BÜLENT ŞANLIKAN
1 Eylül'den itibaren ev sahibi kiracı uyuşmazlıklarında dava öncesi zorunlu hale getirilen arabuluculuk, soruna çözüm oldu. Kanunun yürürlüğe girdiği ilk 10 günde 7 bin 651 başvurudan yüzde 99'u anlaşma ile sonuçlandı. AKŞAM'a konuşan Akademisyen Avukat Esra Pınar Bilgin, kira ve kiracılar arasında oluşan anlaşmazlıkların çözümünde arabulucuk kurumumun önemli rol oynadığına dikkat çekerek şu ifadelere yer verdi: "Arabuluculuk kurumunun mahkemeleri rahatlatacağı kuşku götürmez bir gerçek. Özellikle birçoğu Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülen bu tip davalarda iş yükü ve adli personel sayısı nedeniyle duruşmalar yılda bir kez yapılır hale gelmişti."
DAVA TARİHİ ESAS ALINIYOR
"Kiracının 5 yılı doldurması halinde, ev sahibi kira bedelinin güncel rayiç değerlere göre uyarlanmasını dava edebiliyor. Bu halde ise sanki o yer yeniden kiraya veriliyormuş gibi emsal araştırması yapılarak güncel emsal rayiç kira bedelleri belirlenir. Kira bedeli tespit edilirken ise davanın açıldığı tarihteki emsal kira bedeli esas alınmaktadır. Ülkemizde her ay ciddi oranda artış gösteren kira bedelleri dikkate alındığında, bize başvuran vatandaşların karar tarihi itibarıyla kira bedelinin tespitini istemeleri haklı olsa da uygulama davanın açıldığı tarih itibarıyla belirlenen kira bedelini esas almaktadır."
30 GÜNLÜK SÜREYE DİKKAT
Kira tespit davası için uyarlama davası gibi süre koşulu bulunmadığını söyleyen Avukat Esra Pınar Bilgin, "Ancak devam eden sonraki yıl için, yeni kira döneminin başlangıcından en az 30 gün önce dava açılır ya da yazılı bildirimde bulunulur ve dava yenilenen kira dönemi içinde açılır ise kira bedeli, devam eden yeni kira döneminin başından itibaren geçerli olur. Ancak 30 günlük koşula uyulmaması halinde mahkeme, devam eden bir sonraki kira dönemi yılı için karar verir" dedi.
ASLOLAN HUKUKİ MENFAAT
Önümüzdeki yıllarda kira bedellerinin düşmesi halinde kiracının, kira bedelinin rayice göre düşürülmesini isteme hakkı olduğunu belirten Avukat Esra Pınar Bilgin, sözlerine şöyle devam etti: "Burada aslolan hukuki menfaattir. Kiracının da menfaati varsa açabilir. Mahkeme tarafından verilecek hükümle belirlenen kira bedelindeki artış haricinde, kiracı aleyhine kira sözleşmesinde Türk Borçlar Kanunundaki ilgili madde kapsamında değişiklikler yapılamaz. Öyle ki; Türk Hukukunda, Türk Borçlar Kanunu 346. maddesinde kiracı aleyhine düzenleme yasağı bulunuyor. Böylece kira bedeli ve yan giderler haricinde kiracıya başka ödeme sorumluluğu yüklenemez."