Koronavirüs aşısı olmak isteyen vatandaşlar tarafından yeni gelişmeler yakından takip ediliyor. Bilindiği üzere koronavirüsü dünya genelinde can almaya devam ederken, salgını bitirmede en büyük umut aşılar. Peki en iyi aşı hangisi? Sinovac (Çin) mı? BioNTech (Alman) mi? Hangi aşı daha etkili?
BİONTECH AŞISI NEDİR?
BioNTech aşısı ilk olarak Almanya'da yaşayan milli gururumuz iki Türk bilim insanı tarafından bulundu. BioNTech ve ABD merkezli Pfizer'ın birlikte geliştirdikleri Koronavirüs aşısının bugüne kadar yüzde 95 oranında bir başarıya ulaştığı bildirildi. Özetle BioNTech Almanya merkezli bir aşı ve dünyada kullanımı oldukça yaygın.
BioNTech aşısını kullanan ülkeler arasında ise ABD, İngiltere, İsrail, Almanya, İtalya, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, İspanya, Şili, Polonya, Kanada, Romanya, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Türkiye yer alıyor.
SİNOVAC AŞISI NEDİR?
BioNTech'ten sonra gelelim Sinovac aşısına... Sinovac aşısı ise Çin çıkışlı bir aşıdır. Farkındaysanız 'Çin aşısı' ifadesini kullanıp bir ötekileştirme yapmıyoruz. Sinovac Çin menşeli bir aşıdır.
Türkiye, Ukrayna, Endonezya, Brezilya, Malezya, Tayland, Şili, Kolombiya, Laos ve Uruguay Sinovac aşısını kullanırken Tayland, Filipinler ve Malezya'nın da bu aşıyı kullanmakla ilgili olan talepleri şu an değerlendirme aşamasında.
DÜNYA GENELİNDE KAÇ TANE KOVİD-19 AŞISI VAR?
Şu anda dünya genelinde tam olarak 5 tane aşı bulunuyor. Bu aşılar BionTech, Sputnik V, Moderna, AstraZeneca ve Sinovac aşılarıdır.
BioNTech – PFIZER:
Adı: BNT162b2
Türü: mRNA-Impfstoff ve yüzde 95 etkili.
Yan etkileri: Şu ana kadar ağır bir yan etkisi görülmedi.
Fiyatı: Bir dozu, yaklaşık 20 dolar (156 TL) ve iki doz gerekiyor.
Saklanması: Aşının eksi 70 derecede saklanması ve bu şekilde gönderilmesi gerekiyor. Normal soğutucuda sadece 5 gün dayanabiliyor.
Risk gruplarındaki etkileri: Hemen her yaş grubunda benzer başarı oranı elde edildi. 65 yaş üzerinde başarı oranı yüzde 94.
Koruma derecesi: Ağır vakalarda koruyup korumadığı bilinmiyor. 9 kişilik Plasebo grubunda ağır hastalık belirtileri görüldü. Aşılanan biri ise daha sonra ağır bir Covid-19 geçirdi.
Salgına etkisi: Virüsün yayılmasını önleyip önlemeyeceği bilinmiyor.
Üretim kapasitesi: Geleneksel aşılara oranla daha hızlı olacak. Bu yıl 50 milyon doz hazır edilecek. 2021'de ise 1.3 milyar doz üretilecek.
Onay durumu: ABD'de FDA'ya acil onay için başvuruldu. Ayrıca Avrupa'nın onay grubu olan EMA'ya da belgeler iletildi.
SONUÇ: Pfizer, bu kadar düşük sıcaklıkta saklama ve nakliyede deneyimli olduğunu açıklasa da, eksi 70 derecede koruma zorunluluğu bir sorun. Ayrıca, hastalığı ağır geçirenlerde koruma sağlayıp sağlamadığı tam net değil ve salgının yayılmasını da engelleyebileceği şüpheli.
MODERNA:
Adı: mRNA-1273
Türü: mRNA tabanlı ve yüzde 94.5 etkili.
Yan etkileri: Orta derecede. Şu ana kadar ağır bir vaka görülmedi.
Saklanması: Normal buzdolabında 30 gün saklanabiliyor. Altı ay boyunca eksi 20 derecede korunuyor.
Risk gruplarındaki etkileri: Yaşına bakmadan her grupta etkin. Kronik rahatsızlığı olanlarda da etkili oluyor.
Koruma derecesi: Enfeksiyondan koruma sağladığı ve ağır vakalarda olumlu sonuçlar verdiği duyuruldu.
Salgına etkisi: Virüsün yayılmasını önleyip önleyemeyeceği bilinmiyor.
Üretim kapasitesi: Bu yıl içinde 20 milyon üretilecek. Önümüzdeki yıl ise 500 milyon ile 1 milyar doz arası üretim olacak.
Onay durumu: Moderna önümüzdeki haftalarda ABD'de onay kurumuna başvuracak. Avrupa onay kurumu ise onay sürecini inceliyor.
SONUÇ: Yüksek oranda etkili. BioNTech – Pfizer'in ürettiği aşıya oranla hem saklama hem de nakliyede büyük avantajı var. Çünkü bu aşıyı öyle aşırı soğuklarda saklamaya gerek yok. Pfizer'in aşısı gibi, salgını durduracağı şüpheli.
ASTRAZENECA – OXFORD ÜNİVERSİTESİ
Adı: AZD1222
Türü: Vektör aşı. Klasik gen teknolojisi ile virüsün taşıdığı bazı genlerin, onun içine enjekte edilmesiyle çalışıyor ve yüzde 62 ile 90 oranında etkili. Etkisi verilen doza bağlı.
Yanı etkileri: Şu ana kadar bir yan etkisi görülmedi.
Saklanması: Eksi iki ile eksi 8 derece arasında buzdolabında saklanabilir. Bu şekilde taşınabilir.
Risk gruplarındaki etkileri: Özellikle yaşlı gruplarda oldukça olumlu sonuçlar verdi. Yaşlıların vücudunda da, bu aşıdan sonra gençler oranında antikor oluştu.
Salgına etkisi: Hastalığın seyrini değiştirip azalma sağlayabilir.
Üretim kapasitesi: Mart ayı sonuna kadar dünya çapında 300 milyon dağıtılacak. 2021'de üç milyar aşı hazır edilecek. 50 milyon dozdan fazlası Almanya'ya verilecek.
Onay durumu: ABD'de FDA ile görüşmeler başladı. Ayrıca, diğer ülkelerdeki sağlık kurumlarına da onay için gönderildi. Eylül ayı başında bir deneğin sinir sisteminde ihtihaplanmaya neden olduğu gerekçesiyle, denemeler bir süre durdurulmuştu.
SONUÇ: Koruma oranı, BioNTech – Pfizer ve Moderna'ya göre düşük görünüyor. Ancak ikinci dozdan sonra koruma artıyor. Saklanması, taşınması ve kullanımı oldukça kolay ve soğutma altyapısı hazır olmayan yerlerde bile saklanabilecek. Ayrıca, fiyatı da RNA tabanlı aşılara göre çok ucuz.