HABER MERKEZİ
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin (GKRY) Cebelitarık bayraklı bir gemi aracılığıyla Türkiye'nin Akdeniz'deki kıta sahanlığını ihlal etme girişimi, Türk Deniz Kuvvetleri tarafından önlendi.
5 Ağustos günü Rum Yönetimi, "EMC" adlı sualtı fiberoptik kablo projesi kapsamında deniz bilimsel araştırma faaliyetleri yürüteceğini belirterek yasadışı bir NAVTEX yayımladı. NAVTEX'te ilan edilen alan, Türkiye'nin kıta sahanlığını da kapsıyordu. Bu adım, Ankara tarafından oldubitti girişimi olarak değerlendirildi ve süratle boşa çıkarıldı.
DENİZ KUVVETLERİ BÖLGEYE SEVK EDİLDİ
Türk Deniz Kuvvetleri, olayın ardından bölgeye deniz unsurlarını sevk ederken, bir deniz karakol uçağıyla da "Fugro Gauss" adlı araştırma gemisine uyarıda bulundu. Diplomatik kaynaklara göre, gemiye Türkiye'nin rızası olmadan Türk kıta sahanlığında bilimsel faaliyet yürütülemeyeceği açık şekilde bildirildi. Aynı zamanda Rum yönetiminin yayımladığı NAVTEX'in geçersiz olduğu ilan edildi.
DIŞİŞLERİ'NDEN NET MESAJ
Diplomatik kaynaklar, söz konusu "EMC" projesinin, Yunanistan ile GKRY arasında planlanan "Great Sea" adlı elektrik enterkoneksiyon hattından farklı olduğunu ancak her iki projenin de aynı uluslararası hukuk kurallarına tabi bulunduğunu vurguladı.
Türkiye'nin 18 Mart 2020 tarihinde Birleşmiş Milletler'e resmen kaydettirdiği kıta sahanlığından geçecek tüm projeler için Türkiye'nin önceden onayının alınması gerektiği, kaynaklarca yeniden hatırlatıldı.
Kaynaklar, proje sahibi olan Alman şirketin, geminin bayrak devleti olan Birleşik Krallık'ın ve gemi personelinin iş birliği içinde hareket ettiğini kaydederken, Rum tarafının herkesçe bilinen oldubitti çabalarının gerek sahada gerekse hukuki düzlemde bir sonuç doğurmasının mümkün olmadığını ifade etti.
BLUE RAMAN ÖRNEĞİ HATIRLATILDI
2024 yılında Türkiye'nin onayıyla başarıyla tamamlanan "Blue Raman" fiberoptik projesine atıfta bulunan diplomatik kaynaklar, uluslararası deniz hukukuna uygun şekilde yürütülen projelerin sorunsuz tamamlandığını anımsattı.
Buna karşın, Yunanistan'ın benzer prosedürleri uygulamaktan kaçınması nedeniyle, Girit ile Kıbrıs Adası arasında planlanan "Great Sea" hattının, Türkiye'nin kararlı tutumu nedeniyle hayata geçirilemediği belirtildi.
EKONOMİK GERÇEKLİK DE GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
Uzmanlar, bu tür sualtı projelerinde yalnızca uluslararası hukuka değil, ekonomik fizibiliteye de dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti. Uzmanlara göre Yalnızca siyasi hedeflerle gündeme getirilen ve maliyet açısından sürdürülebilir olmayan projeler, bölgede iş birliği yerine gerilim ortamı yarattığı için destek bulamıyor.