HABER MERKEZİ
Türkiye geçen yıl 2 milyar 57 milyon dolarlık deri ve deri mamulleri ihracatı yaptı. Aynı dönemde ithalat ise 1.8 milyar doları buldu. İthalatın yarısı ise ayakkabı. Geçen yıl 40 milyon çift ayakkabı Türkiye'ye girmiş. İthalattaki artışın bu yıl da devam ettiğini, ilk 2 ayda deri ve deri mamulleri ithalatında yüzde 70 artış yaşandığını belirten İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca, enflasyonla mücadeleye ve yaşanan depreme dikkat çekerek perakendecileri hassas olmaya çağırdı. "Milliyetçi olmaları lazım" diyen Karaca ile deri sektörünü konuştuk.
İHRACATINIZ NASIL GİDİYOR?
Deri ve ve demir malulleri olarak 2022'yi yüzde 19 artışla 2 milyar 57 milyon dolar ihracatla kapattık. Ayakkabıda yüzde yüzde 21 artışla 1 milyar 218 milyon dolar ihracat yaptık. Saraciyede yüzde 14 artışla 320 milyon dolar ihracat oldu. Saraciye sektörü çok iyi gidiyor. özellikle çantada tüm global markalar lokasyon ve üretim kalitesi nedeniyle Türkiye'yi tercih ediyor.
KİLOGRAM FİYATINIZ NASIL?
Bizi en çok sevindiren de o oldu. 2022'de kilogram fiyatı 9.2 dolardan 10.2 dolara çıktı. 2023'ün ilk çeyreğinde ise 11.7 dolar çıktı. İyi gidiyoruz. Kilogram fiyatında 4. sektör olduk.
İTHALATTA NE DURUMDA?
En çok canımızı ithalat sıkıyor. En büyük sorunumuz o. İlk 2 ayda ithalattaki artış yüzde 70 lere geldi. Bu ithalat bizim belimizi büküyor. Bizim ihracatçımız hem iç piyasaya hem ihracata çalışıyor. İç piyasada zorlanırsa ihracatta da zorlanıyor. Bu noktada iç perakendecilerin tamamı şu anda Uzakdoğu'ndan mal almaya başladı. Oysa biz imalatçılar olarak pandemide onları kolladık. Onları pandemide sırtımızda taşıdık malsız bırakmadı. Enflasyonla mücadelenin içindeyiz. Perakendecilerin biraz hassas olması, milliyetçi olması lazım. Bugün bütün ülke enflasyonla mücadele ederken perakendeci maalesef Uzak doğu'da. 2021'de 632 milyon dolar dış fazla verdik. Bu rakam 2022'de 300 milyon dolara düştü. önlem almamız gerekiyor.
TABİİ BİR DE DEPREM GERÇEĞİ VAR. BU ANLAMDA DA YERLİ ÜRETİCİYE DESTEK GEREKMİYOR MU?
Tabi ki kenetlenmemiz lazım. Pandemiden çıktık deprem oldu. Türkiye'de tüketimin içeriden yapılması lazım. İthalatçının ticari açıdan haklılığı olabilir ama başka hiçbir açıdan haklılığı yok.
İHRACATTA BU YIL NASIL GİDİYOR?
2022 müşterinin bizden almak istediği yıldı çünkü tedarik zinciri kırılmıştı. Sanayicimiz de hem tehditlere hem de fırsatlara hazırdı. O yüzden pozitif geçti. Bu yılın ilk üç ayında ise yüzde 13.7 artışla 570 milyon dolarlık ihracatı yakaladık. Bu bizi sevindiriyor. Çünkü birçok sektör eylülden itibaren düşüşe geçmişti. Ayakkabı ihracatında yüzde 19.1, saraciyede yüzde 8.8 artışımız var. Deri ve kürk sektörü ise eksi verdi.
BİR DÖNEM RUSYA PAZARI ÖN PLANDAYDI. ŞİMDİ HANGİ PAZARLARDA VARSINIZ?
Uçak krizinden sonra Rusya geleneksel pazar olmaktan çıktı. İhracatçı yönünü Avrupa'ya çevirdi. Pazar çeşitlenmesi açısından bu avantaj oldu. Şu an ihracatın yüzde 45'ini Avrupa'ya yapıyoruz Ardından Doğu Bloku, Afrika ve Ortadoğu geliyor. Pazarı Rusya'dan Avrupa'ya çevirdik. Ayrıca artık tüm dünyaya bakıyoruz. Çünkü ticaret kavramı dünyamıza girdi. 30 trilyon dolarlık ticaretin 5.5 trilyonu e-ticaret kaynaklı. Bu rakam 5 yılda 12 trilyon dolara çıkacak. Stratejimizi buna göre yapıyoruz.
DIŞ PAZARLARA DÖNÜK BAŞKA NE TÜR ÇALIŞMALARINIZ VAR?
