Osmanlı Santorini'nin kitabını yazmış

Santorini Adası'ndaki volkanik hareketliliğin benzeri, Osmanlı'nın ilk jeoloji kitabı ‘İlm-i Tabakatü'l Arz'da anlatılmış.170 yıllık kitapta Ege'de patlayan denizaltı volkanlarından ve korkutucu sesler çıkaran depremlerden bahsediliyor.

AA

İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği bölümünden araştırmacı Mostafavi Maresht, Yunanistan'ın Santorini Adası'ndaki volkanik hareketlerin Osmanlı'nın ilk jeoloji kitabı 'İlm-i Tabakatü'l Arz'da yer aldığını söyledi. Kitabın 80. sayfasında 26 Ocak'tan itibaren deprem fırtınasının yaşandığı bölgenin Akdeniz (Behri-sefid) havzası olarak bahsedildiği; bu havzadaki en büyük volkanların ise 'Vezüv', 'Etna', 'Stromboli' ve 'Santorini' diye adlandırldığı öğrenildi.

ADALARI LAVLAR OLUŞTURDU

1886'da İtalya'daki Etna Yanardağı'nda yaşanan patlamanın da kitapta anlatıldığını belirten Maresht, "Koniden çıkan lavlar, kilometrelerce uzağa erişmiş" dedi. O dönemde Ege'ye Adalar Denizi denildiğini hatırlatan Maresht, 83. sayfada yazılanları şöyle tercüme etti: "Santorini Adaları deniz altı volkanlarıdır. Erimiş lavlar ilk olarak deniz altında oluşur, lavlar deniz yüzeyine çıktığında kristalleşip sertleşerek yeni adalar oluşturur."

'139 YIL SONRA TEKERRÜR EDİYOR'

'Mostafavi Maresht'in aktardığına göre İncirli Adası'nda 1873'te volkanik hareketlilik yaşandı; çevredeki alanlar tahrip oldu. Yanardağ 1886'ya kadar sakin kaldı; ardından korkunç seslerle birlikte depremler yaşandı, volkanik konilerden biri ağzından kül ve sıcak su fışkırtı. Şimdiki depremler sırasında da ürkütücü sesler duyulduğunu söyleyen Maresht, Santorini'de 2011'de de yoğun sismik hareketlilik yaşandığına dikkat çekti; "Tarih tekerrür eder" sözünün jeoloji için de kullanıldığını vurguladı.

Yanardağ en son 1950'de patlamıştı.

Ege'deki yanardağlar, 'İlm-i Tabakatü'l Arz' adlı kitapta anlatılmış.