Yaşamın devamını sağlamak için insanların doğanın bir parçası olduğunu, doğal varlıkları ve yaşam zincirini korumanın hayati önem taşıdığını vurgulamak amacıyla, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nün bu yılki teması ‘biyolojik çeşitlilik’ olarak belirlendi. Uzmanlara göre, yerkürede, 1 milyona yakın hayvan ve bitki türü yok olma riski taşırken, dünya bir yandan da çevre kirliliği ve iklim değişikliğiyle orman yangınları, çekirge istilaları ve salgın gibi birçok konuda sınav veriyor.
HAVA KİRLİLİĞİ ÖLDÜRÜYOR
Dünyada birçok kurum ve örgütün hazırladığı raporlar da bu sınavın çarpıcı sonuçlarını ortaya koyuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre halihazırda, her 10 kişiden 9’u yüksek düzeyde kirletici içeren hava soluyor ve hava kirliliği her yıl dünyada yaklaşık 7 milyon insanı öldürüyor. Biyolojik çeşitliliğin azalmasının en güncel etkilerinden biri olarak da Kovid-19 salgını gösteriliyor. Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetler Arası Bilim-Politika Platformu’nun geçen yılki raporuna göre, iklim değişikliği, kentleşme, demografi, tarımsal kirlilik ve aşırı hasat gibi unsurlar, doğada biyolojik çeşitliliği olumsuz etkileyerek yaklaşık 1 milyon canlı türünü yok olma tehlikesiyle baş başa bıraktı. Orman yangınları, çekirge istilaları ve küresel boyutta tehdit eden Kovid-19 salgınına dikkati çeken BM’ye göre ise bu güncel gelişmeler, insanların ve içinde bulundukları yaşam ağlarının karşılıklı bağımlı olduğunun bir göstergesi. Buna göre, Kovid-19’un çıkışıyla, biyolojik çeşitlilik yok edildiğinde insan hayatını destekleyen sistemin de yok edildiği bir kez daha görüldü.
KARBONDİOKSİT SALINIMI YÜZDE 8 DÜŞECEK
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün raporuna göre, 2010-2019 tarihteki en sıcak 10 yıl oldu. Breakthrough Enstitüsü’nün raporuna göre, dünya ekonomisini durma noktasına getiren Kovid-19 nedeniyle karbondioksit salınımının, 2020’de yüzde 5 veya 8 ile tarihteki en büyük düşüşü bekleniyor. Ancak 2020’de kısılan her bir ton karbondioksit salınımının dünyaya 1750 dolara mal olması, ekonominin etkilenmesiyle, küresel ısınmaya karşı tek sürdürülebilir seçenek olan, çevre dostu yenilenebilir enerji yatırımlarının da azalabileceği anlamına geliyor.
ÖNCELİK ÇEVRE OLMALI
Kovid-19 gibi hastalıkların hayvanlar ve insanlar arasında bulaşmasının, ekosistemi tehdit ettiğine dikkati çeken uzmanlar, biyolojik çeşitliliği korumak, vahşi hayvanların yasa dışı ticaretine son vermek, atıkların doğaya zarar vermeden işlendiğinden emin olmak ve ekonomik kalkınma planlarını doğayı, çevreyi ve iklimi öncelikli tutarak ele almak gerektiğinin altını çiziyor.