Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olan ve "asrın felaketi" olarak tanımlanan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin üzerinden 23 yıl geçti. Saat 03.02'de 7.4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren deprem; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce'de büyük yıkıma neden oldu. Meclis Araştırması Komisyonu'nun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre, depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı. Yaklaşık 200 bin kişi evsiz kaldı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 işyeri yıkıldı. Asrın felaketinin yıldönümünde uzmanlardan beklenen büyük İstanbul depremi için bir kez daha uyarı geldi. Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, 1999 depreminin ardından daha dikkatli olunması gerektiğini ve büyük deprem için zamanın azaldığını belirterek şöyle konuştu:
ZAMAN İYİCE DARALDI
"23 yıl geçti, %64 olasılık 2029'a kadar olduğuna göre biz işin son evresine geldik. Kuzey Anadolu'nun bir bölümü olan fay hattının kırıldığı takdirde 7.2- 7.6 büyüklüğünde deprem üretir. Marmara kıyılarına yakın olan yerleri en az 9 şiddetinde, kıyılardan uzaklaştıkça da 8 şiddetinde depreme maruz kalır. Haliç'ten Silivri'ye kadar, Avcılar, Zeytinburnu, Tarihi Yarımada'da dahil, Büyükçekmece, Küçükçekmece önemli hasar alır. Anadolu yakası zemin açısından biraz daha sağlam. Her daireye 4 kişi koyarsak 320 bin insan ölümle burun buruna. Bunun için hızla depreme hazırlanmalıyız."
Enkazdan kimi zaman sevinç çığlıkları kimi zaman da feryatlar yükselmişti.
GÖNÜLLÜ EĞİTİM VERİYORLAR! HER AİLEDEN BİR KURTARICI LAZIM
Yalova'da 2006'da kurulan MAG-DER, kentteki 9 mahalle, 3 ilçe ve 2 beldede bugüne kadar 900'e yakın insana deprem ve sonrasında yapılması gerekenleri öğretti. Dernek başkanlığı görevini yürüten Sabri Karaçam, 1983 Erzurum, 1992 Erzincan ve 1999 Marmara depremlerini yaşadığını belirterek "Her sene vatandaşlarımıza yalvararak söylüyoruz; ne olur gelin afet farkındalık eğitimi alın. Her aileden bir tane kurtarmacı olsun" dedi.
YARALAR SARILDI ŞEHİRLER YENİDEN İNŞA EDİLDİ
TOKİ ve diğer kurumların işbirliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı. Yıkımın yaşandığı kentlerde, deprem yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi. Başta okullar ve hastaneler gibi kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar depreme karşı güçlendirildi.
KOCAELİ: Yapı stoku açısından en riskli bölgelerden biri olan Cedit Mahallesi'nde başlatılan "Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi" ile 1105 hak sahibinin evleri yeniden yapılacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesince finanse edilen projede, 494 binada oturan hak sahiplerinin tahliye edilmesiyle yıkım çalışmaları yapıldı.
SAKARYA: Afet sonrası başlatılan çalışmalarla 15 Temmuz Camili, Korucuk ve Karaman mahallelerinde Valilik ve diğer resmi kurumların da içerisinde bulunduğu "yeni yerleşim bölgesi" oluşturuldu. TOKİ Yenikent Park, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Park gibi sosyal donatı alanlarını kente kazandırdı. Erenler'de 666 dönüm alanda 9 etaptan oluşan proje hayata geçirildi.
ÇARESİZLİĞİN FOTOĞRAFI
Gölcük'te ailesinden 8 kişiyi depremde kaybeden 61 yaşındaki Ali Sadık Furuncu, gözyaşları içinde yaşadıklarını anlattı. "Deprem bana çaresizliği hissettiriyor" diyen Furuncu şöyle konuştu: "Gece apartmanda 21 kişiydik, hepimiz enkaz altında kaldık. Binamız komple çöktü. 11 kişi kendi imkanlarıyla çıktı. Ölen kardeşlerimin 9 aylık bebeğini ve 6 yaşındaki çocuğunu enkazdan sağ çıkardım. Diğer kalan 8 kişiyi ise kaybettik. Ablamı, erkek kardeşimi, 2 gelinimizi, eniştemi ve 3 yeğenimi kaybettim. Sıfırdan değil, eksiden hayata başlamak zorunda kaldık."
45 SANİYEDE AİLEM YOK OLDU
Depremle en acı şekilde tanışan Asya Koşal, Gölcük'te 45 saniye süren o gecede evlatları Cansu ile Oğulcan'ı ve eşini kaybetti. Kendisi de 3 gün enkaz altında kalan Koşal'ın, sağ kolu ve sağ bacağı kangren olduğu için kesildi. Koşal "45 saniyede koskoca bir aile yok oldu. En büyük çaresizliğim çocuklarıma ulaşamamaktı. Onlardan önce çıkmak bana çok ağır geliyor."
8 AYLIK KIZIM YANIMDA CAN VERDİ
7.6'lık depremin yıkıma yol açtığı Yalova'da, en ağır kaybın yaşandığı bölge Hacı Mehmet Ovası oldu. Tijan Küçük'ün 4 çocuğu Kerem (15), Erdem (14), Çiğdem (10) ile henüz 8 aylık olan Sinem'in 6 gün sonra cansız bedenlerine ulaşıldı. Eşinden ayrıldıktan sonra Yalova'ya taşındıklarını ve 16 gün sonra felaketi yaşadıklarını söyleyen Küçük, "Tek hatırladığım rahmetli büyük oğlumun 'anne' diye bağırması. 8 aylık kızım da arkamdaydı. Sırtıma tekme ata ata son nefesini verdi. 4'ü de yan yana yatıyor. Bitmeyen bir acı" dedi.
İSTANBUL'DA BİN 864 OLAN TOPLANMA ALANI 5 BİN 633'E YÜKSELDİ
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Marmara Bölgesinde Sismotektonik Araştırmalar Konusunda Türk-Alman Ortak Sempozyumu'na katıldı. "Türkiye Afet Müdahale planı, ülkemizin anayasasıdır" diyen Bakan Soylu, şöyle devam etti: "İstanbul'un en büyük problemlerinden birisi afet toplanma alanları. İstanbul'da kişi başına toplanma alanı 1.12 metrekareden, 3.37 metre kareye çıktı. Toplam sayı İstanbul'da bin 864'tü şu an 5 bin 633. Bizim toplanma alanındaki önemli özelliğimiz 500 metreye kadar olan alanı bulabilmektir. Yüzde 75'in üzerinde bunu İstanbul'da sağladık."
28.474 ALANDA ALTYAPI MEVCUT
Türkiye'de toplam 28 bin 474 toplanma alanımızın yüzde 75'inin elektriği, suyu ve diğer işlemleri var. 5 bin 633 toplanma alanı, 7.5'lik depremde oradaki ihtiyaçlarımızı karşılayacak, barınma alanlarının sevkinde bizi akamete uğratmayacak bir süreci tamamlayacak. Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), Türkiye için afet müdahalesinin anayasasıdır. 2021'de toplam bin 760 olaya müdahale edildi. Anlamı da şudur; kriz anlarında, karmaşıklık ve kaos kaçınılmazdır. Her kafadan bir ses çıkar. Türkiye Afet Müdahale Planı net bir şekilde kaosu, karmaşayı engelleyen bir anlayışı sürdürmektedir."