Cumhuriyet tarihinin ilk hava harp şehidi Cengiz Topel ölüm yıl dönümünde anılıyor

1964 yılında Kıbrıs'ta uyarı uçuşu sırasında şehit olan Cumhuriyet döneminin ilk hava harp şehidi Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel ölüm yıl dönümünde anılıyor.

Rumların Kıbrıs Türklerine yönelik etnik temizlik yapmalarına ve büyük bir askeri güçle Erenköy'e saldırılarına son vermek maksadıyla Türkiye'nin 8 Ağustos 1964'te gerçekleştirdiği hava harekatında uçağının düşmesi sonucu esir alındıktan sonra işkenceyle şehit edilen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel 60. ölüm yıl dönümünde anılıyor.

CENGİZ TOPEL NASIL ÖLDÜ?

1964'te Türk Hava Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta gerçekleştirdiği uyarı uçuşunda, uçağı Rum uçaksavarlar tarafından vurulunca paraşütle atladı ve esir düştü. Rumlar tarafından işkenceye maruz kaldı ve hayatını kaybetti.

Topel'in naşi Türk yetkililerin ısrarlı talebi sonunda 12 Ağustos 1964'te Rumlar tarafından iade edildi. Türk Hava Kuvvetlerinin Kıbrıs'taki ilk pilot kaybıdır.

Kıbrıs'taki ilk Türk hava harp kaybı olan Cengiz Topel'in hastanede öldüğü açıklandı, ancak naşi ısrarlı girişimler sonucu 12 Ağustos 1964 tarihinde Rumlardan alınabildi.

İşkenceye maruz kaldığı oda restore edilip, bugün Kıbrıs'ta bulunan Cengiz Topel Kışlası'nda bulunmakta ve müze olarak kullanılmaktadır. Otopsi raporuna ve cenazesinin fotoğrafını çeken İngiliz hemşireye göre bilinci açıkken işkenceye maruz kalarak öldürülmüştür. Kendisini esir alan Rumlar; Topel'in çeşitli uzuvlarını kesmiş, ezmiş, darp etmiş, iç organlarından bazılarını da çıkarmıştır.

Kıbrıs'ta, Adana'da, Ankara ve İstanbul'da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi.

CENGİZ TOPEL KİMDİR?

Çaykara-Derindere köyünden olup, Cengiz Topel 2 Eylül 1934'de İzmit'te doğdu ve 8 Ağustos 1964'de Kıbrıs'ta hayatını kaybetmiş pilot yüzbaşıdır.

Tekel tütün eksperi Hakkı Bey'in oğludur. Babasının görevli olduğu İzmit'te 2 Eylül 1934 tarihinde doğdu. Annesi Mebuse Hanım'dır. Ailede dört kardeşin üçüncüsüdür.

İlkokula Bandırma II. İlkokulu'nda başladı, babasının Gönen'e tayini ile Ömer Seyfettin İlkokulu'nda öğrenimine devam etti. Babasını kaybettikten sonra ailesi Kadıköy, İstanbul'a yerleşti. Kadıköy Yeldeğirmeni Okulu'nda ilk ve orta öğrenimini tamamladı. Lise öğrenimine, Haydarpaşa Lisesi'nde başlayıp Kuleli Askeri Lisesi'ne devam ederek 1953 yılında bitirdi. 1955 yılında Kara Harp Okulu'nu bitirip asteğmen olarak ordu saflarına katıldı.

Küçük yaşlardan beri havacılığa olan merakı sonucu hava sınıfına ayrıldı. Pilotaj eğitimi için Kanada'ya gönderildi. Kanada'daki eğitimini başarıyla tamamlayarak 1957 yılında yurda dönüp Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda göreve başladı. 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü'ne atandı. 1963 yılında yüzbaşılığa terfi etti. 8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs Harekâtı sırasında Eskişehir'den Kıbrıs'a, dörtlü kol komutanı olarak gönderildi. F-100 uçağıyla uçuş esnasında uçağı yerden isabet alarak düşürüldü. Paraşütle atlamayı başardı, fakat Rumlar tarafından esir alındı. Uluslararası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak yapılan işkenceler sonucu hayatını kaybetti.

MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI'NDAN CENGİZ TOPEL MESAJI

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA'DAN ANMA