AA
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Doğu Akdeniz'deki gelişmelere ilişkin, "Türkiye'nin kararlılığı aynen devam etmektedir. Yani buradan bizim taviz vermemiz söz konusu değil." dedi.
AA'nın aktardığı habere göre, Erdoğan ve Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Milorad Dodik, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki baş başa ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi, gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını cevapladı.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyelerini son olarak 2019 yılında Türkiye'ye gerçekleştirdikleri ilk resmi ziyaretleri vesilesiyle ağırladıklarını ifade eden Erdoğan, bu şekilde mevcut Başkanlık Konseyinin ilk defa bir ülkeyi ikinci kez ziyaret ettiğini belirtti.
Daha sonra 9 Ekim 2019'da Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan Üçlü Zirvesi'nde Belgrad'da Başkanlık Konseyi üyeleriyle bir araya geldiklerini anımsatan Erdoğan, salgın nedeniyle son 1 yıldır maalesef temasları, iş birliğinin gerektirdiği yoğunlukta gerçekleştiremediklerini, bunu önümüzdeki dönemde telafi edeceklerini söyledi.
AŞI YARDIMI
Bosna Hersek'te koronavirüs sebebiyle hayatını kaybedenler için başsağlığı dileyen Erdoğan, şu şekilde konuştu:
"Salgınla mücadelede Devlet Başkanlığı Konseyi'nin sergilediği ortak iradeyi takdir ediyoruz. Biz de dost kara günde belli olur anlayışıyla salgının başından itibaren Bosna-Hersek'in yanında olduk. İnşallah, bundan sonra da bu tavrımızı muhafaza edeceğiz. Bu vesileyle de bu seyahatin ardından 30 bin doz aşıyı da aynı şekilde Bosna Hersek'e göndereceğiz."
Erdoğan, salgın şartlarına rağmen Bosna Hersek'te 15 Kasım 2020'de yerel seçimlerin başarıyla gerçekleştirilmiş olmasının takdire şayan olduğunu kaydetti.
Mostar seçimlerinin 12 yıl aradan sonra 20 Aralık 2020'de sonuçlanmasının da Bosna Hersek'in demokratik olgunluğunu gösterdiğini anlatan Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
"Türkiye olarak Bosna Hersek'in huzur ve istikrarına çok büyük önem veriyoruz. Refah ve kalkınma yönünde ortaya koyacağı her türlü gayretinde Bosna Hersek halkına destek olmaya çalışıyoruz. Bugün de Devlet Başkanlığı Konseyinin başkanı ve kıymetli üyeleriyle ikili ilişkilerimizi tüm yönleriyle istişare ettik. Aramızdaki ticari ve ekonomik faaliyetlerin daha da artırılması imkanlarını değerlendirdik. İkili ticaret hacmimiz, serbest ticaret anlaşmasının yürürlüğe girmesiyle 9 kattan fazla artış göstererek 2020 yılında 650 milyon dolara ulaşmıştır. Şüphesiz iki ülkenin potansiyeli bu seviyenin katbekat üzerindedir. Ticaret hacmimizi kısa zamanda 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Görüşmelerimizde bir dostluk, istikrar ve kalkınma projesi olan Saraybosna-Belgrad Otoyolu Projesi'nde gelinen aşamayı da el aldık. Bu projenin Sırbistan ayağının temelini malum 9 Ekim 2019'da hep birlikte atmıştık. Projenin Bosna Hersek boyutunu hızlandırma konusunda neler yapabileceğimizi konuştuk."
Erdoğan, bugün imzalanan altyapı ve inşaat projelerindeki iş birliği protokolünün çalışmalara ivme kazandıracağını aktardı.
TÜRKİYE- BOSNA HERSEK-SIRBİSTAN ÜÇLÜ ZİRVESİ
Enerji, sağlık, savunma sanayi, turizm, tarım ve hayvancılık alanlarında iş birliğinin geliştirilmesine dair kararlılıklarını vurguladıklarını dile getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
"Kültürel ve beşeri alanlardaki güçlü bağlarımızı daha da pekiştirmenin yolları üzerinde durduk. Türkiye olarak tüm bu hususları akılda bulundurmak suretiyle geçen sene eylül ayında Banja Luka Başkonsolosluğumuzu da faaliyete geçirdik. Bugünkü görüşmelerimizde, ortak coğrafyamız Balkanlar'da bölgesel iş birliği ve entegrasyonun ilerletilmesi konuları da gündemimizdeydi. Değerli Konsey Başkanı ve üyelerini haziran ayında Antalya'da gerçekleştireceğimiz Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci Zirvesi'ne davet ettim. Müteakip toplantısını Saraybosna'da yapmayı kararlaştırdığımız, Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan Üçlü Zirvesini de inşallah şartlar el verdiğinde gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz. Türkiye-Bosna Hersek-Hırvatistan Üçlü Mekanizması'na işlerlik kazandırmak noktasında da mutabıkız. Ülkemizin, Bosna Hersek'in başta NATO olmak üzere Avrupa Atlantik kurumları ile entegrasyonuna olan desteğini bir kez daha teyit ettik. Bugün gerçekleştirdiğimiz görüşmelerin somut iş birliği adımlarımızı daha da pekiştireceğine inanıyor, hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Tüm Bosna Hersek halkına en derin sevgi, selam ve muhabbetlerimizi iletiyorum."
TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin Bosna Hersek'ten geçmesi konusunda Türkiye açısından bir sorun olmadığını belirten Başkan Erdoğan, şunları dedi:
"Bizim açımızdan herhangi bir sorun yok. Dostlarımıza, kardeşlerimize Rusya ile de mutabık kalmak suretiyle yapılacak otoyolun bir kenarından da süratle TürkAkımı geçer ve kendilerine TürkAkımını ulaştırırız. Bundan da bizim açımızdan sorun yok."
DOĞU AKDENİZ'DEKİ GELİŞMELER
Bir gazetecinin, "Türkiye ile Mısır arasında diplomatik temasların başladığı bir dönemde Doğu Akdeniz'de nasıl gelişmeler yaşanabilir? Yunanistan ile istikşafi görüşmeler devam ederken askersiz bölge olan Sakız Adası'nda bir tatbikat düzenledi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna Erdoğan, şu yanıtı verdi:
"Doğu Akdeniz'deki gelişmelerde öncelikle Türkiye'nin kararlılığı aynen devam etmektedir, buradan taviz vermemiz söz konusu değil. Son olarak da bu konuda çok ciddi açıklamaları, Dışişleri Bakanlığımız kararlı açıklamalar yaptı. Bunun yanında Savunma Bakanlığımızın yapmış olduğu açıklamalar var. Mısır'la ilgili konuya gelince tabii Mısır halkının bu noktada bizimle ters düşmesini düşünmüyorum. Mısır halkı bizimle ters düşmez. Şu anda da atılan adımlar aslında bir geçici, sanki yanlışlığın tezahürü gibi geliyor bana. Bunun yanında tabii yeni bir gelişme biliyorsunuz Suudi Arabistan'ın da yine burada, Yunanistan ile bir ortak tatbikat olayı söz konusu. Bir diğer taraftan da Suudi Arabistan'ın şu anda Türkiye'den SİHA talebi var. O da son gelişmeler yani kimin eli kimin cebinde belli değil. Ben bölgede Türkiyesiz bir sürecin bu sularda ısınmaya fırsat vermez. Türkiye orada karar verici konumundadır, temennim odur ki ısınmadan, ılıman bir şekilde bu süreci geçmiş olalım."
BOSNA HERSEK DEVLET BAŞKANLIĞI KONSEYİ BAŞKANI DODİK, BAŞKAN ERDOĞAN'LA ORTAK BASIN TOPLANTISINDA KONUŞTU
Saraybosna-Belgrad Otoyolu Projesi'ne değinen Dodik, bu projenin gerçekleştirilmesi gerektiğine vurgu yaparak, şu ifadeleri kullandı:
"Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın inisiyatifi olmasa biz Bosna Hersek olarak bir yerde durur ve projeye devam etmezdik. Bu inisiyatif ve Cumhurbaşkanı'nın gayreti bu projenin gerçekleştirilmesi açısından önemli bir katkı oluyor."
Dodik, Türkiye-Bosna Hersek ilişkilerinin herkese güzel bir örnek olması gerektiğini söyleyerek Türkiye'ye, salgın döneminde yaptığı yardımlardan ötürü teşekkür etti.
Bu dönemde Slovenya ve Türkiye'nin kendilerine en büyük yardımı yaptığını vurgulayan Dodik, "Maalesef bu global sistem yüzünden biz aşıları şimdiye kadar temin edemedik." diye konuştu.
Dodik, Balkanlar'da barışın sağlanması için Erdoğan'ın sahip olduğu endişelerin tüm bölgeye örnek olması gerektiğini de dile getirerek şu değerlendirmede bulundu:
"Herkesin birbirine yardım etmesi ve kimsenin diğerinden rahatsız olmaması gerektiğini Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan öğrendik."
"BOSNA HERSEK'TE YAŞAMAYAN BİR YÜKSEK TEMSİLCİ BİR ŞEYLERİ BELİRLEYECEKSE BUNDAN KİMSE MUTLU OLMAYACAKTIR"
Ülkesinin seçim sistemine ilişkin eleştirilerde bulunan Dodik, şu şekilde konuştu:
"Bosna Hersek'te son derece zor bir seçim sistemimiz var. Dayton Barış Anlaşması'yla ortaya çıkan sistem nedeniyle Bosna Hersek hala uluslararası mekanizmalar tarafından yönetilen bir ülke. Biz dışardan müdahale olmadan içimizde bu sorunu çözmeliyiz."
