Kara gün 17 Eylül

27 Mayıs 1960 Türk siyasi yaşamına karar bir leke olarak geçti. Halkın yüzde 57'sinin oylarını alarak başbakan olan Adnan Menderes, 1960'da askeri darbeyle görevden alınıp idam edildi.

1

Dün, Türkiye'nin tarihine kara bir leke olarak yazılan günün yıldönümü: Başbakan Adnan Menderes'in idam edildiği gün. Seçimlerde yüzde 57 gibi bir oy olarak 424 milletvekili sandalyesiyle CHP'yi 3'e katlayan Adnan Menderes, halkın ezici çoğunluğunun oylarıyla Başbakan olmuştu. Türk milletinin siyasi tercihlerini hiçe sayan, küçümseyen ve küstahça onlara kimi seçmeleri gerektiğini bildirmeye çalışan darbeciler yönetime zorla el koymuş ve Başbakan Menderes'i uydurma bir mahkemede yargılatarak idam etmişlerdi.

İSTİKLAL MADALYASINI ALDI 

Adnan Menderes Osmanlı İmparatorluğunun son döneminde dünyaya geldi. 1899’da Aydın’da doğan Ali Adnan Ertekin Menderes’in babası o küçük yaştayken vefat etti.   Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitiren Adnan Menderes, Birinci Dünya Savaşı sırasında yedek subay olarak askerliğini yaptı. Aydın’da bazı arkadaşlarıyla birlikte Ayyıldız Çetesi’ni kurdu. Daha sonra Söke’de Piyade Alay Yaveri olarak savaşa katıldı. Savaştan sonra İstiklal Madalyası aldı.

1931'DE MİLLETVEKİLİ OLDU 

Ali Fethi Okyar tarafından 1930 senesinde kurulan ancak kısa sürede kapatılan Serbest Fırka’nın Aydın Teşkilatı'nı kurarak başkanı oldu. Bu parti kapatılınca CHP’ye girdi ve 1931 yılında bu partiden Aydın Milletvekili seçildi.

EN YÜKSEK OY ORANI 

Menderes başkanlığındaki DP, 2 Mayıs 1954 tarihinde yapılan seçimlerde de büyük bir zafer kazandı. Oyların yüzde 57,6'sını alarak iktidarını tek başına devam ettirdi. Bu, Türkiye tarihinde demokratik bir seçimde bir siyasi parti tarafından ulaşılan en yüksek orandı. 10 senelik DP iktidarının tek başbakanı oldu ve o döneme damgasını vurdu. 10 senelik zaman içinde Sanayileşme ve şehirleşme hamlesi başladı, köye makine girdi, ulaşım, enerji, eğitim, sağlık, sigorta ve bankacılık yeniden başladı. 1955'ten sonraki ekonomik daralma ve siyasette yaşanan kamplaşma gerekçeleri 27 Mayıs askeri darbesinin alt yapısını oluşturdu. 27 Mayıs 1960 sabaha karşı saat 4'te radyoda Kurmay Albay Alparslan Türkeş TSK olarak yönetime el koyduklarını belirtti.

İŞKENCEYE MARUZ KALDI 

 Menderes ise 27 Mayıs 1960 günü Kütahya'da Albay Muhsin Batur tarafından gözaltına alındı. Daha sonra diğer tutuklu DP üyeleri ile Yassıada'ya hapsedildi. Tutuklu bulunduğu sırada çeşitli işkencelere maruz kaldı. Cemal Gürsel başkanlığında kurulan Milli Birlik Komitesi ve kurucu meclis ile beraber ülke yönetimini devraldı.

HiZMETLERiNi HAYIRLA YAD EDECEGiZ

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Menderes'in idamının 55. yılı dolayısıyla bir mesaj yayımladı. Erdoğan, merhum Başbakan Adnan Menderes'in Türkiye'nin demokrasi tarihine damga vuran mümtaz şahsiyetlerden biri olduğunu belirterek, Menderes'in ülkesine ve milletine hizmetleriyle her zaman hayırla yad edileceğini bildirdi. Aramızdan ayrılışının 55. yıl dönümünde Menderes’e Allah'tan rahmet  yakınlarını en kalbi duygularımla selamlıyorum dedi.

MAHKEME 9 AY 27 GÜN SÜRDÜ

13 davadan yargılandı

27 Mayıs darbesini yapan cuntacıların özel olarak kurdukları mahkeme olan Yüksek Adalet Divanı'nda 13 davadan yargılanan Menderes, Bebek Davası dışındaki bütün davalardan suçlu bulundu. Mahkeme, 9 ay 27 gün süren yargılama süreci sonunda aralarında Menderes'in de 14 kişinin idamına, 31 kişinin de ömür boyu hapse mahkum edilmesine karar 

verdi. Cemal Gürsel başkanlığındaki Milli Birlik Komitesi; Celâl Bayar, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu dışındakilerin idam cezasını affetti. Celal Bayar'ın cezası yaş haddi nedeniyle ömür boyu hapse çevrildi. Menderes, 17 Eylül 1961'de doktor heyetinden "sağlam" raporu alınmasının ardından, İmralı Adası'nda idam edildi.

MiLLET PARANTEZi KAPATTI

İçişleri Bakanı Soylu, Menderes ve arkadaşlarının anma töreninde konuştu. Soylu, "1960 darbesinden sonra onlara sevgi duyan insanların baskı ve zulüm içerisinde kalabilmesi bu milletin karakterine sinmiştir. 15 Temmuz bize kocaman bir gelecek oluşturdu ve 27 Mayıs'ta açılan bir parantezi, bu millet kapattı" dedi.