1
Yaz tatili denilince akla ilk Antalya, Muğla, İzmir gibi sıcak yerler gelmekte. Evet, bu bölgelerde güzel bir tatil yapıp eğlenebilirsiniz. Ancak tatil sadece eğlenmek değil. Stresten uzak bir ortamda vücudun da dinlenmesi size kendinizi daha iyi hissettirir. Bu nedenle içinde boğulduğumuz şehir hayatından biraz olsun uzaklaşmak tüm yılın yorgunluğunu atmak istiyoruz. Ancak nereye gideceğimiz konusunda kararsızsız mıyız? O halde alın Türkiye haritasını elinize. Size keyif alacağınız belki de tatil anlayışınızı değiştirecek bir önerimiz olacak. Bavulunuzu hazırlayın, çok nadir görülebilen ve dünya çapında sayılı yerlerden biri olan, yeşilin ve mavinin her tonunu görebileceğiniz Artvin’in Çoruh Nehri kıyısındaki bir köye doğru yola çıkıyoruz. Borçka ilçesine bağlı, Macahel Köyü’ne! Macahel; Türkiye’nin en ücra köşesi. Belki adını daha önce hiç duymadığınız. Ancak UNESCO’nun dikkatini çoktan çekti. 29 Haziran 2005 tarihinde vadi Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı’na dâhil edildi.
Şimdi gözlerinizi kapatın ve 990 adet farklı bitki türünü hayal edin... Sizin için hayal etmesi zor ancak bu vadide 23’ü sadece bu bölgeye ait, 432 cinste 990 adet bitki çeşidi bulunmakta. Vadi bitki türleri hariç yaşlı yağmur ormanları ve yaban hayatının da bulunduğu bir yer.
Biyosfer rezervleri ne demek?
Biyosfer rezervleri biyolojik çeşitliliğin korunması, ekonomik kalkınma ve kültürel değerlerin korunmasına dönük uygulamaların denendiği, seçildiği, sunulduğu ve geliştirildiği alanlar. Bugünün coğrafi sınırları içerisinde Düzenli (Zedvake) başta olmak üzere Camili (Hertvisi), Efeler (Eprati), Kayalar (Kvabistavi), Maralköy (Mindieti) ve Uğurköy (Akria) geliyor. Yollar engebeli olsa da her köye araçla ulaşım mümkün. Dik yamaçların, gürül gürül akan derelerin, vadiye özgü yemeklerin, Ruslar zamanından kalma ahşap evlerin olduğu altı muazzam köy...
Macahel; Osmanlı-Rus Savaşı’na kadar 18 köyle alınmıştır. 93 Harbi’nden sonra Osmanlı kontrolünden birkaç kez çıkmış ve 1921’yılında yapılan referandumla Macahel Vadisi’ndeki 18 köyün 12’si Gürcistan’da kalmayı istemiştir. Türkiye’de kalan altı köy ise Borçka’ya bağlanmıştır.
Yüzlerce yıldır devam ettirdikleri tarım ve hayvancılık yerli halkın tek geçim kaynağı. Kendine has gelenekleri ile kültürel miraslarını korumaya devam eden halk ise yıllardır Gürcüce konuşmakta.
Macahel Vadisi, Kafkas Arı ırkının da bozulmadan kaldığı tek bölge. Özellikle yöreye has, saf kestane balı, mutlaka tadılması gereken eşi benzeri olmayan bir bal. Birçok hastalığa iyi gelen bu balın fazlası sizi komaya sokan cinsten. Doğanın her rengini görebileceğiniz, tamamı dağlarla çevrili olan bu vadi adeta yeryüzündeki cennet gibi.
Köye gidenler saf kestane balını mutlaka tatmalı. Aman dikkat! Birçok hastalığa iyi gelen balın fazlası sizi komaya sokabilir.
MACAHEL NE DEMEK?
