Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 Kasım’daki uçak krizinin ardından bugün ilk kez biraraya geldi.
Rus basınına yaptığı açıklamada, "İki ülke arasında yeni bir sayfa açılacak" diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sabah saatlerinde Rusya’nın St. Petersburg kentine gitti.
>>> GÖRÜŞMEDEN FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYIN
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin, başbaşa ve heyetlerarası görüşmelerin ardından ortak bir basın toplantısı düzenledi ve soruları yanıtladı.
PUTİN: İLİŞKİLERİMİZİ TEKRAR İNŞA EDECEĞİZ
"Görüşmelerin yapıcı olduğunu" dile getiren Vladimir Putin, şu ifadeleri kullandı:
"İlişkilerimiz tarihinde farklı dönemler vardı. Karşılıklı saygı ve ortaklık öne çıkıyordu. Bu dönemde yapılan ziyaretle Türk ortaklarımız ilişkileri tekrar inşa etmekten yana olduklarını gösterdi.
Bu görüşme iki ülke ilişkilerinin geleceği açısından önem taşıyor. Türk-Rus ilişkilerinin tamamına yönelik yapıcı bir görüşme gerçekleştirdik. Önceliğimiz, krizden önceki döneme dönmektir. Bu çok önemli bir hedeftir.
Türkiye'ye karşı kısıtlamaları kademeli olarak kaldıracağız. İşbirliği mekanizmalarını canlandıracağız. KEK toplantısı sonbaharda, ÜDİK zirvesi ise önümüzdeki yıl düzenlenecek."
ORTA VADELİ PROGRAM
İki ülke ilişkilerini eski seviyelere çekmeyi planladıklarını ifade eden Putin, "Türkiye-Rusya ilişkilerinin tam olarak inşa edilmesini istiyoruz ve bunu yapacağız. Hükümet düzeyinde 2016-2019 yıllarını kapsayacak ticari, ekonomik, kültürel ve sanayi işbirliği programı hazırlama kararı aldık. Bu programın hızlı bir şekilde onaylanıp kabul edilmesini umut ediyorum. Bunun için karma komisyonlar çeşitli görüşmeler gerçekleştirecek. En kilit noktayı enerji projeleri tutuyor. Somut adımlar atmamız gerekiyor. Charter uçuşlar düzenlenecek, projeler yürüyecek. Son derece açık yürekli yapılan görüşmeler için Erdoğan'a teşekkür ediyoruz" diye konuştu.
ERDOĞAN: İKİ TARAF DA KARARLI
"Değerli dostum Putin'e nazik daveti için teşekkür ediyorum. Sayın Putin ile kapsamlı ve yararlı görüşmeler gerçekleştirdik. İlişkilerimizin yeniden eski seviyelere ve hatta ötesine taşınması hususunda, iki taraf son derece kararlıdır ve gerekli iradeye sahiptir. Kanaatim odur ki, iki ülke kamuoylarının bizlerden beklentisi de bu yöndedir. Bu itibarla bugün yaptığımız görüşmeler neticesinde siyasi, iktisadi, kültürel ve beşeri alanlarda, Türkiye-Rusya ilişkilerini olması gereken seviyelere tekrar taşıyacak kararları almış bulunuyoruz. Akkuyu, stratejik yatırım olacak.
Türk Akımı projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecektir. Türk Akımı projesinin Avrupa'ya geçmesi noktasındaki adımları ilgili bakanlarımız sürdürecektir.
İşbirliğimiz bölgesel ve küresel barışın tesisi bakımından da çok önemlidir. Bu noktaya ortak bir vizyon sayesinde geldik. Temaslarımızı her seviyede yoğun şekilde sürdüreceğiz.
Üst düzey işbirliği konseyinin yeniden canlandırılması, charter uçuşların tekrar hayata geçirilmesi, tarım ürünleri dahil ikili ticaretleri kısıtlayan tedbirlerin ortadan kaldırılması, Türk müteşebbislerinin Rusya'daki faaliyetlerinin önünün açılması, vizesiz rejimin tam teşekkülü şekilde tekrar yürürlüğe konması gibi başlıklarda gerekli adımları inşallah peyderpey ve müştereken atacağız."
Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili olarak "Türkiye, ülke tarihimizin en alçak girişimlerinden birini yaşadı" diye konuştu.
Erdoğan ve Putin, yaptığı açıklamaların ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
SURİYE KONUSU
Putin ise aynı soruya "Suriye krizinin çözümüne yönelik görüş ayrılıklarımız olduğu malum. Dışişleri Bakanlıkları ve istihbarat birimlerinin katılımıyla krize çözüm yolu bulma konusunda mutabık kaldık. Demokratik çözümler ancak demokratik yollarla bulunur. Suriye krizinin çözümü konusunda hedefimiz aynı. Bu ortak yaklaşıma uygun çözümü bulmaya çalışacağız" diye yanıt verdi.
