BÜLENT ŞANLIKAN
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2011-2015 yılları arasında ithal dizaltı protezler için 9 bin 800 TL ödüyordu. Bu rakamla yeterli olduğu için protez taktıran engellilerden hiç ücret farkı talep edilmiyordu. SGK, 2020'de yüzde 10, 2022'de de bazı ürünlerde en fazla yüzde 35'e kadar zam yaptı. Ancak yükselen kur ve enflasyon farkından dolayı protez fiyatları 65 bin ila 80 bin liraya yükseldi.
KREDİ ÇEKENLER VAR
AKŞAM'a konuşan Aktif Protez Ortez'in sahibi Özgür Aydoğan, "Üretim maliyetleri 2017'den bu yana yaklaşık yüzde 800 arttı" dedi. Aydoğan, şöyle devam etti: "Bir kısmı eski cihazları ile idare ediyor, daha düşük kaliteli ürünler kullanıyor. Mecbur kalıp kredi çeken çok hastamız oldu. SGK'nın katkısı 10 yıl önceye göre yüzde 80 eridi."
DEĞİŞİM SÜRESİ KISALSIN
Ortopedik Protez Ortezciler Derneği Başkanı Mehmet Büyükçanga da protez değişim süresinin 5-10 yıl arasında olduğunu belirtti, öngörülen uzun sürenin engelli bireyleri yeni bir rehabilitasyon sürecine soktuğunu ve yaşamdan kopardığını söyledi. Büyükçanga, her hastanın protez-ortez kullanımının farklı olduğuna da dikkat çekti: "Bazı engelliler günde 10 bin adım atarken bir diğeri bin adım bile atamıyor. Her ikisi için aynı kullanım süresi koymak doğru değil. Örneğin; soket değişimleri için uzman hekim raporu yeterli görülmeli.
HER HASTAYA ÖZEL ÜRÜN
Türkiye'de yaklaşık 400 ruhsatlı firma ile vatandaşlara protez-ortez hizmeti veriyor. Uzuv kaybında kullanılan protezlerle vücut kısımlarına uygulanan yardımcı ortez cihazları, hastadan ölçü alınarak kişiye özel üretiliyor. İthal dizaltı protezin fiyatı 80 bin liraya kadar çıkıyor.
ENFLASYON FARKI ÖDENSİN
Mehmet Büyükçanga, SGK'nın son 10 yıllık enflasyon ve döviz artışlarını dikkate alınarak protez-ortez için ödediği ücretleri güncellemesi gerektiğini aktardı; bir de öneride bulundu: "Her yıl, yıllık enflasyon oranına göre artışların düzenli olarak yapılması durumunda engelliler protez-ortezlerini fiyat farkı ödemeden rahatlıkla alabilirler."
5 YILDA BİR 75 BİN LİRA VEREMEM
Çocukken geçirdiği trafik kazası sonucu 6 yaşından beri dizüstü protez kullanmak zorunda kalan Mehmet Beyazıt, engellilerin yaşadığı sıkıntıya tercüman oldu: "Bir protezin ömrü yaklaşık 5 yıl. Daha öncelerinde protez ihtiyacımı karşılarken çok cüzi miktarlar karşılığında SGK desteğiyle protez edinebiliyordum. Şimdi ise benden 75 bin liraya kadar ücret farkı isteniyor. Devletimizden destek bekliyoruz. Protezimizin arızalanması ya da yenisine sahip olmadığımızda hayattan kopmuş oluyoruz. Bizi hayattan koparmayın."