte yaşa takılanlarda yanlış algılama var.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, "emeklilikte yaşa takınlarla" ilgili bir çalışmanın gündemlerinde olmadığını söyledi. Selçuk, bir kavram karmaşası olduğunu, yaş sınırının emekli olabilmek için gerekli şartlar arasında yer aldığını dile getirdi. "Emeklilikte yaşa takılma"nın yanlış bir kavramsallaştırma olduğunu çünkü emekliliğin olmazsa olmazının belirli bir yaşı tamamlama olduğunu dile getiren Selçuk, "Dünyada emeklilik için bir yaş sınırı mevcut." demişti.
Genel Kurulda soru cevap kısmına geçilince Çalışma Bakanı ısrarlı EYT sorularına cevap verdi. "Emeklilikte yaşa takılanlarda yanlış algılama var". diyen Bakan Selçuk, "EYT yanlış bir kavramdır, Emeklilikte yaş olmazsa olmaz bir kavramdır. Yaş şartı emeklilikte 1999 yılında geldi. Bunu da AK Parti getirmedi. " ifadelerini kullanmıştı.
NUMAN KURTULMUŞ'TAN EYT AÇIKLAMASI
EYT açıklaması - "O konu kapanmıştır. Bugünkü şartlarda Türkiye'nin kaldırabileceği bir yük değil."
BAŞKAN ERDOĞAN’DAN EYT AÇIKLAMASI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, konuya dair geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada; "Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz ama siyasette bu yol her zaman için açıktır. Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama yoktur." demişti.
Sosyal güvenlik mevzuatına göre emekli olabilmek için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş olarak 3 ayrı hususa bakılması gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, "Emeklilik için 1999 yılına kadar yalnızca hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterliydi. Bu tarihte yapılan bir düzenlemeyle kademeli olarak yaş şartı da getirildi. Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar başlığı altında yürütülen kampanyanın özünde işte bu uygulama vardır." değerlendirmesinde bulunmuştu.
Başkan Erdoğan'ın açıklamalarından satırbaşları:
* Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz. Ama siyasette bu yol açıktır. Bilindiği gibi ülkemizdeki sosyal güvenlik mevzuatına göre 3 ayrı hususa bakılması gerekiyor.
* Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar adıyla yürütülen bir kampanya var. Hatta bunun için bir dernek dahi kurulan bir dernek dahi var.
* Dünyanın hiç bir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama yoktur. 48 yaşında emekli olan bir kişi dahi yaklaşık 30 yıl sistemde kalacaktır. Bugün ülkemizde ortalama emeklilik yaşı 52’dir.
* 20 yıl çalışıp 38 yaşında emekli olan biri 40 sene devletten maaş alacak. Böyle bir uygulama olamaz.
* Bu teklifin yıllık maliyeti 750 milyar liraya ulaşıyor. Biz ekonomide bir ekonomik kurtuluş savaşı verdiğimiz bir dönemde böyle bir yükü milletimizin sırtına bindirmek gibi bir hakkımız var mı? Ben bunu milletimize soruyorum.
* Ekonomik savaşın verildiği dönemde, bir tarafta fırsatçılar türedi, diğer taraftan da bunlar türedi. Böyle bir şey olamaz, buna adalet, hak denmez.
* Ayrıca tüm emeklilerimize Ramazan ve kurban Bayramlarında ikramiye veriyoruz. Ülkemizin imkanları arttıkça emeklilerimizin de durumunu iyileştireceğiz.
* Emeklilikte yaşa takılanlar kampanyası siyasi bir ranta dönüştürülmemelidir.
* Bugün emeklilikte yaşa takılanlar diyerek kampanya yürütenlerin bir bölümü resmi ya da gayri resmi olarak çalışmaya devam edecektir. Hakikat buyken göz göre göre Sosyal güvenlik sistemimizi yeni bir batağın içine neden sürükleyelim.
1- EYT NEDİR, KAÇ KİŞİDİR?
1998’da işe giren bir işçinin 2023 yılında emekli olma hakkına sahipken, birkaç yıl sonra çıkarılan bir yasa ile emekliliğinin 15 yıl sonraya 2038 yılına ertelenmesi... İktidar çevreleri halen 1.3 milyon kişinin yaş koşulu kaldırıldığında emekli olabileceğini söylüyor.
2- EYT’LER NEDEN YAŞA TAKILDI?
EYT sorunu 1999’da DSP, ANAP ve MHP koalisyon hükümeti tarafından kabul edilen ve emeklilik yaşını yükselten 4447 sayılı Kanun ile yaratıldı. 8 Eylül 1999’a kadar SSK kapsamındaki işçilerin emeklilik için iki şartı yerine getirmesi gerekiyordu: Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 günlük prim ödeme gün sayısı. 1999’dan sonra üçüncü bir şart olarak yaş şartı getirildi.
3- YAŞ ŞARTI KAÇA ÇIKARILDI?
Emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60’a, prim gün sayısı 7000’e yükseltildi. 8 Eylül 1999’dan önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58, erkeklerde de 44 ile 60 yaş arasında değişen kademeli geçiş süresi getirildi. Benzer yaş sınırı Emekli Sandığı ve Bağ-Kur kapsamındakiler için de getirildi.
4- YASA KİMLERİ KAPSADI?