Erdoğan'dan bu konuda kendilerine cesaret vermesini istediklerini vurgulayan Dodik, şunları dedi:
"Bosna Hersek'te yaşamayan bir yüksek temsilci bir şeyleri belirleyecekse bundan kimse mutlu olmayacaktır. Aramızda bir anlaşma ve dostların anlayışı, Bosna Hersek'te çözümü bulmaya yardımcı olacak."
Dodik, Bosna Hersek'in dünyanın bir deney ülkesi olmayacağının da altını çizerek şu değerlendirmeyi yaptı:
"Bosna Hersek'teki gerçeklik görülmeli. Üç dinin ve üç milletin yaşamasına, insanlarına saygı duyulmalı. Bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan duyduğunuz sözler bize nasıl davranmamız gerektiği konusunda ümit veriyor."
Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan üçlü konferansı yanında Rusya'nın da dahil olacağı bir dörtlü konferans yapılabileceğini söyleyen Dodik, Sırbistan'a kadar gelen TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı Projesi'ne değinerek şunları kaydetti:
"Bosna Hersek, bu doğal gazın Bosna'ya ulaştırılmasıyla ilgileniyor. Tabii ki otoyol projesi de planladığımız şekilde gerçekleştirilmeli ve otoyolla birlikte doğal gaz akımını da yapmalıyız. Bu fırsatı kaçırmamalıyız. Otoyol yapılırken doğal gaz projesinin güzergahının da yapılması gerekiyor. Bu güzergah, birçok Bosna Hersek şehrinden geçecek."
"İNSANLAR SIK SIK BANA 'ERDOĞAN'IN YOLU NE ZAMAN YAPILACAK?' DİYE SORUYOR"
Karşı karşıya kaldığı terör olaylarında Türkiye'nin yanında olduklarını belirten Dodik, ülkesinde yaşanan doğal afetlerde de Türkiye'nin kendilerine destek verdiğini söyledi.
Türkiye için, "büyük dost" ifadesini kullanan Dodik, şu ifadeleri kullandı:
"Toplantı için Batı Avrupa'ya gittiğimizde onlar bizden hep bir şeyler istiyorlar ve şartlar koyuyorlar ama Türkiye'ye gelip geri dönerken sadece destek sözleriyle geri döneceğiz."
Dodik, toplantı sonunda Saraybosna-Belgrad Otoyolu'na ilişkin sorulan soruya da şu yanıtı verdi:
"Bu proje Bosna Hersek'in en önemli projesidir. Bütün sınırları ortadan kaldırıyor. Bosna Hersek'in bir kısmını Sırbistan'la entegre ederken Türkiye için de çok önemli bir proje. Batı Avrupa'ya giden Türk vatandaşları bu yolu kullanacaktır. Ayrıca Slovenya-Kuzey Makedonya'ya gidecek ağır taşıtlar bu yol yapıldığında Niş-Belgrad yoluna kıyasla 140 kilometre daha kısa yol gidecek."
Projenin ülkesinin ekonomisine de önemli bir katkısı olacağını kaydeden Dodik, proje için Erdoğan'ın kendilerine destek verdiğini belirtti. Dodik, şu şekilde konuştu:
"İnsanlar sık sık bana 'Erdoğan'ın yolu ne zaman yapılacak?' diye soruyor. İnsanların bu yolu ne şekilde algıladığını görüyorsunuz. Güzergahın geçeceği yerleri çözmemiz gerek. Kamulaştırmanın da önemli olduğunu söylemeliyim. Özellikle projenin birinci fazında hesap yapılmalı ve bir Sırp olarak şunu söylemeliyim, bizim Türkiye'den alacağımız kredinin Sırbistan'ın alacağından daha fazla olması gerek."
ANLAŞMALAR İMZALANDI
Basın toplantısı öncesinde Başkan Erdoğan ve Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konsey Başkanı Dodik ve konsey üyeleri huzurunda anlaşmalar imzalandı.
İlk olarak Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ile Bosna-Hersek Yabancı Yatırımları Teşvik Ajansı (FIPA) Arasında Yatırım İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkan Vekili Ahmet İhsan Erdem ile FIPA Müdürü Militsa Markoviç; Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bosna-Hersek Hükümeti Arasında Altyapı ve İnşaat Projelerinde İşbirliği Anlaşması'na, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile Bosna-Hersek İletişim ve Ulaştırma Bakanı Vojin Mitroviç imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bosna-Hersek Bakanlar Konseyi Arasında Sürücü Belgelerinin Karşılıklı Olarak Tanınması ve Tebdil Edilmesi Konulu Anlaşma ise Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Bosna-Hersek İletişim ve Ulaştırma Bakanı Vojin Mitroviç tarafından imzalandı.
BAŞKAN ERDOĞAN, BOSNA HERSEK DEVLET BAŞKANLIĞI KONSEYİ BAŞKANI DODİK ONURUNA YEMEK VERDİ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Milorad Dodik onuruna akşam yemeği verdi.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki yemekte, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Üyeleri Zeljko Komsic ve Şefik Caferoviç de yer aldı.