BÜLENT ŞANLIKAN
Bakırköy'de 27 Şubat'ta bir grup arkadaş halı sahada maç yaparken, 20 yaşındaki Berat Yelkenbasan aniden düştü. İhbar üzerine olay yerine gelen sağlık ekipleri Yelkenbasan'ı hastaneye kaldırdı ancak yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Aynı gün bir başka ölüm haberi Sancaktepe'den geldi. Halı sahada arkadaşlarıyla futbol oynayan 17 yaşındaki Hasan Yalavaç, sahada fenalaştı. Hastaneye kaldırılan Yalavaç, yaşamını yitirdi. Ölümler üzerine araştırma başlatıldı. Havaların ısınmasıyla birlikte gençler arasında halı saha maçlarına olan ilgili de artmaya başladı. Üst üste gelen ölümler üzerine 'halı saha ile kalp krizi' ilişkisi gündeme geldi. Uzmanlar ani ölümlerin nedenleri ile önerilerini AKŞAM'a anlattı.
KARDİYOLOJİK MUAYENE ŞART
Acıbadem Kartal Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan: "Gençlerde spor esnasında ani kalp durması, sıklıkla doğuştan gelen kalp hastalıkları örneğin, hipertrofik kardiyomiyopati ve ritim bozuklukları uzun QT sendromu gibi nedeniyle meydana gelir. Bu durum, özellikle yoğun fiziksel efor sırasında kalbin anormal bir elektriksel aktivite göstermesiyle tetiklenebilir. Genellikle belirti vermeyen bu hastalıklar, düzenli sağlık kontrolleri ile tespit edilebilir. Bu nedenle genç sporcuların spor öncesi detaylı kardiyolojik muayeneden geçmesi hayati önem taşır. Önlem almak için, özellikle ailesinde kalp hastalığı öyküsü olan bireyler, düzenli olarak kardiyolojik testler (EKG, eko, efor testi) yaptırmalıdır. Spor sırasında göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı veya bayılma gibi belirtiler hissedildiğinde sporu bırakıp derhal doktora başvurulmalıdır. Ayrıca, spor salonları ve okullarda otomatik eksternal defibrilatör (AED) adı verilen elektik şoku cihazının bulundurulması ve acil müdahale eğitimi verilmesi, tehlike anlarında hayat kurtarıcı olabilir. Sağlıklı bir kalp için bilinçlenmek, riskleri tanımak ve düzenli kontrolleri aksatmamak en önemli adımdır."
KONTROLSÜZ YAPILDIĞINDA RİSKLİ
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof.Dr. Okay Abacı: "Son zamanlarda halı sahalarda özellikle gençlerde artan ani ölümler genellikle kalp ve damar hastalıklarıyla ilişkilidir. Bunun birkaç temel sebebi olabilir. Gizli kalp hastalıkları, ani ve yoğun efor, sigara ve alkol kullanımı, aşırı stres ve yüksek adrenalin, yetersiz sağlık taraması ve önlemler, yanlış beslenme ve sıvı tüketimi üzerinde durmak gerekiyor. Halı saha maçları keyifli ama kontrolsüz yapıldığında hayati risk taşıyabiliyor. Düzenli sağlık taramaları ve bilinçli spor yaparak bu tür ölümler önlenebilir."
ANİ YÜKLENME TEHLİKELİ
Sağlık kontrolleri: Özellikle 30 yaş üstü bireyler düzenli kardiyolojik muayene yaptırmalı.
Isınma ve soğuma egzersizleri: Maç öncesi ve sonrası kasları ve kalbi hazırlamak için hafif egzersizler yapılmalı. n Ani ve aşırı efordan kaçınma: Vücuda birden yüklenmek yerine tempoyu yavaş yavaş artırmak gerekiyor.
Sigara ve alkolden kaçınma: Damar sağlığını korumak için bu maddeler kullanılmamalı. n Doğru beslenme ve su tüketimi: Maç öncesi hafif ve sağlıklı beslenip, yeterli miktarda su içilmeli.