Fezleke durumu Meclis'in gündeminde çok konuşulan konular arasında. Siyasi alanda sık sık duyduğumuz fezleke kelimesinin anlamı, hukuk ve siyasi alanda fezlekenin yeri, kimler fezleke hazırlayabilir, içeriğinde neler bulunmalıdır gibi sorulara yanıt olarak tüm detayları bu haberimizde derledik.
Fezleke, bir tahkikat veya muhakeme zabtının hülasası demektir. Bunda tafsilata girişilmeden işin ana hatları gösterilir. Bir teftiş raporunun kısaltılması halinde iktisab ettiği şekle de denir.
Fezleke, soruşturma veya cevaplı rapor konusu olmayan hususlarda belirli bir durumun aydınlatılmasına yönelik olarak inceleme raporu düzenlenir.
Özet haline getirilmiş teftiş raporlarıyla kısaltılmış eserler için de bu terim kullanılmıştır. Meselâ bu adın yaygınlaşmasına yol açan kişi Kâtib Çelebi'dir. Çelebi'nin Osmanlı tarihini konu alan iki ciltlik Fezleke'si, Ahmed Vefik Paşa'nın yine Osmanlı tarihiyle ilgili Fezleke-i Târih-i Osmânî'si bu türün en tanınmış eserlerindendir.
Türk Dil Kurumu'nca verilen bilgiye göre bir konuda verilen kararın kısa bir özet halinde yazılmış şekline fezleke adı verilir.
Bir olayın, meselenin veya raporun esas noktalarını ve sonucunu açıklamak üzere hazırlanan 'özet veya kısaltma" anlamına gelen fezleke terimi, Osmanlılar'da resmî bir evrak türü olmaktan ziyade bu tür hulâsaları ifade etmek için kullanılan genel bir tabirdir. Özet haline getirilmiş teftiş raporlarıyla kısaltılmış eserler için de Fezleke terimi kullanılmıştır.
1- Özet, hülasa.
2- Bir kararın kısaca yazılması.
3- hukuk tahkikat evrakı.
HUKUKTA VE SİYASETTE FEZLEKE NEDİR?
Hukuki alanda fezleke genel olarak bir olayın sonucunu değil başlangıcını ifade etmektedir.
Çünkü fezleke olayların en başında gerçekleşen bir durumdur. Önce kanıtlar ve bilgiler toplanır, ifadeler alınır, daha sonra da fezleke hazırlanmaktadır.
Siyasi alandaki fezleke ise şu şekildedir; genelde bir siyasetçinin başka bir siyasetçi hakkında fezleke verdiğini duyarız. Burada, fezlekeyi veren kişi fezleke konusunda ismi geçen siyasetçi ile ilgili bir sorunun özetini yazmış demektir.
Fezleke deyimi, aslında günlük hayatımızda bilerek ya da bilmeyerek çok kullandığımız kavramlardan biri. Bir sorunu kısa ve öz olarak anlatmak, konu hakkında kısa bilgi vermek anlamına gelen kelime Hukuki ve Siyasi alanda farklı işlevler için kullanılıyor. Milletvekiliğinin düşürülmesi ise dokunulmazlığın ortadan kaldırılması işleminden sonra başlatılabiliyor.
KİMLER FEZLEKE HAZIRLAYABİLİR?
Fezlekeyi hazırlamak için siyasetçi veya hukukçu olmaya gerek yok. Resmi bir kuruluşa ve makama ihtiyaç vardır. Bir parti kendi partisinden birine ya da diğer partilerdeki herhangi bir milletvekili içinde bu raporu hazırlayabilir.
FEZLEKE İÇERİĞİNDE NELER BULUNUR ?
Fezlekenin içeriğinde varsa suç, suç sebebi nedeni, suç aleti, suçun nerede işlendiği, suçun saati, suçun delili yalın yorumsuz bir şekilde anlatılır. Şüphelinin veya suçlunun kişisel bilgileri, aile bilgileri, ikamet adresi eksiksiz bir şekilde yer almalıdır. Olay özet bir şekilde, karşı tarafın aklında canlanacak şekilde anlatılır.