Bu vadiyi bu kadar anlatmışken isminin anlamına da değinmek lazım; Gürcü dilinde kelime anlamı, bilek ve parmaklar demek. ‘Maca’ Gürcüce bilek ‘hel’ de el demek. Camili Köyü bilek olarak geçer yani vadinin merkezidir. Geri kalan beş köy de bileğe (merkeze) bağlı parmakları temsil eder.
DOĞAL SINIR
Gürcistan’la iki sınırı olan bu vadinin en ilginç yanı doğal sınırı bulunan tarafıdır. Bu sınır Karçal’ın zirvelerine ilk karın düşmesiyle birlikte başlıyor. Çünkü bu vadi, kar düştüğü anda en az altı ay dünyadan kopuyor. Macahel köylüleri de vadide bulunan doğal sınırı ulaşımlar (hasta, hamile) için kullanıyorlar.
ARTVİN’İN LEZZET ÜÇLÜSÜ
Bu üçlüyü yazın bir yere. Çünkü hemen hemen her evde, her gün görmeniz ve yemeniz mümkün. İster pansiyonda kalın ister birinde Allah misafiri olun ama bu üçlüyü tatmadan dönmeyin derim.
Ufak bir tüyo; Gürcüce: Lobyo (Barbunya), Jave (Turşu), Çadi (mısır ekmeği)
Türkiye’nin en ücra köşesi olan Macahel Köyü,UNESCO’nun dikkatini 29 Haziran 2005 yılında çekiyor.Ve vadi, Biyosfer Rezervi olarak ilan edilip, Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı’na dâhil ediliyor.
NASIL GİDİLİR
- Havayolu: Trabzon havalimanından Artvin’e gidebilirsiniz. Vadiye inmek için araç kiralayabilirsiniz.
- Karayolu: Aracınızla gitmeyi düşünüyorsanız, Trabzon Uzungöl’de bir kahvaltı yapıp, Rize Ayder’ de devam edebilirsiniz. Ufak bir gezintiden sonra Macahel’e giderek gezinizi tamamlayabilirsiniz…
- Havayolu: Batum Havalimanı’na inip Hopa’ya geçin. Buradan Borçka’ya gidebilir araç kiralayarak ya da köy araçlarıyla vadiye inebilirsiniz.
MARAL ŞELALESİ
Görülmesi gereken doğal güzelliklerin olduğu Macahel Vadisi’nin başında Borçka-Karagöl ve Maral Şelalesi geliyor. Köye 8 km uzaklıkta olan şelaleye yolun bittiği andan itibaren patika yoldan devam etmek zorundasınız. Muhteşem orman ve kuş sesleri size eşlik edecektir. Şelaleye vardığınızda müthiş bir mutluluk kaplayacak içinizi yürüdüğün onca patika yolun ödülü gibi. Suyun yüksekliği ve şiddeti sizi bambaşka atmosfere sokacak. Manzara izleme alanından şelaleyi görmekle yetinmezseniz dik bir bayır sizi bekliyor.
Yer yer merdivenlerin, yer yer kaya parçalarının bulunduğu bir bayır. Bu uçurum gibi yerde kendinizi dağcı gibi hissetmeniz mümkün. Eğer üşümeyeceğinize inanıyorsanız şelalenin buz gibi sularında yüzmelisiniz. Cesaret edemezseniz rüzgârın üzerinize savurduğu sularla yetinin... Ve mutlaka manzara izleme yerinde sıcak çayınızı yudumlayarak suyun sesine, doğaya kulak verin.
BORÇKA - KARAGÖL
Karagöl, kırmızı benekli alabalıkların bulunduğu 50 bin alana yayılan bir göl. Çamların arasındaki bu gölde sandal sefası yaparak müthiş manzarayı izleyin. Kırmızı benekli alabalığın tadına bakarak güzel bir yemekle bu geziyi taçlandırabilirsiniz.
MELEK AYDIN / STAR