1
ÖZGÜL ÖZTÜRK
Üst akıl, FETÖ’cü darbe kalkışmasının silahla yapamadığını, ekonomi üzerinden yapmaya niyetlendi. Fakat 15 Temmuz kalkışmasının ardından “Ekonomi bitti, piyasalar çökecek” yorumları havada uçuşurken, buna en güzel cevabı Türk para piyasaları verdi. Dolar, darbe gecesi gördüğü 3.05 TL’nin ardından 2.95 TL seviyesine geriledi. Borsa ise yine pazartesi günü ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin darbeci vatan hainlerini kollayan açıklamalarının etkisiyle gerilese de dün gün genelinde yükseliş ağırlıklı bir seyir izledi. Seans sonunda gelen satışların etkisiyle yüzde 1.01 değer yitirdi.
17-25 ARALIK’TA TUTMADI
Aslında Türkiye, bu filmi 17/25 Aralık darbe girişimi sürecinde de görmüştü. Paralel terör örgütünün başta Cumhurbaşkanı Erdoğan ve hükümeti hedef alan bu darbe girişimi savuşturulmuş, peşinden de “ekonomik bir suikast”e girişilmişti. Dövizdeki yükseliş ve borsadaki düşüşle 17 – 25 Aralık’ın piyasalara maliyeti bir haftada 102 milyar lirayı bulmuştu. Buna faizdeki yükseliş ve enerji maliyetleri de eklenince dolaylı etki 150 milyar liraya yükselmişti. Paralel terör örgütü ve onun yurtdışındaki finans destekçileri yoluyla girişilen bu ‘ekonomik suikast girişimi’ tutmadı.
DÜNYANIN HIZLI BALIĞIYIZ
Sağlam temeller üzerinde yükselen Türk ekonomisi, yaralarını dünyanın şaşkın bakışları arasında hem de oldukça kısa sürede sarmayı başardı. Ve piyasa tabiriyle yeniden ‘dünyanın hızlı balığı’ olmayı başardı.
OYUN VE YÖNTEM AYNI
Kalkışmanın ardından aynı ‘ekonomik suikast timi’ yeniden iş başına geçmişe benziyor. Uzmanlar ise piyasalar üzerindeki ‘zafiyet algısı’ girişimini “Oyun da aynı, yöntem de” şeklinde yorumluyorlar. Bunun en somut örneği ise önceki akşam geldi.
PİYASA TOKADI
2008 öncesindeki isabetsiz öngörüleri nedeniyle dünyayı ‘finansal bir cehennemin’ ortasına atan Moody’s, kalkışmanın başarısız olmasına, iki günde ülkenin normale dönmesine, piyasalardaki sakinliğe ve Türk bankacılık sektöründe en ufak bir bozulma yaşanmamasına aldırmadan Türkiye'nin Baa3 olan notunu ‘çöp’e düşürülebileceğini açıkladı. Bu skandal açıklamaya rağmen, dolar ise 2.97-3.01 TL aralığında hareket etti. Kurdaki bu yükseliş, doların tüm dünya para birimlerindeki harekete bağlı olarak gerçekleşti.
Ekonomik değil, politik!
İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, "Türkiye’nin notunun düşürülmesi için kamu borcunda bozulmalar olması gerekir. TL’nin dirençli duruşunun kaybı gerekir. Daha ortada bir somut gelişme yokken böyle bir açıklama yapması, üstelik ABD ile son günlerdeki açıklama trafiği sonrasında düşündürücü açıkçası” diye konuştu.
Rasyonel olmadıkları açık
Gedik Yatırım Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı, "Türkiye G20 içinde en hızlı büyüyen en az kamu borcuna ve en düşük bütçe açığına sahip dördüncü ülkesi. Bu üç rasyoda birden ilk dört içinde yer alan bir ülkenin kredi notunu düşürmek için haklı gerekçelere sahip olmak gerekir. İyi bir değerlendirmeyi takiben aksiyon almaları daha yerinde olurdu” dedi.
BREZiLYA’DAN SONRA TURKiYE DENENiYOR
Darbeyle diz çöktürülemeyen Türkiye’ye şuanda ekonomik olarak zarar verilmeye çalışıldığını belirten Işık Menkul Araştırma Direktörü Halil Reçber, daha önce benzer bir oyunun Brezilya’da da oynandığını hatırlatarak şunları söyledi: “2010 yılında Brezilya'da dünyanın en büyük petrol rezervlerinden biri bulundu. Bu tarihten sonra ülkenin başına gelmeyen kalmadı. Bu ülkede tahakküm kurmak isteyen küresel güçler sokak eylemleri ve son olarak Sosyalist Parti bakanının uçağının düşürülmesine kadar herşeyi yaptılar. Not kuruluşları ülkenin notunu düşürerek yatırım yapılmasına engel olmaya çalıştılar. Şimdi Türkiye’de bu oyun oynanıyor. Ama başarılı olamayacaklar.”
Manidar bir acelecilik!
AKŞAM'a konuşan Kapital FX Araştırma Uzmanı Enver Erkan “Moody’s’in 18 Temmuz 2016 tarihli açıklaması, elbette darbe girişiminin ardından ilk ciddi işlem gününde yapılmış olması bakımından acele olarak değerlendirilebilir” ifadelerini kullandı.
Algı operasyonu
Paralel ihanet çetesi ve onun üst aklı, siyasi ve askeri kalkışmalar başarıya ulaşmadığında, bu kez ekonomi bir algı operasyonu yürütmeye çalışıyor.