Getirilen yaş şartı sadece yeni işe girenleri değil, eski çalışanları da kapsadı.
SERT YASA KARŞISINDA KİMLER NASIL TAVIR ALDI?
Sendikalar yaratılacak mağduriyete dikkat çekti. 1999’da yapılan emeklilik yaşı ile ilgili geçiş düzenlemelerinin iptali için dönemin muhalefet partileri DYP ve RP Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM, kademeli geçiş hükümlerini “adil, makul ve ölçülü” bulmayarak iptal etti.
6- EYT'Tİ DOĞURAN SİSTEM NE ZAMAN BAŞLADI?
23 Mayıs 2002’den geçerli olmak üzere yeni bir kademeli geçiş takvimi kabul edildi. Geçiş koşulları 20 ve 25 yıllık sigortalılık koşullarını korudu; ancak yeni sistem kadınlarda 40-56 arası, erkeklerde de 44-58 arası değişen yaş koşulu ile 5000 ile 5975 gün arası değişen prim gün koşulu getirdi.
7- DÜZENLEME ÇALIŞANA NASIL YANSIDI?
Yaş şartının 4447 yasa çıktığında halen çalışanlara geçmişe dönük uygulanması nedeniyle sigortalılık süresi ve prim gün şartlarını yerine getirenler ama yaş şartını yerine getiremeyenler emeklilik için yaş beklemek zorunda kaldı. Örneğin yasanın çıktığı 2002’de 2-3 yıllık bir erkek sigortalı çalışan, eski sisteme göre 43 yaşında emekli olabilecekti. Kademeli geçişle bu işçinin emekliliği 15 yıl gecikmiş oldu. Aynı tarihte 2-3 yıllık kadın işçi için bu süre 18 yıl oldu. Yeni sistemle sigortalılar iki yıl ile 18 yıl arasında yaşa takıldılar.
8- NASIL ÇÖZÜLECEK?
Sorunun Bakanlık, EYT’ler, sendikalar, SGK ve siyasi partilerin katılımı ile tartışılması ve makul bir çözüm bulunması mümkün. Çözüm için Doç. Aziz Çelik üç yol öneriyor...
Birincisi 4447 öncesi işe başlayanlarla sınırlı olarak bütün yaşa takılanlara koşulsuz ve hemen emeklilik hakkı tanınması.
İkincisi bir kademelendirme yapılarak en eski girişli olanlardan başlanarak emekli edilmeleri.
Üçüncüsü ise maaşları düşük tutularak hepsinin emekli edilmesi.
9- NE KADAR KAYNAK GEREKİR?
750 milyar TL gibi bir maliyetten söz ediliyor. SGK’nin emekli aylığı ödemeleri aylık 20 milyar TL civarında. Bu ödemeler toplam 12 milyona yakın emekli ve hak sahibi kapsıyor. Sayı 1.3 milyon kabul edilse bile EYT sorunun çözümünün yıllık maliyeti toplam 26 milyar lira civarında olacak. EYT sorununun çözümü SGK için aylık 2-3 milyar civarında ilave bir ödeme anlamına gelecek. Bu SGK’nin ödeyeceği emekli aylığının yaklaşık yüzde 10 artması anlamına geliyor.
Erken Emeklilik
Bu sigorta kurumlarının amaçları aynı olsa da gerek işleyişlerinden gerek ücretlerinden oldukça aralarında ayrılmaktadır. En çok bilinen sigorta kurumları SSK ve Bağ-Kur' dur bu iki sigorta kurumları kişinin emekli olabilmesi için oldukça çok imkan sağlar ve kişi adına geleceğe yatırım yapar. Ancak SSK ' lı olmak isteyen bir kişinin bir kurum ya da kuruluşta işe başlaması ve iş verenini kendi adına bu primlerinin ödemesi gerekmektedir. Kişi bu şekilde hizmet yılını doldurarak emekli olabilir. Bağ-Kur ise kişi öncelikle bir kurum ya da kuruluş açmalıdır. Ve burada hizmet vermeye başladıktan sonra kendi adına yatırdığı primlerle emekli olabilme imkanı kazanır. Bu kurulardan erken emekli olabilmek için ise ortak bir kriterleri vardır. Bu kriter ise kişinin bir an önce sigortasının başlatılmış olması gerekmektedir. İş hayatına ne kadar erken atılırsa kişi o kadar erken emekli olabilme imkanına sahip olabilir
Ne Zaman Emekli Olurum?
İşe başlayan kişilerin daha ilk günden aklına bu soru belirmektedir. Ne zaman emekli olurum konusu gün geçtikçe değişmekte ve cevaplar da buna bağlı olarak sürekli olarak değişmektedir. Ülkemizde en çok tartışılan konulardan biri olan ne zaman emekli olurum sorusunun cevabı 1950 yılından beri oldukça radikal değişimlere uğrayarak sekiz kere değişmiştir. Emekli olmak için kişinin ilk iş gününden itibaren başladığı kurumda aylık düzenli olarak primleri ödenmeli ya da kendisi bu primi ödemelidir. Bunun sonuncunda belli bir hizmet yılı kota olarak koyulmakta ve kotayı aştığınız zaman işe başladığınız gün baz alınarak ne zaman emekli olacağınızı öğrenebilirsiniz.