Cıva nedir? ve Cıvanın zararları nelerdir? soruları, bugün Meteoroloji Genel Müdürlüğü, kalibrasyon merkezinde, içinde cıva bulunan cam fanusun yere düşmesi sonucu 13 kişinin hastaneye kaldırıldığı duyurulmasıyla arama motorlarında yoğun olarak araştırılıyor. Cıvanın solunması kimyasal akciğer yangısına, doku yıkımına yol açan bronşit oluşumuna neden olur ve etkilenim sürerse ölümle sonuçlanır. İşte civa hakkında merak edilen sorular ve yanıtları...
CIVA NEDİR?
Cıva, dokusu ve görünüşü çok nazik olan ve nadir kimyasal özellikler barındıran önemli bir element. Isı, gaz veya sıvı ölçen aletlerden tıp sektörüne kadar birçok alanda kullanımı olan cıva, “zincifre” adlı kırmızı bir madenden elde edilen metalik gri bir maddedir. Altın ve gümüşü cevherlerden ayrıştırmak için cıva kullanılır. Çok güçlü bir çözücüdür.
CIVANIN ZARARLARI NELERDİR?
Cıva çok küçük miktarlarda bile etkili olabilen bir sinir sistemi toksinidir. Merkez sinir sistemini ve böbrek sistemini doğrudan etkiler. Gelişim bozukluklarına, hareket ve beyin işlevi bozukluklarına neden olur. Kolayca buharlaşarak, renksiz bir buhar halinde havaya karışması onu gizli bir toksin durumuna getirir. Cıva ve bileşiklerinin etkisi doz, etkilenen kişinin yaşı, etkilenim süresi, etkilenim yolu, etkilenen kişinin sağlığı ve beslenme düzeyi ile ilişkilidir. İdrar, saç ve kan düzeyinin ölçülmesiyle etkilenim belirlenir.
Cıvanın solunması kimyasal akciğer yangısına, doku yıkımına yol açan bronşit oluşumuna neden olur ve etkilenim sürerse ölümle sonuçlanır. Anorganik cıva tuzları böbrek ve merkez sinir sistemine ileri derecede toksiktir. Metil cıva mikrotübül oluşumunu, nöronlarda protein sentezini engeller. Hücre zarı etkinliğini değiştirir, DNA sentezini bozar. Sonuçta sinir sistemine çok ileri derecede toksik etki yapar. Metalik cıva buharına bağlı yüksek doz, kısa süreli etkilenimlerde, akciğer hasarı, bulantı, kusma, ishal, kalp hızı ve kan basıncında artış, deride kızarıklık, göz tahrişi gibi bulgular ortaya çıkabilmektedir.
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Cıva zehirlenmesi vuku bulması durumunda derhal Bakanlığımız Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM) 114 telefon numarasından aranarak bilgi verilmeli ve buradan alınacak tavsiyelere uygun olarak işlem yapılmalıdır. Ağır metal zehirlenmelerinde antidot olarak Dimaval maddesi kullanılmakta olup temini ile ilgili olarak burayla irtibata geçilmesi gerekmektedir.