İngiltere ve İspanya'dan büyük alım gruplarını getirdik. Kamboçya, Vietnam, Güney Kore, Hollanda ve ABD'den alım heyetleri getirdik. 16 adet alım heyeti programı yaptık. Ayrıca Hong Kong, Dubai, Almanya ve İtalya'daki fuarlara milli katılım düzenliyoruz. Fransa, Çin ve Rusya'da da milli katılımlı fuarlar planlıyoruz. En yakın fuarımız haziranda. İtalya'daki fuar geçin yıl 114 firma katılmıştı. Bu yıl da benzer katılım olacak. Öte yandan İki ayrı e-ticaret portalı açtık. Burada 203 ihracatçı firmamız 164 ülkeden 4 bin satın almacıyla buluşuyor.
İHRACATÇILARDA 'DÖVİZ, ENFLASYON ORANINDA ARTSIN' GÖRÜŞÜ HAKİM. SİZ HANGİ GÖRÜŞTESİNİZ?
Kimse kurun yükselmesini istemez. Enflasyon oranında artsın diyoruz ama biraz revize edilmeli. Artsın ama Türkiye gerçekleriyle örtüşsün. Bugün son 1 ayda serbest piyasadaki kurla banka arasında yüzde 2.5 fark var. İhracat param geliyor. 19.5 liraya bozduruyorum. Mal alırken tedarikçi 20.5 lirandan çarp diyor. Bu bizi çok rahatsız ediyor.
İÇ PAZARDA DURUM NASIL?
İç piyasayı uzun bir süredir turistler ayakta tutuyor. Depremin etkisiyle şubatta siparişler geriledi martta da yatay seyretti.
MODA DEVLERİ İÇİN OSB YATIRIMI ŞART
SEKTÖRDE YATIRIM İŞTAHI NASIL?
Yatırım iştahı var ama para yok. Yatırım kredilerinde sıkıntı var. Ben 11 dönüme 8 bin metrekare fabrika yapacağım. Sadece arsa ve bina 3.5 milyon dolar tutuyor. Golbal markalardan ülkemize çok ciddi bir ilgi var. Bu ilgiyi fırsata çevirebilmek için ölçekli üretim yapmak zorundayız. Bunun için sektörümüzün en elzem ihtiyaçlarının başında sosyal uygunluk kriterlerine sahip bir ihtisas OSB kurulması gerekiyor. Sektörün talebi en az 4-5 milyon metrekare alana sahip bir ihtisas OSB yapabilmek.
NEREYE KURULMALI YENİ OSB'LER?
Trakya tarafı daha mantıklı. Küçük işletmeleri İstanbul'a diğerlerini 6. bölge teşviki kapsamındaki bölgeye konumlandırmak istiyoruz. Bakanlığa ihtisas OSB için başvuru yapacağız. Ancak V şeklinde bir fay hattımız var. O yüzden bölgesel teşvikler de yeniden düzenlenmeli. Devlet 'ey deri sektörü seni Konya'ya gönderiyorum, 30 yıl benden başka yer isteme' demeli. Acil şekilde OSB'ye ihtiyacımız var.
İHRACATÇI İÇİN TESLİMAT UYGULAMASI
YAKINDA HAYATA GEÇİRMEK İSTEDİĞİNİZ BİR PROJE VAR MI?
İhracatçı birliğinde lojistik komitesi kurduk. Hedefimiz 2023 sonuna kadar dünyanın herhangi bir ülkesine bir koli de olsa kapıya teslim yapabileceğiz. Çünkü anında fiyatın öğrenilebileceği bir sistem kuracağız.
DEPREMZEDE AYAKKABICILARA HATAY'DA YENİ İŞYERİ
TÜRKİYE İHRACATÇILAR BİRLİĞİ'NİN YAPTIĞI ÇALIŞMALARIN DIŞINDA SİZİN DE BİRLİK OLARAK DEPREM BÖLGESİNE DÖNÜK ÇALIŞMALARINIZ OLDU MU?
Bizim Hatay hassas noktamız. 440 tane ayakkabıcımız vardı. Fabrikaları, imalathaneleri yıkıldı. Bölgeyi ziyaret ettik. Gittiğimizde devletimizin sahada olduğunu gördük gururlandık. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile toplantılar yaptık. Yıkılan imalathaneler için Reyhanlı'da devlet tarafından yer tahsis edilmişti. Yaptığımız toplantılarda barınma, yemek ve makine-teçhizat noktasında görev bölümü yaptık. Biz birlik olarak barınma tarafını üstlendik. 236 konteyner yerleştirdik. Makine desteğini ise Ayakkabı Sanayicileri Derneği sağladı. Halen yardımlarımız devam ediyor. Sektörümüz içindeki depremzedelere merhem olmaya çalıştık. İmalathane ve barınma alanı oluşturduk. Bundan sonra da elimizden geleni yapmaya hazırız.