"TÜRK AKIMI GÜNEY AKIMI'NA ALTERNATİF DEĞİL"
Putin, Türk akımı konusundaki bir soru üzerine "Sayın Erdoğan bu projesinin gerçekleştirileceğini söylemişti. Türkiye'de hangi adımlar atılabilir bazı yasalar çıkarılması gerekiyor mu acaba? Bizim aramızdaki ekonomik ilişkiler hiçbir zaman siyasete alet olmadı. Biz Türk Akımı'nın Güney Akımı'na bir alternatif değil, işbirliğimizi artıracak proje olmasını öngörmüştük" diye konuştu.
Putin, Türkiye ile olan işbirliğinin enerjiden ibaret almadığını da dile getirdi.
Erdoğan, Akkuyu Nükleer Santrali ve Türk Akımı konusunda "Akkuyu projesiyle ilgili buranın stratejik yatırım haline getirilmesi konusuydu. Bu karar alınacak ve Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır. Bir diğer konu da Türk Akımı meselesi. Rusya'dan aldığımız doğalgaz miktarı 28 milyar metreküptür. Bu Türk Akımı'nın gelişinde iki hat olacak. Bu hatların inşa edilmesi öncelikle görevlerimiz arasındadır" ifadelerini kullandı.
"VİZE SORUNU ÇÖZÜLMEK ZORUNDA"
Bir soru üzerine vize sorununun çözülmesi gerektiğini kaydeden Putin, "Bunun ekonomik yansımaları var. Türk ortaklarımız bazı konulara dikkatimizi çekti. Bunu ele alacağız" dedi.
Putin, şöyle konuştu: "Normalleşmeyi istiyorduk bunu da gerçekleştireceğiz. Her şey çok çabuk gelişmiş durumda bu yaptırımların çerçevesi içerisinde bazı değişimler de gerçekleştirildi. Öncelikli olarak ticaret ilişkilerimizin normalleştirilmesini planladık. Hükümet düzeyinde bir karar aldık. Önümüzdeki haftalarda da atılacak adımlarla tabii ki önümüzdeki günlerde görüşmemiz gereken konular da var. Karşılıklı komisyonlarımızın ne şekilde adımlar attığını izlemenizi tavsiye ederiz. Vize sorunu da şu ya da bu şekilde çözülmek zorunda çözmemiz gerekiyor."
"CHARTER MÜZAKERELERİ HIZLANACAK"
Erdoğan, iki ülke arasındaki ticaret hacmini 100 milyar dolara ulaştırma hedefinde olduklarını ifade ederek, "Biz Türkiye-Rusya ilişkilerinde ekonomik alanda 35 milyar doları ticaret hacmi olarak yakalamış iki ülkeyiz. Son yaşanan gelişmeden dolayı bu rakam 27-28 milyar dolara indi. Yüksek Düzeyli Stratejik Ortaklık gibi bir anlaşmayı yapmıştık. Hedefimiz 100 milyar dolar gibi bir hedef koymuştuk. Bu hedefe kararlı yürüme azmindeyiz. Bu sürece aynı kararlılıkla devam edeceğiz. Rusya'da Türkiye'ye gelen turist noktasında halklarımızın kaynaşması noktasında da çok çok önemliydi. Sayın başkan özellikle charter uçuşlara yönelik müzakerelerin hızlanacağını söylediler."
"ABD'Lİ ESİRLER İÇİN ARACI OLDUK"
Putin, "Bazı haberlere yer verdiler Suriye hapishanelerindeki 4 Amerikalı'nın çıkarılması gibi. Devreye girdiniz mi?" sorusuna şöyle yanıt verdi:
"Evet, Amerikan tarafı bir kaç ay önce bize böyle bir ricada bulundu. Suriye iktidarıyla görüşüp esirleri aldık ve ABD tarafına teslim ettik. Herhangi bir para ödemedik, insani amaçla böyle bir yardımda bulunduk. Gelecekte de herhangi bir devletin vatandaşına yardım etmek isteriz. İki devletin ilişkiler açısında zor bir dönemdi. Türk dostlarımıza bu zorlukları atlatabileceğimizi düşündüğümü söylemek istiyorum."
SURİYE ZİRVESİ
Öte yandan, Suriye konusunu görüşmek için akşam saatlerinde bir kez daha bir araya gelen Erdoğan ve Putin'in 2 saat süren görüşmesi sona erdi. Toplantıda görüş ayrılıklarını aşma konusunun ele alındığı öğrenildi.